Τα κάθε είδους κτίρια ανεξάρτητα από την αποστολή τους και το μέγεθος τους π.χ. Δημοσίων Υπηρεσιών, μεγάλα η μικρά κτίρια που στεγάζουν Εμπορικές, Βιομηχανικές, Κοινωνικές δραστηριότητες κλπ, από την αρχή της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να εφοδιάζονται εκτός από το ηλεκτρικό δίκτυο των 220 βολτ και με ένα συνεχώς επεκτεινόμενο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο.Το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο ενός κτιρίου στην .........
σημερινή του μορφή είναι το δίκτυο μέσα από το οποίο ταξιδεύουν ρεύματα που μεταφέρουν σήματα διαφόρων κατηγοριών και δεν πρέπει να θεωρείται ότι περιλαμβάνει μόνο την τηλεφωνία στις διάφορες μορφές της. Το δίκτυο των υπολογιστών είναι επίσης άλλο ένα τέτοιο δίκτυο και τα δίκτυα ασφαλείας (πυρασφάλειας, προστασίας από διάρρηξη η παραβίαση απαγορευμένων περιοχών) είναι επίσης παρόμοια δίκτυα. Υπάρχουν και άλλα τέτοια δίκτυα ανάλογα με την αποστολή του κτιρίου:
1. Τηλεφωνικό με όλες τις νέες του εφαρμογές
2. Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
3. Συστημάτων Αυτομάτου Έλεγχου
4. Συστημάτων Ασφαλείας
5. Συστημάτων Ανακοινώσεων, Μουσικής Βίντεο κλπ
Η αύξηση του αριθμού των διαφόρων δικτύων οφείλεται στις δυνατότητες που παρέχει σε νέες οικονομικές εφαρμογές η εξέλιξη της τεχνολογιας στον τομέα των επικοινωνιών και η διαμόρφωση νέων κοινωνικών συνθηκών και αναγκών.
Η έκταση των δικτύων οφείλεται στην ανάγκη της διασυνδέσεως, μεταξύ των νέων και κατά κανόνα δαπανηρών συσκευών, ούτως ώστε πρόσβαση στη χρήση τους να έχουν πολλοί χρήστες εγκατεστημένοι σε διαφορετικές θέσεις μέσα στο ίδιο κτίριο η σε συγκροτήματα κτιρίων. Η σύγχρονη η εναλλάξ κοινή χρήση των συσκευών μπορεί να γίνεται διότι αυτή εξ ορισμού είναι η αποστολή τους π.χ. δυο εσωτερικά τηλέφωνα και το ιδιωτικό τηλεφωνικό κέντρο που τα συνδέει. Μπορεί να γίνεται όμως και για την καλύτερη οικονομική αλλά και επιχειρησιακή εκμετάλλευση τους η και για όλους τους λόγους μαζί.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ένας κεντρικός Ηλεκτρονικός Υπολογιστής με τις διάφορες τερματικές και περιφερειακές του μονάδες, ένα σύστημα ασφαλείας με τα αισθητήρια του η ακόμη και η κλειδαριά μιας εξωτερικής πόρτας που πρέπει να ανοίγει από διαφορετικά σημεία εντος του κτιρίου.
Η εξελικτική αυτή πορεία δημιούργησε έναν κυκεώνα από πολλά ανεξάρτητα μεταξύ τους ηλεκτρικά δίκτυα τα οποία άρχισαν να δημιουργούν δυσεπίλυτα προβλήματα και στη σχεδίαση αλλά και στην χρήση και εκσυγχρονισμό τους διότι:
1. Δεν ήταν δυνατόν να σχεδιαστεί κάθε ένα από αυτά χωρίς να είναι γνωστό από την αρχή με ακρίβεια η χρήση κάθε ενός χώρου εντος του κτιρίου και η ακριβής θεση εγκατάστασης του κάθε μηχανήματος η συσκευής.
2. Για κάθε δίκτυο χρησιμοποιούνταν τελείως διαφορετικά καλώδια ενώ τα υλικά τερματισμού και συνδέσεως των καλωδίων ακλουθούσαν την ιδία και μεγαλύτερη πολυμορφία. Τυπικά αναφέρεται ότι η καλωδίωση για την μεταφορά φωνής δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλη χρήση. Στην πραγματικότητα έπρεπε να υπάρχει άλλο δίκτυο για τις εξωτερικές γραμμές του ΟΤΕ και άλλο για το ιδιωτικό τηλεφωνικό κέντρο. Συνήθως οι κατασκευαστές των τηλεπικοινωνιακών συσκευών και ειδικότερα των Η/Υ παρήγαγαν μη τυποποιημένης σχεδιάσεως και προδιαγραφών υλικά δικτύων, προοριζόμενα αποκλειστικά για την σύνδεση των δικών τους συσκευών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο πελάτης να δεσμεύεται στην αρχική εγκατάσταση του δικτύου και να αγοράζει υλικά δικτύων από τον κατασκευαστή των συσκευών Η/Υ μόνον, ενώ σε μετέπειτα επεκτάσεις του συστήματος του να εξαρτάται απόλυτα από τον αρχικό του προμηθευτή για όλα τα υλικά.
3. Μηχανήματα που είχαν την ίδια αποστολή αλλά προήρχοντο από διαφορετικούς κατασκευαστές η στα οποία χρησιμοποιούνταν διαφορετικές τεχνολογίες κατασκευής και λειτουργίας έπρεπε πολλές φορές να συνδεθούν με διαφορετικό τρόπο με διαφορετικά υλικά και όχι σπάνια σε τελείως διαφορετικά δίκτυα που δεν συνεργάζονταν μεταξύ τους. Στην κατασκευή ενός κτιρίου που πρόκειται να στεγάσει γραφεία αυτό οδηγεί σε σοβαρές δυσχέρειες διότι δεν είναι εκ των πρότερων γνωστό ούτε ο τύπος του δικτύου των Η/Υ, ούτε οι τηλεπικοινωνιακές αναγκες των επιχειρήσεων που θα στεγαστούν και εν πολλοίς είναι άγνωστοι οι μελλοντικοί ιδιοκτήτες και τα όρια της ιδιοκτησίας του κάθε ενός εξ αυτών.
4. Ένας επιπρόσθετος παράγων που πρόεκυψε και που έκανε τον μέχρι τώρα σχεδιασμό των δικτύων να οδηγεί σε αδιέξοδο, είναι η πολύ γρήγορη εξέλιξη της τεχνολογιας των τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρονικών υπολογιστών οι οποίοι χρησιμοποιούνται με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό σε όλο και περισσοτερες νέες εφαρμογές. Η εξέλιξη αυτή είχε σαν αποτέλεσμα τα μεν μηχανήματα να εξελίσσονται αλλά η επιχειρησιακή τους εκμετάλλευση να είναι μειωμένη διότι το υφιστάμενο δίκτυο δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις και να απαιτούνται συχνές αντικαταστάσεις η μετατροπές του δικτύου.
Πολλές φορές τα νέας γενιάς μηχανήματα έχουν πολλαπλάσια αξία από το δίκτυο του κτιρίου αλλά το δίκτυο ανεξάρτητα από την όποια μικρή η μεγάλη αξία του δεν είναι εύκολο να αντικατασταθεί διότι αυτό συνεπάγεται πέραν του κόστους της αλλαγής και άλλες συνέπειες που έχουν σχέση με την αναστάτωση στην ομαλή διεξαγωγή των εργασιών μιας επιχειρήσεως η και τέλεια διακοπή εργασιών.
ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ
Στοιχεία της δομής του τηλεπικοινωνιακού συστήματος καλωδίωσης αποτελούν τα ακόλουθα υποσυστήματα.
1. Η οριζόντια καλωδίωση
2. Η κατακόρυφη καλωδίωση
3. Το υποσύστημα θέσης εργασίας
4. Οι κατανεμητές
5. Ο χώρος συσκευών επικοινωνίας
6. Το σημείο εισαγωγής του κτιρίου
7. Η διαχείριση του συστήματος καλωδίωσης
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΚΑΛΩΔΙΩΣΗΣ
Τα προβλήματα που εξετεθησαν πιο πάνω οδήγησαν σταδιακά στην επινόηση ενός τύπου ενιαίου, στοιχειωτου (modular) και ανεξαρτήτως μεγέθους, απλού στην κατασκευή δικτύου, το οποίο με απλό τρόπο να καλύπτει τις αναγκες ενός κτιρίου στον τομέα της επικοινωνίας και εφ όσον είναι επιθυμητό και σε άλλες εφαρμογές που έχουν σχέση με ασθενή ρεύματα για χρονικό διάστημα που ξεπερνά τουλάχιστον την μια δεκαετία, χωρίς να εμφανίζει αδυναμίες στην αντιμετώπιση των δύσκολων απαιτήσεων που συνεπάγονται τα όλο και συχνότερα επερχόμενα νέα τεχνολογικά κύματα. Τα κύρια χαρακτηριστικά του νέου αυτού δικτύου, το οποίο λογω της κατασκευής του επικράτησε να ονομάζεται «Δομημένη Καλωδίωση» είναι τα ακόλουθα:
1. Το δίκτυο καλύπτει επιτυχώς τις απαιτήσεις των τηλεπικοινωνιακών συσκευών και ακολουθεί το κτίριο για περισσότερα από 10 χρόνια χωρίς την ανάγκη μετατροπών η αχρήστευσης τμημάτων του δικτύου.
2. Εάν υπάρχει ανάγκη επεκτάσεως, αυτή γίνεται εύκολα και χωρίς η με ελάχιστες διαταραχές στο υφιστάμενο δίκτυο.
3. Τα δομικά υλικά του δικτύου είναι απολύτως τυποποιημένα, κατασκευάζονται βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών και η αποδέσμευση λογω της τυποποίησης από συγκεκριμένους κατασκευαστές, έκανε τις τιμές ανταγωνιστικότερες και την διαθεσιμότητα των υλικών μεγαλύτερη.
4. Το δίκτυα είναι εξ ορισμού τελείως ανεξάρτητο από την τεχνολογία κατασκευής και την προέλευση των μηχανημάτων που θα συνδεθούν μέσω αυτού. Το δίκτυο επίσης μπορεί να σχεδιαστεί χωρίς να υπάρχει λεπτομερής γνώση για το είδος, τον τρόπο λειτουργίας, την ακριβή θεση και τον αριθμό των συσκευών που πρόκειται να εγκατασταθούν. Το δίκτυο δηλαδή όσον αφορά την σχεδίαση και εγκατάσταση, γίνεται τελείως ανεξάρτητο από τα μηχανήματα που συνδέει και οι μηχανικοί δικτύων δεν απαιτείται πέραν γενικών γνώσεων να κατέχουν πλήρως τα της λειτουργίας των μηχανημάτων αυτών ούτε με λεπτομέρεια τις θέσεις εγκαταστάσεως.
5. Όλα τα μηχανήματα πλην των τερματικών συσκευών είναι συγκεντρωμένα, ούτως ώστε τόσο η συντήρηση όσο και η διαχείριση να γίνονται ταχύτερα, απλούστερα και με ελάχιστη παρενόχληση στους χρήστες.
6. Η αρχιτεκτονική του δικτύου είναι Ιεραρχικού αστέρος. Δηλαδή όλα τα καλώδια ξεκινούν από τον κατανεμητή και καταλήγουν στις πρίζες χωρίς να έχουν ενδιάμεσες συνδέσεις η διακλαδώσεις. Εάν υπάρχει λόγος οι κατανεμητές να συνδεθούν με κεντρικότερο κατανεμητή η σύνδεση γίνεται πάλι με τον ίδιο τρόπο. Δηλαδή οι μικροί κατανεμητές συνδέονται με τον κεντρικό κατανεμητή με ευθείες διαδρομές καλωδίων. Εάν απαιτείται σύνδεση με ακόμη κεντρικότερο κατανεμητή αυτό επιτυγχάνεται νε την ίδια μέθοδο κ.ο.κ
Το κλασσικό παράδειγμα δικτύου Δομημένης Καλωδίωσης συνίσταται από ένα δίκτυο που καλύπτω ένα πολυώροφο κτίριο γραφείων. Κάθε όροφος περιέχει το τμήμα του δικτύου το οποίο ονομάζεται οριζόντιο δίκτυο. Σε κάθε πιθανή θεση εργασίας του ορόφου τοποθετείται ένας αριθμός από τυποποιημένες τηλεπικοινωνιακές πρίζες. Οι πρίζες είναι του τύπου RJ 45, έχουν 4 ζεύγη και ανήκουν στην κατηγορία 5. ο ελάχιστος αριθμός πριζών που θα τοποθετηθεί είναι δυο, από τις οποίες η μια προορίζεται για την σύνδεση ενός τηλέφωνου και η άλλη για την σύνδεση ενός υπολογιστή. Συνήθως ο αριθμός των πριζών είναι μεγαλύτερος και μπορεί να φτάσει τις 4 η και περισσοτερες ακόμη, ανάλογα με το τι λειτουργίες πρόκειται να εκτελούνται από κάθε θεση η με τον αριθμό σε εφεδρικές γραμμές που έχει προβλεφτεί για το μέλλον. Ο κανόνας σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες είναι ελάχιστο όριο 2 πρίζες ανά 10 τετραγωνικά μέτρα ωφέλιμου εμβαδού δαπέδου. Σε διάφορα σημεία του ορόφου τοποθετούνται επίσης πρίζες για διάφορες άλλες χρήσεις που δεν έχουν σχέση με τηλέφωνα, φαξ, η υπολογιστές όπως π.χ. μια πρίζα για την σύνδεση του αισθητήρα (radar) ενός συστήματος συναγερμού η μιας πρίζας στην οποία θα συνδεθεί η τερματική συσκευή ενός θυροτηλεφώνου και άλλα διάφορα.
Οι πρίζες με καλώδιο 4 συνεστραμμένων ζευγών , κατηγορίας 5 οδηγούνται στον κατανεμητή ο οποίος στην περίπτωση του παραδείγματος ονομάζεται κατανεμητής ορόφου. Τα καλώδια με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που είναι τερματισμένα (συνδεδεμένα) με την μια τους άκρη στις πρίζες τερματίζονται με την άλλη τους άκρη στα patch panels του κατανεμητή. Το τμήμα του κατανεμητή ορόφου που περιέχει τα patch panels στα οποία είναι τερματισμένα τα καλώδια που έρχονται από τις πρίζες ονομάζεται πεδίο πριζών ορόφου.
Η κάθε μια από αυτές τις διαδρομές των καλωδίων, μαζί με τα εξαρτήματα τερματισμού των απολήξεων του καλωδίου στα δυο του άκρα, δηλαδή την πρίζα και το patch panel ονομάζεται basic link. Το μέγιστο επιτρεπόμενο μήκος της διαδρομής basic link είναι 90 μέτρα
Στον κατανεμητή του ορόφου σε διαφορετικά πεδία καταλήγουν τα καλώδια που έρχονται από τον κεντρικό κατανεμητή του κτιρίου η και ορισμένα τοπικά μηχανήματα του ορόφου τα οποία μαζί με άλλα μηχανήματα που εξυπηρετούν άλλους ορόφους έχουν συγκεντρωθεί σε κάποιο κεντρικό σημείο του κτιρίου. Όλα αυτά τα καλώδια που διατρέχουν κατακόρυφα το κτίριο αποτελούν το τμήμα του δικτύου που ονομάζεται κατακόρυφο η δίκτυο κορμού και συνήθως οδηγούν:
1. Τις εσωτερικές τηλεφωνικές γραμμές που προορίζονται για τον όροφο
2. Τις εξωτερικές τηλεφωνικές γραμμές που προορίζονται για τον όροφο..
3. Τις γραμμές από διάφορα άλλα βοηθητικά συστήματα εάν υπάρχουν όπως π.χ. ασφαλείας
4. Τα καλώδια που συνδέουν τον κύριο υπολογιστή με τα κομβικά σημεία του κεντρικού δικτύου υπολογιστών που είναι εγκατεστημένα στον όροφο
Στον κατανεμητή ορόφου η κοντά σε αυτόν μπορεί να ευρίσκονται και ορισμένα τοπικά μηχανήματα που αφορούν τον όροφο μόνο. Μέσω του κατανεμητή ορόφου γίνονται οι συνδέσεις του οριζοντίου δικτύου με το κατακόρυφο τμήμα του δικτύου η με τα μηχανήματα που τυχόν υπάρχουν στον όροφο και συνδέονται κατ ευθείαν στον κατανεμητή ορόφου.
Ενδέχεται σε περιπτώσεις μεγάλων κτιρίων με μεγάλο εμβαδόν ορόφου να υπάρχουν περισσότεροι του ενός κατανεμητές ορόφου όταν οι αποστάσεις των διαφόρων διαδρομών δεν μπορούν με άλλο τρόπο να γίνουν μικρότερες των 90 μέτρων. Σε κτίρια με μικρό εμβαδόν ορόφου ενδέχεται πάλι οι γραμμές δυο η και περισσότερων ορόφων να συγκεντρώνονται σε έναν κατανεμητή εφ όσον τα μήκη των καλωδίων ευρίσκονται μέσα στα όρια των 90 μέτρων. Η έννοια του ορόφου του κτιρίου είναι περισσότερο λειτουργική και λιγότερο τοπογραφική. Με την ίδια λογική αντί για ορόφους μπορεί να υπάρχουν μικρά ισόγεια κτίρια τα οποία να συνδέονται σε ένα κεντρικό κατανεμητή με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως οι όροφοι πολυώροφου κτιρίου.
Με τον ίδιο τρόπο που είναι συνδεδεμένοι σε διάταξη αστέρος οι όροφοι με τον κεντρικό κατανεμητή του κτιρίου μπορεί να συνδέονται σε κάποιο κεντρικότερο σημείο και οι κεντρικοί κατανεμητές που ανήκουν σε κάποια συγκροτήματα κτιρίων όπως μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις Πανεπιστημίων, Νοσοκομείων, Εργοστασίων, Στρατιωτικών εγκαταστάσεων κλπ. Το δίκτυο της διασύνδεσης των κτιρίων ονομάζεται Διακτιριακο Δίκτυο η Δίκτυο Πεδίου.
