Στις 5 Φεβρουαρίου γιορτάζουμε την 10η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου!

Του συνεργάτη μας Γιάννη Πετσέλη

Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου διοργανώνεται κάθε χρόνο από το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κέντρων Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης, INSAFE, με στόχο την προώθηση της ασφαλέστερης και πιο υπεύθυνης χρήσης των online τεχνολογιών και των κινητών τηλεφώνων, ιδίως μεταξύ των παιδιών και των νέων σε όλο τον κόσμο. Εορτάζεται πάντα τη 2η ημέρα της 2ης εβδομάδας του 2ου μήνα του χρόνου!

Στην Ελλάδα, ο εορτασμός διοργανώνεται από τη Δράση .........

Ενημέρωσης Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, επίσημο εκπρόσωπο του Δικτύου INSAFE στη χώρα μας.
H θεματική του φετινού εορτασμού είναι «Τα Δικαιώματα και οι υποχρεώσεις μας online», με το σύνθημα: «ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΣΥΝΕΣΗ! (Connect with respect!)».
Στην συνέχεια σας παρουσαζουμε όλες τις περιπτώσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος τις οποίες και σας αναφέρουμε συνοπτικά.
Ασφαλής χρήση του διαδικτύου (internet)

Το διαδίκτυο είναι τελείως απαραίτητο στην εποχή μας και στη ζωή μας και θα πρέπει όλοι να το χρησιμοποιούν.
Αποτελεί ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου, δίνει σε πραγματικό χρόνο πρόσβαση σε πληροφορία, γνώση, αλλά και ψυχαγωγία.
Θέλει προσοχή όμως γιατί οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντα έγκυρες.
Το ηλεκτρονικό έγκλημα έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς.
Στην συνέχεια θα σας αναφέρουμε συνοπτικά όλες τις περιπτώσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος.
Μορφές εγκληματικότητας
Παιδική πορνογραφία
Απάτες μέσω διαδικτύου
Πειρατεία λογισμικού
Προσωπικά Δεδομένα/ Κοινωνική Δικτύωση

Cyber Bulling

Αποστολή κειμένων e-mail, με προσβλητικό περιεχόμενο, κακόβουλη δημοσίευση φωτογραφιών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης-ιστολόγια, διάδοση ψευδών γεγονότων. Ανώνυμες κλήσεις και μηνύματα με σκοπό τον φόβο και την ταραχή.
Παιδική πορνογραφία
«Αρπακτικά» άτομα υπεράνω πάσης υποψίας, μορφωμένοι, οικονομικά ευκατάστατοι ακόμα και με δική τους οικογένεια, φιλήσυχοι, ευυπόληπτοι πχ επιστήμονες, δάσκαλοι επιχειρηματίες εκμεταλλεύονται τη θεση και τη σχέση τους για να ικανοποιήσουν το αρρωστημένο πάθος τους.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στην υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος προσέρχονται καθημερινά θύματα των οποίων τα προσωπικά δεδομένα έχουν δημοσιοποιηθεί παρανόμως σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (face book-hi5) με μοναδικό σκοπό τον εξευτελισμό, την απειλή η τον εξαναγκασμό παρανόμως σε πράξη-παράλειψη
Αυτοκτονίες
2006-2011 248 νέοι συνάνθρωποι μας προσπάθησαν με διάφορους τρόπους να αυτοκτονήσουν εκφράζοντας την επιθυμία τους αυτή μέσω του ιντερνετ.
Απάτες μέσω διαδικτύου
Social Engineering
Phishing
Νιγηριανές απάτες
Ισπανικό λόττο
Social engineering
Αυτές οι επιθέσεις χρησιμοποιούν email και διάφορα websites ώστε να αποκτήσουν πληροφορίες των θυμάτων. Ο επιτιθέμενος στέλνει email υποστηρίζοντας ότι είναι μια τράπεζα η ένας οικονομικός οργανισμός και ζητεί τραπεζικούς κωδικούς λογω ύπαρξης κάποιου προβλήματος. Το θύμα πολλές φορές στέλνει τα προσωπικά του στοιχεία.

Phishing

Διαδεδομένη είναι η μορφή του «ψαρέματος» τραπεζικών δεδομένων μέσα από ιστοσελίδες με εμφάνιση όμοια με την επίσημη τραπεζική ιστοσελίδα.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι ποτέ, καμιά τράπεζα, κανένας οργανισμός και καμιά υπηρεσία online αγορών δεν ζητούν ενέργειες από τους πελάτες τους και μάλιστα μέσω e-mail. Έτσι όσο απειλητικό και αν φαίνεται το μήνυμα (κλείσιμο λογαριασμού, ακύρωση κάρτας, ακύρωση συναλλαγών κλπ) το αγνοούμε και το διαγράφουμε. Για περαιτέρω επιβεβαίωση καλούμε τηλεφωνικά την τράπεζα, τη διεύθυνση πιστωτικών καρτών, η οποία άλλη online υπηρεσία χρησιμοποιούμε, μέσω του αριθμού που μας έχει παρασχεθεί. Για τους έλληνες χρήστες τα πράγματα είναι λιγότερο απλά στον εντοπισμό του phishing, καθώς πολλές φορές τα συγκεκριμένα απατηλά μηνύματα έχουν ορθογραφικά και συντακτικά λάθη πολλές φορές είναι και ασυνάρτητα λόγω της αυτόματης μετάφρασης.
.
Νιγηριανές απάτες
Με τον όρο «νιγηριανή απάτη» περιγράφουμε την περίπτωση στην οποία αποστέλλονται mail τα οποία ενημερώνουν τον χρήστη είτε ότι είναι αποδέκτης κάποιας μεγάλης κληρονομιάς είτε ότι μπορεί να γίνει συνεργάτης κάποιας ξένης εταιρείας για την μεταφορά κεφαλαίων.
Από τον χρήστη ζητούνται τα προσωπικά τραπεζικά στοιχεία τα οποία και στην συνέχεια χρησιμοποιούνται από τους επιτήδειους.
Ισπανικό Λόττο
Ο χρήστης λαμβάνει email ότι κέρδισε ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό σε μια διεθνή λοταρία και ότι για να πάρει τα κέρδη πρέπει να δώσει κάποια χρήματα για να καλύψει τα έξοδα μεταφοράς των χρημάτων.
Μεγάλη προσοχή στις παραγγελίες από το Διαδίκτυο πρέπει να δίνουν οι κάτοχοι τους λογω του κινδύνου οι αριθμοί των πιστωτικών καρτών να πέσουν σε χέρια απατεώνων. Προτείνουμε οι αγορές να γίνονται μόνο μέσω προπληρωμένων πιστωτικών καρτών.
Στο ιντερνετ πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν υπάρχει ανωνυμία όπως και δεν υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα αυτών που δημοσιεύουν κάτι.
Επίσης στο διαδίκτυο δεν διαγράφεται ποτέ τίποτε και πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή στους νέους για αυτά που δημοσιεύουν μήπως και χρησιμοποιηθούν στο μέλλον σε βάρος τους.

Τρόποι Προστασίας από Απάτες μέσω Διαδικτύου

Ο χρήστης πρέπει να:
. Είναι υποψιασμένος σε ανώνυμες κλήσεις ή email που παρέχουν θέσεις εργασίας έναντι αδράς αμοιβής
. Μη δίνει προσωπικά στοιχεία σχετικά με την εταιρεία στην οποία εργάζεται, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής δομής του δικτύου της εταιρείας, εκτός αν είναι σίγουρος ότι πρόκειται για εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο
. Μην αποκαλύπτει προσωπική ή οικονομική πληροφορία σε email και να μην ανταποκρίνεται σε ανώνυμα email σχετικά με τέτοιες πληροφορίες και να μην συνδέεται στα links που περιέχονται στα email αυτά
. Ταυτοποιεί τα στοιχεία οποιουδήποτε αγνώστου που υποστηρίζει ότι εκπροσωπεί νόμιμο οργανισμό, κατευθείαν με τον οργανισμό Ο χρήστης πρέπει να:
. Μην στέλνει ευαίσθητα δεδομένα στο διαδίκτυο πριν ελέγξει την ασφάλεια ενός website
. Δίνει έμφαση στο URL του website. Κακόβουλα websites μπορεί να φαίνονται ίδια με νόμιμα site, αλλά το URL μπορεί να διαφοροποιείται από το επίσημο είτε λεκτικά είτε ως προς το domain (.com, .net)
. Εγκαθιστά και συντηρεί αντι-ιικά προγράμματα, firewalls, και email φίλτρα ώστε να μειωθεί η διακίνηση κακόβουλων μηνυμάτων
. Εκμεταλλευτεί anti-phishing λειτουργίες που παρέχονται σε email και web browser
Αντίδραση σε Περίπτωση Απάτης
. Εάν πιστεύετε ότι οι οικονομικοί σας λογαριασμοί διακυβεύονται, επικοινωνήστε με τους τραπεζικούς οργανισμούς άμεσα και κλείστε κάθε λογαριασμό που είναι σε κίνδυνο. Παρακολουθείστε για ανεξήγητες χρεώσεις του λογαριασμού σας.
. Αλλάξτε άμεσα κάθε password που μπορεί να έχει αποκαλυφθεί. Εάνχρησιμοποιείτε το ίδιο password για διαφορετικές περιπτώσεις αλλάξτε το για κάθε λογαριασμό και μην το χρησιμοποιήσετε στο μέλλον.
. Παρακολουθείτε για σημάδια κλοπής στοιχείων ταυτότητας.
. Αναφέρετε την επίθεση στην Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

Cyber Bullying (Διαδικτυακή Παρενόχληση)

Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο προκύπτει όταν παιδιά ή έφηβοι παρενοχλούνται μεταξύ τους μέσω του Διαδικτύου
Πρόκειται για μια εξελισσόμενη μόδα και περιλαμβάνει:
. Αποστολή e-mail, ή άμεσων μηνυμάτων με κακό περιεχόμενο.
. Δημοσίευση δυσάρεστων φωτογραφιών ή μηνυμάτων για άλλους σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες.
. Χρήση του ονόματος ξένου χρήστη με σκοπό τη διάδοση φημών και ψεμάτων για κάποιον τρίτο (κλοπή ταυτότητας).
. Προσβλητικά μηνύματα. Μερικές φορές προσβλητικά γραπτά μηνύματα προς κινητά τηλέφωνα στέλνονται μέσω ιστοσελίδων χρησιμοποιώντας ονόματα και τηλέφωνα ανθρώπων που δεν έχουν καμία σχέση με το μήνυμα αυτό, αλλά καταλήγουν να κατηγορούνται ότι το έστειλαν οι ίδιοι.
. Η δημιουργία ιστοσελίδων που στοχοποιούν συγκεκριμένα άτομα καλώντας άλλους να δημοσιεύσουν μηνύματα μίσους
. Η σχετική ανωνυμία στο Διαδίκτυο προσφέρει το έδαφος καθώς ενισχύει τον φόβο και κάνει τον εντοπισμό δυσκολότερο
. Η έλλειψη προσωπικής επαφής με το θύμα κάνει το δράστη σκληρότερο
. Η ευρύτητα της πληροφορίας και η ευρύτητα του «κοινού» καθιστά το Cyber Bullying πιο αποτελεσματικό για τον δράστη και σκληρότερο για το θύμα σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους

Προστασία από το Cyber Bullying

. Προστασία προσωπικών δεδομένων από ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
. Περιορίζοντας τις διαθέσιμες πληροφορίες για τον εαυτό μας η την οικογένειά μας μειώνουμε τις πιθανότητες να πέσουμε θύματα αγνώστων δραστών και διευκολυνόμαστε στο να αναγνωρίσουμε τον πιθανό δράστη.
. Αποφεύγουμε να απαντήσουμε στις απειλές του δράστη. Απαντώντας επιθετικά φέρνουμε νέες απειλές και την ικανοποίηση στον δράστη ότι η παρενόχληση λειτουργεί.
Αλλάζουμε email ή «κατεβάζουμε» την σελίδα δικτύωσης και δημιουργούμε νέους λογαριασμούς αν αυτό είναι εφικτό.
. Κρατάμε αποδεικτικά της δράσης συμπεριλαμβάνοντας όσα περισσότερα στοιχεία μπορούμε όπως ημερομηνίες και ώρες, λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και λοιπά. Καλό θα είναι τα στοιχεία αυτά να υπάρχουν και σε μορφή εκτύπωσης.
. Επικοινωνούμε με τις αρμόδιες αρχές όσο το δυνατόν συντομότερα για να αποφευχθεί κλιμάκωση της παρενόχλησης.
Προστασία Ανηλίκων από Διαδικτυακές Απειλές
. Τα παιδιά διατρέχουν κάποιους κινδύνους όταν χρησιμοποιούν έναν υπολογιστή, επομένως πρέπει να προσέξουμε τη ασφάλειά τους και να διαφυλάξουμε τα χρήσιμα δεδομένα που τυχόν έχουμε αποθηκευμένα στον υπολογιστή.
. Τα παιδιά παρουσιάζουν επιπλέον δυσκολία στην διασφάλιση της πλοήγησής τους εξ αιτίας των φυσικών τους χαρακτηριστικών όπως η αθωότητα, η περιέργεια, η διάθεση για ανεξαρτησία και ο φόβος της τιμωρίας.
Τα παραπάνω πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν σχεδιάζουμε την προστασία του παιδιού και των δεδομένων μας.Τα παιδιά μπορεί παράλληλα με την αθώα εργασία τους στον υπολογιστή να επισκεφθούν άθελά τους κάποια επικίνδυνη
ιστοσελίδα, να εμπλακούν σε συζήτηση με αγνώστους ή να αποκαλύψουν προσωπικά
στοιχεία χωρίς να αναλογιστούν το λάθος που κάνουν ή να μη το αποκαλύψουν στους γονείς διότι φοβούνται την τιμωρία.