Κατερίνα Μπατζελή: Δεν θα δώσουμε ευκαιριακά «πακέτα» στους αγρότες

«Προσπαθούμε να βγάλουμε από την απομόνωση τους αγρότες και την αγροτική οικονομία και να την εντάξουμε στη γενικότερη αναπτυξιακή πολιτική της χώρας αυτής, με την πράσινη ανάπτυξη στην πρώτη γραμμή» υποστηρίζει, μιλώντας στο paseges.gr, λίγες μέρες πριν τις προαναγγελθείσες κινητοποιήσεις, η Κατερίνα Μπατζελή και περιγράφει τις στρατηγικές επιλογές της, τους άξονες του αγροτικού κοινωνικού διαλόγου που ξεκινάει στο τέλος Ιανουαρίου και τις βασικές αλλαγές του προγράμματος «Αλέξανδρος Μπαλτατζής».

Είπαν κάποιοι ότι είστε τυχερή που κόπηκε η .......

εθνική οδός στα Τέμπη από τις κατολισθήσεις γιατί αλλιώς θα την έκοβαν οι αγρότες. Θα έχουμε, πιστεύετε, κινητοποιήσεις;

Κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται τυχερός από τις κατολισθήσεις στα Τέμπη. Η ζημιά είναι μεγάλη. Όσον αφορά το αν είμαι τυχερή, κινητοποιήσεις αγροτών μπορεί να γίνουν και αλλού. Το ζήτημα είναι το κατά πόσο υπάρχουν προβλήματα τα οποία ζητούν άμεση λύση ή είναι μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, τα οποία πρέπει να αποτελέσουν μέρος μιας συνολικής στρατηγικής. Οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων αποτελούν ένα από τα κεκτημένα τους. Το ζήτημα είναι το πότε, το γιατί γίνεται και τι επιδιώκεται να επιτευχθεί. Να επισημανθεί ότι μια κινητοποίηση είναι επιτυχής, όταν μπορεί να γίνει αποδεκτή ως κοινωνική ενέργεια και από το υπόλοιπο μέρος της κοινωνίας.

Οι αγρότες γνωρίζουν ότι γίνονται σημαντικότατες προσπάθειες τόσο επίλυσης διαχρονικών προβλημάτων με σημαντικότατες επιπτώσεις στην εισοδηματική τους κατάσταση, όπως το ΟΣΔΕ, ενώ μέσα σε 2 μήνες έχουν εισαχθεί πολιτικές, οι οποίες ελαφρύνουν την οικονομική τους επιβάρυνση από την κρίση που ταλανίζει την ελληνική οικονομία.

Παρότι, με την ανάληψη των καθηκόντων σας, «μπήκατε δυναμικά» εξαγγέλλοντας πολιτικές, μέχρι σήμερα βλέπουμε το υπουργείο να ασχολείται κυρίως με την καθημερινή διαχείριση. Είναι τελικά αναπόφευκτο;

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι ένα παραγωγικό υπουργείο με μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό εύρος. Οι συνδιαλλασσόμενοι είναι πολλοί με πολλά αιτήματα, αλλά και διαφοροποιήσεις. Ένα αίτημα καθημερινότητας που για εμάς αποτελεί μια πολιτική διαχείρισης, μπορεί για την τοπική ή περιφερειακή κοινωνία να είναι θέμα στρατηγικής για την ανάπτυξή της.

Πάντως, η μεγαλύτερη στρατηγική την οποία καλούμαστε να κλείσουμε άμεσα, είναι το ζήτημα της ψηφιοποίησης, δηλαδή, της ολοκλήρωσης του συστήματος πληρωμών των κοινοτικών επιδοτήσεων. Έργο, το οποίο, αν δεν κλείσει τους επόμενους μήνες, θα έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στους αγρότες και κατ' επέκταση στην ελληνική οικονομία.

Ταυτόχρονα, επεξεργαζόμαστε, σε συνεργασία με τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους, τον «οκτάλογο» της Αγροτικής Στρατηγικής μας. Αφορά κυρίως, ζητήματα που σχετίζονται με την αγορά, το κόστος των προϊόντων, την πιστοποίηση και επισήμανση των προϊόντων, την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής, την κατάρτιση και επαγγελματική κατοχύρωση των αγροτών. Καθώς και την πολιτική μας στα πλαίσια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, όπως αυτή διαμορφώνεται για μετά το 2013.

Φυσικά, για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι η αγροτική πολιτική και αγροτική δραστηριότητα και οικονομία είναι πολυτομεακό και απαιτείται ένας συντονισμός πολλών υπουργείων. Προσπαθούμε να βγάλουμε από την απομόνωση τους αγρότες και την αγροτική οικονομία και να την εντάξουμε στη γενικότερη αναπτυξιακή πολιτική της χώρας αυτής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ρυθμίσεις χρεών, η αύξηση της επιστροφής του ΦΠΑ, το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης και η πράσινη ανάπτυξη που θα περάσει σταδιακά μέσα από όλες τις επενδυτικές μορφές στον αγροτικό τομέα.

Τι περιμένετε να πετύχετε με τον κοινωνικό αγροτικό διάλογο που ξεκινάτε; Ποιες είναι οι βασικές παρεμβάσεις; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα;

Για εμάς ο κοινωνικός διάλογος και η διαβούλευση με τους θεσμούς της οικονομίας και της κοινωνίας, αποτελεί ένα από τα βασικά δείγματα της πολιτικής μας και της ιδεολογίας μας. Δεν αποτελεί μέσο τακτικισμού, αλλά τη διαδικασία για την απόκτηση κοινωνικού συμβολαίου σε κάθε παραγωγικό τομέα. Συνεπώς, δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης, αλλά μια διαρκής διαδικασία ελέγχου υλοποίησης των πολιτικών μας δεσμεύσεων.

Τέλη Ιανουαρίου, πιστεύουμε ότι θα ανοίξει το μεγάλο θέμα των υποδομών και των διαρθρωτικών μεταβολών που απαιτούνται να γίνουν από το χωράφι στο ράφι.

Θέτουμε στο τραπέζι των συζητήσεων θέματα όπως οι πολιτικές γης, το κόστος παραγωγής, οι θέσεις μας για τη μετά το 2013 ΚΑΠ, η ασφαλής και βιώσιμη διαχείριση των εισροών και κυρίως των φυτοφαρμάκων, η αναμόρφωση του ΕΛΓΑ, η ασφάλεια των τροφίμων, η λειτουργία της αγοράς των γεωργικών προϊόντων. Και όλα αυτά στα στενά περιθώρια των αμέσως επόμενων ενός ή δύο μηνών γιατί πραγματικά ζούμε σε ένα κόσμο που αλλάζει με γοργούς ρυθμούς.

Φυσικά, το μεγάλο στοίχημα δεν είναι να αποφασίσουμε και να νομοθετήσουμε τις μεγάλες αλλαγές. Το μεγάλο στοίχημα είναι οι νέες πολιτικές να γίνουν κατανοητές, αποδεκτές και να εμπεδωθούν από τους ίδιους τους παραγωγούς και όλους τους εμπλεκόμενους στην αγροτική οικονομία. Το να αλλάξεις νοοτροπία και πρακτικές στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, στην αλιεία, στους διάφορους κλάδους, αλλά και στην αγορά τροφίμων, αποτελεί ένα ποιοτικό άλμα της οικονομίας μας. Η γεωργία με τη διευρυμένη έννοιά της πρέπει να φύγει από τα στενά όρια της πρωτογενούς παραγωγής και να περάσει δυναμικά στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα με την προσφορά υπηρεσιών στην κοινωνία.

Εξαγγείλατε αναδιάρθρωση του «Μπαλτατζή». Προς ποια κατεύθυνση; ποια θα είναι η νέα φιλοσοφία;

Χωρίς καμία διάθεση προσκόλλησης στο παρελθόν, οφείλω να πω ότι παραλάβαμε ένα «Αλέξανδρο Μπαλτατζή», όπου από το τρίτο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης υπήρχαν υποχρεώσεις για άμεση εκταμίευση ύψους 65 εκ. ευρώ. Η πληρωμή ορισμένων από τις οποίες εκκρεμούσε εδώ και δύο χρόνια. Πρόκειται για πληρωμές σε νέους αγρότες, σχέδια βελτίωσης, και λοιπά έργα. Επίσης από την τρίτη προγραμματική περίοδο παραλάβαμε υπερδεσμεύσεις ύψους 700 εκ. ευρώ η οποία οφείλεται σε ένταξη έργων ύψους 2.738 εκ. ευρώ έναντι συνολικού προϋπολογισμού του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξης της Υπαίθρου συνολικού ύψους 2.036 εκ. ευρώ. Με απλά λόγια, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία έκανε εγγραφή στο πρόγραμμα ύψους 700 εκ. ευρώ χωρίς να υπάρχουν τα χρήματα! Δηλαδή, δεν έχουμε επαρκή χρηματοδότηση. Συνεπώς, οι αλλαγές είναι αναγκαίες να γίνουν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα γεωργίας. Σχέδια βελτίωσης με νέους τρόπους άρδευσης και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εφαρμογή της πολλαπλής συμμόρφωσης, χρήσης και καταστροφής των φυτοφαρμάκων, επιδότηση επιτοκίων για τις επενδυτικές δραστηριότητες των νέων αγροτών, σώμα ελεγκτών εδαφών διότι πρέπει να αποφευχθεί τάχιστα η επιμόλυνση των υδάτινων πόρων, ενώ η πολιτική αγροτικής γης θα συνδυαστεί άμεσα με τα αποτελέσματα του ΟΣΔΕ, βάσει του οποίου θα έχουμε και μια πρώτη καταγραφή ενός αγροτικού κτηματολογίου.

Επίσης, είναι σημαντικό σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στους κλάδους πριν το τελικό προϊόν φθάσει στον καταναλωτή. Η διαδρομή από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή είναι πολυδαίδαλη και συνεπώς το μεγαλύτερο ελεγκτικό έργο πρέπει να επικεντρωθεί στο ενδιάμεσο στάδιο, που είναι η συγκέντρωση και η διανομή. Στόχος μας είναι η καλύτερη αμοιβή του παραγωγού από την αγορά.

Άλλαξε μια κυβέρνηση και ήρθε μια άλλη. Άλλαξε ένας υπουργός και ήρθε ένας άλλος. Πότε θα δει ο έλληνας αγρότης, χειροπιαστά, τα αποτελέσματα των «πολιτικών ΠΑΣΟΚ»;

Υποσχεθήκαμε μια ανταγωνιστική και βιώσιμη γεωργία, που διεκδικεί εισόδημα μέσα από μια αγορά που ρυθμίζεται και εποπτεύεται και στηρίζεται στις επιδοτήσεις για να αντιμετωπίσει διαρθρωτικές αδυναμίες και κρίσεις. Υποσχεθήκαμε διαφάνεια και λογοδοσία και ένα κράτος που εξυπηρετεί τον αγρότη αποτελεσματικά, αναλαμβάνοντας τα βάρη που του ανήκουν. Δρομολογούμε αυτές τις αλλαγές, χωρίς καθυστερήσεις. Δεν πρόκειται να στηρίξουμε τους αγρότες με ευκαιριακά «πακέτα» που δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους και μειώνουν την αξιοπιστία μας. Θα προχωρήσουμε σε αλλαγές που διαμορφώνουν ένα σταθερό πλαίσιο για να προγραμματίζουν και να δραστηριοποιούνται οι αγρότες στην απαραίτητη ανακατανομή των πόρων, σε κίνητρα για ανταγωνιστικότερες δομές. Η γεωργία μας αξίζει και θα έχει τις προϋποθέσεις για να ξαναγίνει ζωτικό κομμάτι της οικονομίας μας, της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Οι αγρότες αντιμετωπίζουν και εφέτος δραματικά χαμηλές τιμές για τα βασικά προϊόντα (ελαιόλαδο, σιτηρά κ.λπ.). Υπάρχει τρόπος να προστατευθούν από την αβεβαιότητα των αγορών;

Στόχος μας είναι η βελτίωση της διαπραγματευτικής θέσης των γεωργών ώστε να εισπράττουν καλύτερες τιμές και ταυτόχρονα η αποτελεσματική εποπτεία της αγοράς ώστε να προστατεύονται οι καταναλωτές. Επίσης, με την κατοχύρωση ενός νέου μητρώου εμπόρων θα είναι εφικτή η διασταύρωση στοιχείων της αγοράς και η αποφυγή των ελληνοποιήσεων των εισαγόμενων προϊόντων, το οποίο αποτελεί ένα «νέο προϊόν» της παραοικονομίας μας.

Οι μάχες για τη διάρθρωση του κοινοτικού προϋπολογισμού είναι στην πρώτη γραμμή. Τι εκτιμάτε; Θα συνεχίσει να χρηματοδοτείται, κατά τον ίδιο τρόπο, η αγροτική παραγωγή ή θα έχουμε σοβαρές αλλαγές;

Η ΚΑΠ ήταν πάντα αντικείμενο κριτικής για τα κονδύλια που απορροφούσε από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Αυτή τη φορά αμφισβητούνται ο στόχος και η προστιθέμενη αξία τους. Η ΚΑΠ όμως είναι η κυριότερη κοινή πολιτική, που πρέπει να εξασφαλίζει την επισιτιστική μας επάρκεια και ασφάλεια και που παρέχει οικονομικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές υπηρεσίες για την ύπαιθρο και τους πολίτες στο σύνολό τους, που η αξία τους δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Η χρηματοδότησή της λοιπόν μπορεί και πρέπει να συνεχισθεί. Με διαφοροποιημένη στήριξη με στοχευμένα μέτρα, στη βάση ενός νέου γεωργικού μοντέλου. Το δικό μας στοίχημα είναι να προσδιορίσουμε το περιεχόμενο της νέας ΚΑΠ και να το προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα, που αξιοποιεί τα πλεονεκτήματά μας που αποφέρει εισόδημα και όλα τα οφέλη για την ύπαιθρο και την οικονομία. Και το θέμα αυτό είναι ένα από τα ζητήματα του κοινωνικού διαλόγου που έχουμε δρομολογήσει.

Τελικά, έχει μέλλον το αγροτικό επάγγελμα στην Ελλάδα, και με ποιες προϋποθέσεις; Τι θα λέγατε σε έναν νέο που θέλει να μπει (ή να παραμείνει) στο επάγγελμα;

Θέλω να είμαι ξεκάθαρη. Ναι, το αγροτικό επάγγελμα έχει μέλλον και αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις νέες μορφές καλλιέργειας αλλά και με την πολιτεία εταίρο, συμπαραστάτη. Δε θέλουμε αγρότες επαίτες κύριε Παναγούλη. Αντιθέτως, μέσα από ένα πλαίσιο διαφάνειας θέλουμε ο αγρότης να γνωρίζει τα δικαιώματα αλλά και τις υποχρεώσεις του.

Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου εξαντλεί την τετραετία και εσείς παραμένετε όλα αυτά τα χρόνια στη θέση της υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης. Μπορείτε να βεβαιώσετε τον αγρότη ότι η εικόνα της ελληνικής γεωργίας - κτηνοτροφίας θα είναι διαφορετική; Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά της;

Νέοι αγρότες, μεγαλύτερος κλήρος, ζώνες παραγωγής, σύγχρονες γεωργικές πρακτικές, χρήση νέων μορφών ενέργειας, προστασία του περιβάλλοντος και ποιοτικά προϊόντα στον καταναλωτή. Μια ύπαιθρος που θα σέβεται τον πολίτη και που ο πολίτης θα σέβεται τον αγρότη.

Πηγή: ΠΑΣΕΓΕΣ