Γιαυτούς του λόγους είναι απαραίτητο το Δημοπρατήριο στα Φιλιατρά

Αγοράζουν 1 και πουλάνε… 5 στην Ελλάδα και 2,5 στο Βέλγιο, γιατί; - Το άνοιγμα της ψαλίδας στα φρουτολαχανικά μεταξύ τιμής παραγωγού και τιμής καταναλωτή στην Ελλάδα είναι 1 προς 5, ενώ στο Βέλγιο 1 προς 2,5. Αυτό σημαίνει ότι ένα προϊόν αξίας 1 ευρώ για τον παραγωγό, ο Έλληνας καταναλωτής το προμηθεύεται 5 ευρώ, ενώ ο Βέλγος 2,5 ευρώ, δηλαδή στη μισή τιμή. Με αυτό τον τρόπο στη χώρα μας, ούτε ο καταναλωτής μπορεί να αγοράζει μεγάλες ποσότητες, ούτε ο παραγωγός έχει περιθώριο να ζητήσει μεγαλύτερες τιμές. Οι πολιτικοί εδώ και πολλά χρόνια συζητάνε ακαδημαϊκά και υποστηρίζουν ότι η «διαδρομή» από το ράφι στο χωράφι, ευθύνεται για αυτή τη μεγάλη διαφορά στις τιμές, αλλά δεν μπορούν ή δεν θέλουν να εφαρμόσουν κάποιο μέτρο, για να βελτιώσουν την «αγορά» προς όφελος του παραγωγού και του καταναλωτή.
Το πρώτο βήμα σε αυτή τη «διαδρομή» είναι... η λαχαναγορά. Έρευνα της ΠΑΣΕΓΕΣ για το 2002 και 2003, έδειξε ότι στην Αθήνα ποσοστό μόλις 20% διακινείται μέσω της λαχαναγοράς, 25% των οπωροκηπευτικών από τις αλυσίδες των Σούπερ Μάρκετς, ενώ ποσοστό 55% διακινείται χωρίς τιμολόγια.
Ως γνωστόν από το 1982/83 συζητείται η δημιουργία λαχαναγορών στην Ελλάδα στα πλαίσια και της συνεταιριστικής ανάπτυξης, όμως τα συμφέροντα των εμπόρων ήταν ισχυρότερα. Με τα σημερινά δεδομένα κρίνεται ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών λειτουργίας των λαχαναγορών προκειμένου να εξυγιανθεί το σύστημα διακίνησης των νωπών οπωροκηπευτικών.
Για να ανακαλύψουμε γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά στη ψαλίδα τιμών μεταξύ Βελγίου και Ελλάδας, έπρεπε να δούμε από κοντά τι συμβαίνει. Πως μπορούν και τι διαδικασίες ακολουθούν εκεί και μπορούν να απολαμβάνουν τέτοιες τιμές. Έτσι μετά από πρόσκληση του ευρωβουλευτή της ΝΔ, Γιάννη Γκλαβάκη, ομάδα προέδρων Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών, πήγαν στο Βέλγιο και επισκέφτηκαν το δημοπρατήριο στη λαχαναγορά Mέχελεν, που εμπορεύεται φρούτα και κυρίως λαχανικά και βρίσκεται περίπου 25 χιλ. έξω από τις Βρυξέλλες. Εκεί «ανακάλυψαν» το αυτονόητο ότι αν δεν υπάρξουν θεσμικές αλλαγές δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι με μέτρα «ασπιρίνες».
Η συγκεκριμένη λαχαναγορά τροφοδοτεί την αγορά των Βρυξελλών, αλλά και άλλων πόλεων του Βελγίου, ενώ έχει και έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα (κυρίως προς Γερμανία, Γαλλία και Ολλανδία). Η συνολική έκταση του χώρου του Δημοπρατηρίου του Μέχελεν είναι 500 στρέμματα. Από αυτά 240 στρέμματα είναι στεγασμένος χώρος, εκ των οποίων τα 120 στρέμματα ψυγεία.
Οι παραγωγοί μέλη του συνεταιριστικού δημοπρατηρίου στο Μέχελεν απολαμβάνουν τις κάτωθι υπηρεσίες:
1. Πληροφόρηση από τα αρχεία του συνεταιρισμού, για την διακίνηση της γεωργικής παραγωγής των προηγούμενων ετών
2. Δήλωση της επιλεγόμενης πρόθεσης παραγωγής, για την ερχόμενη καλλιεργητική περίοδο
3. Παρακολούθηση των καλλιεργειών από γεωτεχνικούς της οργάνωσης, που πραγματοποιούν μερικές χιλιάδες χημικές αναλύσεις
4. Έλεγχος της ποιότητας και ποσότητας όταν προσκομίζονται τα προϊόντα
5. Εκφόρτωση και τοποθέτηση των προϊόντων στο χώρο
6. Δημοπράτηση των προϊόντων το επόμενο πρωί, στο ¨ρολόι¨- δημοπρατήριο
7. Τιμολόγηση των πωληθέντων προϊόντων
8. Φόρτωση στα μέσα μεταφοράς
9. Κατάθεση των χρημάτων στο λογαριασμό του παραγωγού από τον Συνεταιρισμό, το αργότερο μέσα σε δύο εβδομάδες
10. Η οργάνωση έχει προμηθευτικό τμήμα και διαθέτει γεωργικά εφόδια στα μέλη του, σε χονδρικές τιμές.
Για όλες τις ανωτέρω εργασίες ο συνεταιρισμός κατακρατεί ποσοστό μόλις 2,5% επί της τιμής πώλησης και τα χρήματα αυτά καλύπτουν εκτός των εξόδων της Οργάνωσης και τη δυνατότητα πραγματοποίησης μελλοντικών επενδύσεων (συγκριτικά στην Λαχαναγορά της Αθήνας μόνο οι φορτοεκφορτωτές εισπράττουν ποσοστό περίπου 15 - 20 %).
Μια σύγκριση του τρόπου εμπορίας φρουτολαχανικών στο Βέλγιο και στην Ελλάδα, έκανε στον ΑγροΤύπο, ο ευρωβουλευτής κ. Γκλαβάκης, την οποία σας παρουσιάζουμε αποκλειστικά.
Έχουμε λοιπόν τα εξής:
Εμπορία των οπωροκηπευτικών στο Βέλγιο
Η αγορά στο δημοπρατήριο του Μέχελεν είναι μια συνεταιριστική οργάνωση που αποτελείται από 2.500 μέλη - συνέταιρους. Ιδρύθηκε το 1950 και σιγά-σιγά επεκτάθηκε. Βρίσκεται σε ένα αγροτικό χώρο 500 στρεμμάτων, με στεγασμένους χώρους 250 στρεμμάτων εκ των οποίων τα 120 στρέμματα είναι ψυκτικοί θάλαμοι. Απασχολεί περίπου 220 υπαλλήλους και έχει ετήσιο τζίρο 230 εκατομμύρια ευρώ.
Οι αγρότες - μέλη δηλώνουν ετησίως το είδος και τις ποσότητες των προϊόντων που σκοπεύουν να παράγουν και τις οποίες είναι υποχρεωμένοι να προσκομίσουν στο σύνολό τους, διότι με βάσει αυτές τις δηλώσεις ο συνεταιρισμός προβαίνει στις απαιτούμενες προεργασίες για την διάθεση τους.
ΙΙ. Συμπεράσματα – προτάσεις
1. Το υφιστάμενο «άνοιγμα της ψαλίδας» μεταξύ της τιμής παραγωγού και καταναλωτή στην Ελλάδα είναι 1:5, ενώ στο Βέλγιο 1:2,5. Η εφαρμογή του προτεινόμενου υποδείγματος δημοπράτησης οπωροκηπευτικών προϊόντων στην Ελλάδα θα έχει ως συνέπεια την άμεση μείωση του πληθωρισμού στο εμπόριο των οικείων προϊόντων έως και 50%. Η μείωση αυτή θα έχει αναμφίβολα ισχυρό αντίκτυπο και στη συνολική τιμή του πληθωρισμού.
2. Το σύστημα δημοπράτησης είναι ενδεικτικό του γενικότερου επαγγελματισμού που επιδεικνύουν στο Βέλγιο οι συνεταιρισμοί, με αποκλειστικό στόχο την προάσπιση των οικονομικών και επαγγελματικών συμφερόντων του κλάδου, με σεβασμό παράλληλα στον καταναλωτή και με πλήρη ανάληψη των ίδιων επαγγελματικών υποχρεώσεων και ευθυνών.
3. Η ενίσχυση της εξαγωγής ελληνικών οπωροκηπευτικών στο Βέλγιο θα πρέπει να συνάδει με τους εν λόγω κανόνες επαγγελματισμού και υπευθυνότητας. Σημειώνεται ενδεικτικά ότι οι υπεύθυνοι των βελγικών σημείων πωλήσεως φρούτων και λαχανικών δεν λαμβάνουν σοβαρά υπόψη αιτήματα αγροτών για πώληση λόγου χάρη είκοσι (20) κιλών ροδάκινων, ακόμη και αν πρόκειται για συμφέρουσα τιμή. Αποφασιστικό κίνητρο σύναψης συνεργασιών με παραγωγούς που θέλουν να πωλήσουν τα προϊόντα τους στο Βέλγιο αποτελεί η περιοδικότητα και η συνέπεια της συνεργασίας. Τα μεγάλα σούπερ μάρκετ για παράδειγμα θέλουν να είναι σίγουροι ότι ένας παραγωγός θα είναι σε θέση να τους προμηθεύει κάθε εβδομάδα συγκεκριμένη ποσότητα και τούτο να εξακολουθεί για μήνες. Εξυπακούεται, δε, ότι η περιοδικότητα της τροφοδοσίας προϋποθέτει την περιοδικότητα στην καλλιέργεια.