Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

Του συνεργάτη μας Γιάννη Πετσέλη

Πολιτική απορρήτου και όροι χρήσης – τι πρέπει να γνωρίζουμε

Με αφορμή την πρόσφατη συζήτηση που πυροδότησε η Google σχετικά με τις αλλαγές που εισήγαγε στην πολιτική απορρήτου της την 1η Μαρτίου 20121, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την έννοια των όρων privacy και terms που εμφανίζονται στους έγκυρους ιστοχώρους και αποτελούν το πρώτο και πολύ σημαντικό βήμα κατά την εγγραφή μας σε οποιαδήποτε υπηρεσία.

Όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με αναδυόμενα .........

κουτάκια που αναγράφουν ένα κείμενο σαν το παρακάτω:«έχω διαβάσει και αποδέχομαι τους όρους χρήσης και την πολιτική απορρήτου». Όμως, οι περισσότεροι από εμάς προσπερνούμε τις σελίδες αυτές με τους, ομολογουμένως αρκετές φορές, πυκνογραμμένους και δυσνόητους όρους, και «κλικάρουμε» αμέσως το αντίστοιχο κουτάκι. Ωστόσο, αυτά τα «τα ψιλά γράμματα» που βρίσκουμε συνήθως στις εν λόγω παραπομπές κάτω δεξιά στην οθόνη μας, είναι αυτά που πρέπει να προσέχουμε κατά την πλοήγηση μας στο Διαδίκτυο.

> Τι είναι η Πολιτική Απορρήτου -- Privacy policy;

Πρόκειται για κείμενο στο οποίο ένας ιστοχώρος δηλώνει ποια δεδομένα των επισκεπτών του συλλέγονται και με ποιον τρόπο χρησιμοποιούνται. Επίσης, αναφέρει πώς ο ιστοχώρος διαχειρίζεται τα δεδομένα αυτά, για παράδειγμα αν μεταφέρονται σε μητρική ή θυγατρική εταιρεία ή αν δίνονται σε τρίτους. Επιπλέον, διευκρινίζει τους λόγους για τους οποίους συλλέγει τα στοιχεία των χρηστών και τις επιλογές που προσφέρει για ενημέρωση ενός συγκεκριμένου χρήστη σχετικά με τα στοιχεία που έχει συλλέξει, π.χ. εάν δίδεται η δυνατότητα πρόσβασης στα συλλεχθέντα στοιχεία. Βάσει πολλών ιστοχώρων, τα στοιχεία αυτά συλλέγονται για να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες στους χρήστες, και αφορούν τόσο βασικά στοιχεία, όπως η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή η γλώσσα, όσο και πιο σύνθετα, όπως π.χ. οι διαφημίσεις που ‘επισκέπτονται’ οι χρήστες.

> Τι είναι οι όροι χρήσης --Terms and conditions;

Οι όροι χρήσης μας ενημερώνουν για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας σε έναν ιστοχώρο, αλλά και την πολιτική των διαχειριστών της σε σχέση με τα προσωπικά δεδομένα, τα πνευματικά δικαιώματα κ.α. Έτσι, π.χ., σε πολλούς δημοφιλείς ιστοχώρους, όπως το YouTube ή το Facebook, οι όροι χρήσης αναφέρουν ευκρινώς ότι απαγορεύεται η χρήση τους από ανήλικους κάτω των 13 ετών, ή ότι πρέπει πάντα να δίδονται αληθή στοιχεία (όπως η ακριβής ημερομηνία γέννησης). Οι όροι χρήσης αφορούν σε μεγάλο βαθμό στο πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε όταν χρησιμοποιούμε έναν ιστοχώρο: δεν μπορούμε να δημοσιεύουμε πληροφορίες που καταπατούν τα δικαιώματα τρίτων ή των οποίων δεν κατέχουμε πνευματικά δικαιώματα, δεν πρέπει αναρτούμε υλικό με ρατσιστικό ή προσβλητικό περιεχόμενο ή που σχετίζεται με πορνογραφία, δεν πρέπει να παρενοχλούμε άλλους χρήστες, κ.λπ. Επίσης οι περισσότεροι ιστοχώροι διαφυλάττουν μέσα από τους όρους χρήσης τα πνευματικά τους δικαιώματα σχετικά με τη χρήση του λογισμικού και των υπηρεσιών που παρέχουν, και ενημερώνουν για τις ευθύνες τους - ή την αποποίηση ευθυνών - σε σχέση με τις υπηρεσίες αυτές.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ιστοχώροι ενδέχεται να τροποποιούν την πολιτική απορρήτου τους και τους όρους χρήσης. Γι’ αυτό, όπως αναγράφεται ευκρινώς στις σελίδες αυτές, είναι καλό να ανατρέχουμε στα κείμενα αυτά ανά τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς συναινούμε και σε όλες αυτές τις τροποποιήσεις (!) Τέλος, ας αντιμετωπίσουμε τα παραπάνω κείμενα ως ένα ηλεκτρονικό συμβόλαιο, επί του οποίου «συναινώντας» ή κάποιες φορές ακόμα και απλά χρησιμοποιώντας τη συνδεμένη με τους όρους υπηρεσία βάζουμε από κάτω την υπογραφή μας.
Μπορείτε να διαβάσετε τη πολιτική απορρήτου της Google στα ελληνικά στη διεύθυνση: http://www.google.gr/intl/el/policies/privacy/

Facebook και ασφάλεια: Οι διαδικτυακοί «φίλοι» παραμένουν ΠΑΝΤΑ άγνωστοι!
Διαβάζοντας το τραγικό γεγονός βιασμού 15χρονης μαθήτριας από 20χρονο που η μαθήτρια γνώρισε μέσω του Facebook, η δράση Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου τονίζει για άλλη μια φορά της σημασία της κατανόησης από όλους μας, και ιδιαίτερα από τους ανηλίκους, ότι τα άτομα που γνωρίζουμε μόνο μέσω Διαδικτύου, παραμένουν πάντα «άγνωστα».

Δυστυχώς, είναι άπειρες οι εμπειρίες των επιστημόνων του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου σε συνομιλίες με εφήβους, όπου στην ερώτηση για τον αριθμό των φίλων τους στο Facebook, οι απαντήσεις ανέρχονται τουλάχιστον σε μερικές εκατοντάδες, πολλές φορές, δε, ξεπερνούν τους 1000. Μόνο, όταν οι έφηβοι ερωτούνται εάν θα έλεγαν ένα πολύ προσωπικό τους πρόβλημα σε όλους αυτούς τους φίλους, ή μόνο σε κάποια πολύ συγκεκριμένα άτομα (δηλαδή, μόνο στους πραγματικούς τους φίλους ή στην οικογένειά τους), οι έφηβοι ξεκινούν να αναρωτιούνται την αληθινή σημασία της λέξης «Φίλος», και την ανάγκη αντιμετώπισης όλων των άλλων, απλά ως ΕΠΑΦΩΝ.
Δυστυχώς, όμως, αυξάνεται και η αλόγιστη χρήση του Facebook από παιδιά κάτω των 13 ετών, που δηλώνουν ψευδή ταυτότητα για να ανοίξουν προφίλ, επιλέγοντας πολλές φορές ως ημερομηνία γέννησης κάποιο έτος που αυτόματα τα αναδεικνύει ως ΕΝΗΛΙΚΕΣ, συνεπώς ανοίγει το προφίλ τους σε δημόσια πρόσβαση από μηχανές αναζήτησης και.. από αγνώστους!

Εδώ, πρέπει, λοιπόν να υπογραμμίσουμε για άλλη μια φορά την επιτακτική ανάγκη της επικοινωνίας των γονέων με τα παιδιά τους σε ότι σχετίζεται με το Διαδίκτυο και της ενεργούς διαμεσολάβησης των γονέων, που περιλαμβάνει την συζήτηση με το παιδί σχετικά με τις διαδικτυακές του δραστηριότητες, το να μοιράζονται οι γονείς αυτές τις δραστηριότητες με τα παιδιά τους, να κάθεται ο γονέας κοντά όταν το παιδί χρησιμοποιεί το διαδίκτυο και την καθοδήγηση των παιδιών στην διαδικτυακή ασφάλεια, είτε βοηθώντας τα όταν συναντούν δυσκολίες, είτε λέγοντας τους τι να κάνουν σε καταστάσεις που τα αναστατώνουν ή τα ενοχλούν. Επίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό, να τίθενται κανόνες και όρια στην πλοήγηση του Διαδικτύου, εξηγώντας πάντα το γιατί, μαζί με τα «όχι» και τα «πρέπει» μας.
Για τους γονείς δε, που τα παιδιά τους είναι στο Facebook: ας δημιουργήσουν οι γονείς ένα δικό τους προφίλ και ας ζητήσουν από τα παιδιά τους να τους κάνουν φίλους. Πώς θα το αρνηθούν τα παιδιά; Το Διαδίκτυο είναι για όλους! Έτσι οι γονείς θα μπορούν να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους και να ανακαλύπτουν άμεσα ύποπτες κινήσεις στο προφίλ των παιδιών.

Η δράση Saferinternet.gr υπενθυμίζει ότι έχει δημιουργήσει έναν αναλυτικό οδηγό χρήσης του Facebook, όπου ενημερώνει για τους τρόπους που ο ιστοχώρος μπορεί να χρησιμοποιείται με ασφάλεια. Ο οδηγός δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή έδρα του Facebook στην Ιρλανδία. Είναι προσβάσιμος σε ηλεκτρονική μορφή στον ιστοχώρο του Saferinternet.gr (θεματική: Υλικό): http://www.saferinternet.gr/index.php?parentobjId=Page15,

Σημαντικές συμβουλές σε σχέση με τις διαδικτυακές επαφές

* Συζητήστε με τα παιδιά για τους αγνώστους στο Διαδίκτυο. Τα παιδιά πρέπει να αντιληφθούν ότι οι άνθρωποι στο Διαδίκτυο, ακόμα και αυτοί με τους οποίους αλληλογραφούν ή συνομιλούν ακόμα και για πολύ καιρό, αλλά δεν τους γνωρίζουν στο φυσικό κόσμο, δεν είναι πάντοτε αυτοί που φαίνεται ότι είναι. Οι άνθρωποι δε λένε πάντοτε την αλήθεια στο Διαδίκτυο. Πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπίζονται πάντα ως άγνωστοι.
* Εάν κάποιος διαδικτυακός «φίλος» ζητήσει από το παιδί σας να κρατήσει τη φιλία μυστική, τότε κάτι δεν πάει καλά. Ποιος αληθινός φίλος θα το ζητούσε αυτό; Συζητήστε το με τα παιδιά σας, έτσι ώστε σε μια τέτοια περίπτωση να σας ενημερώνουν αμέσως.
* Εξηγήστε στα παιδιά σας ότι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά κατά τις συνομιλίες τους στο Διαδίκτυο. Ακόμη και σε ένα χώρο συνομιλίας που υποτίθεται ότι είναι μόνο για παιδιά, δεν είναι, προς το παρόν, δυνατόν να ελεγχθεί εάν όλοι οι συμμετέχοντες είναι παιδιά. Μπορεί να συμμετέχει ένα ενήλικας που δηλώνει ότι είναι παιδί και που προσπαθεί να παραπλανήσει κάποια άλλα παιδιά.
* Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας δε συναντούν κάποιο άτομο που γνωρίζουν μόνο μέσω του Διαδικτύου. Ακόμα και αν τα παιδιά επιμένουν ότι έχουν δει φωτογραφία του ατόμου αυτού, εξηγείστε τους ότι η φωτογραφία αυτή μπορεί να είναι πλαστή για να τα αποπλανήσει σε μια συνάντηση από κακόβουλους. Ακόμα και αν δουν κάποιον μέσω web κάμερας, πάλι διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο από πιθανά παιδοφιλικά ή άλλα κυκλώματα, τα οποία ενδεχομένως να έχουν επιστρατεύσει και ανήλικα παιδιά με σκοπό να προσελκύσουν άλλα παιδιά.

Ανωνυμία στο Διαδίκτυο

• Θα πρέπει να αποφεύγουμε να δημοσιεύουμε σε αυτό πληροφορίες που δεν θέλουμε να κοινοποιηθούν ή που μπορεί αργότερα να επιθυμούμε να αφαιρέσουμε.
• Η αφαίρεση υλικού από το Διαδίκτυο δεν είναι πάντα απλή υπόθεση καθώς μπορεί να έχει αναπαραχθεί ή αποθηκευθεί και σε άλλους ιστότοπους πέραν του αρχικού.
Προστασία Ανωνυμίας στο Διαδίκτυο
Προσοχή στις πληροφορίες που αναρτούμε!
• Το Διαδίκτυο είναι προσβάσιμο και χρήσιμο για επικοινωνία, δικτύωση και εύρεση πληροφοριών σχετικά με ανθρώπους.
• Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ανωνυμία όταν κάποιος χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο και είναι εξίσου απλό να βρεθούν πληροφορίες για εμάς όσο να βρούμε και εμείς για άλλους.
Μελετάμε τους όρους χρήσης σε κάθε διαδικτυακό τόπο που επισκεπτόμαστε εφόσον πρόκειται να δημοσιεύσουμε προσωπικές πληροφορίες στον τόπο αυτό
• Στο παρελθόν ήταν δύσκολο να βρεθούν πληροφορίες για κάποιον πέραν του τηλεφώνου ή της διεύθυνσης. Με τον αυξανόμενο αριθμό προσωπικών σελίδων πλέον πολλοί χρήστες δίνουν πληροφορίες για τον εαυτό τους, την εργασία τους και την οικογένειά τους

Σαν γενική κατεύθυνση, πριν την ανάρτηση οποιασδήποτε πληροφορίας στο διαδίκτυο θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τα εξής:
• Ποια είναι η χρησιμότητα της ανάρτησης της πληροφορίας
• Ποιες είναι οι συνέπειες της ύπαρξής της στο διαδίκτυο
• Πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κακόβουλα από κάποιον τρίτο
Η κλοπή Διαδικτυακής ταυτότητας είναι αυξανόμενο πρόβλημα και γνωρίζοντας πολλές πληροφορίες για εμάς, είναι ευκολότερο για κάποιον να προσποιηθεί ότι είμαστε εμείς.
• Συμπεριφερθείτε στο διαδίκτυο όπως θα συμπεριφερόσασταν και εκτός αυτού. Ποιες προσωπικές πληροφορίες θα ήσασταν διατεθειμένοι να μοιραστείτε με κάποιον άγνωστο?

Πολιτική Χρήσης Ιστότοπου

Η πολιτική χρήσης ενός ιστότοπου περιγράφει τον τρόπο που χρησιμοποιεί, κοινοποιεί και αποθηκεύει τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγει.
• Θα πρέπει οπωσδήποτε να διαβάζετε την χρήσης ενός ιστότοπου. Ορισμένες φορές οι πολιτικές αυτές είναι μακροσκελείς, περίπλοκες και ασαφείς.
Αν ένας ιστότοπος δε διαθέτει πολιτική χρήσης, τότε πρέπει να δίνετε με προσοχή προσωπικά δεδομένα σε αυτήν την τοποθεσία. Όταν διαβάζετε μια πολιτική χρήσης, θα πρέπει να γνωρίζετε:
• Τι πληροφορίες συλλέγει και καταγράφει η τοποθεσία.
• Με ποιον τρόπο χρησιμοποιεί η τοποθεσία τις πληροφορίες που συλλέγει (ειδικά εάν πωληθεί σε τρίτους).
• Εάν έχετε τη δυνατότητα να αλλάξετε ή να διαγράψετε δεδομένα που συλλέχθηκαν.
Τρόποι Προστασίας από Απάτες μέσω Διαδικτύου
Ο χρήστης πρέπει να:
• Είναι υποψιασμένος σε ανώνυμες κλήσεις ή email που παρέχουν θέσεις εργασίας έναντι αδράς αμοιβής
• Μη δίνει προσωπικά στοιχεία σχετικά με την εταιρεία στην οποία εργάζεται, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής δομής του δικτύου της εταιρείας, εκτός αν είναι σίγουρος ότι πρόκειται για εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο
• Μην αποκαλύπτει προσωπική ή οικονομική πληροφορία σε email και να μην ανταποκρίνεται σε ανώνυμα email σχετικά με τέτοιες πληροφορίες και να μην συνδέεται στα links που περιέχονται στα email αυτά
• Ταυτοποιεί τα στοιχεία οποιουδήποτε αγνώστου που υποστηρίζει ότι εκπροσωπεί νόμιμο οργανισμό, κατευθείαν με τον οργανισμό Ο χρήστης πρέπει να:
• Μην στέλνει ευαίσθητα δεδομένα στο διαδίκτυο πριν ελέγξει την ασφάλεια ενός website
• Δίνει έμφαση στο URL του website. Κακόβουλα websites μπορεί να φαίνονται ίδια με νόμιμα site, αλλά το URL μπορεί να διαφοροποιείται από το επίσημο είτε λεκτικά είτε ως προς το domain (.com, .net)
• Εγκαθιστά και συντηρεί αντι-ιικά προγράμματα, firewalls, και email φίλτρα ώστε να μειωθεί η διακίνηση κακόβουλων μηνυμάτων
• Εκμεταλλευτεί anti-phishing λειτουργίες που παρέχονται σε email και web browser
Αντίδραση σε Περίπτωση Απάτης
• Εάν πιστεύετε ότι οι οικονομικοί σας λογαριασμοί διακυβεύονται, επικοινωνήστε με τους τραπεζικούς οργανισμούς άμεσα και κλείστε κάθε λογαριασμό που είναι σε κίνδυνο. Παρακολουθείστε για ανεξήγητες χρεώσεις του λογαριασμού σας.
• Αλλάξτε άμεσα κάθε password που μπορεί να έχει αποκαλυφθεί. Εάνχρησιμοποιείτε το ίδιο password για διαφορετικές περιπτώσεις αλλάξτε το για κάθε λογαριασμό και μην το χρησιμοποιήσετε στο μέλλον.
• Παρακολουθείτε για σημάδια κλοπής στοιχείων ταυτότητας.
• Αναφέρετε την επίθεση στην Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Προσωπικά Δεδομένα

Κοινωνική Δικτύωση

• Άτομα νεαρής ηλικίας προσέρχονται στην υπηρεσία μας για τα οποία έχουν δημοσιοποιηθεί στο Διαδίκτυο παρανόμως προσωπικά τους δεδομένα, σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, με μοναδικό σκοπό τον ευτελισμό, την απειλή ή τον εξαναγκασμό παρανόμως σε πράξη - παράλειψη ή ανοχή

FACEBOOK HI5 MYSPACE.COM TWITTER
Θέματα που προκύπτουν:
• Υποκλοπή κωδικού πρόσβασης προφίλ χρήστη – πλαστοπροσωπία
• Δημοσίευση προσωπικών δεδομένων αναγνωριστικών ταυτότητας – διαμονής
• Ανάρτηση φωτογραφιών-βίντεο «προσωπικών» στιγμών
Η χρήση passwords είναι ο πιο συνήθης τρόπος επιβεβαίωσης ενός χρήστη
άρα απαιτείται να είναι ισχυρές λέξεις και μυστικές.
• Πολλά συστήματα και υπηρεσίες έχουν προσπελαστεί λόγω μη ασφαλών και ανεπαρκών passwords και κάποιοι ιοί και worms έχουν προσπελάσει συστήματα μαντεύοντας αδύναμα passwords.
• Κλειδώνετε τον υπολογιστή σας.
• Αποσυνδέστε τον υπολογιστή από το διαδίκτυο όταν δεν τον χρησιμοποιείτε και όταν είστε συνδεδεμένοι φροντίστε να έχετε ενεργοποιήσει κάποιο firewall.
Προστασία Προσωπικών Δεδομένων
• Αποσυνδέεστε πάντα όταν χρησιμοποιείτε υπολογιστές που ενδέχεται να ανοίξουν και άλλοι
• Αξιολογήστε τις ρυθμίσεις ασφαλείας. Υπάρχει λογισμικό για browsers και email που παρέχει ποικιλία δυνατοτήτων για προστασία δεδομένων και αποφυγή επιθέσεων
• Διατηρείτε αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων του υπολογιστή σας
• Μην ανοίγετε επισυναπτόμενα αρχεία από email που προέρχονται από
άγνωστο αποστολέα
• Ιδιαίτερα επικίνδυνα είναι τα αρχεία με κατάληξη .exe ή .vbs
Οι παρακάτω όροι χρήσης δημοφιλούς ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης αφορούν την διαχείριση των πληροφοριών που οι χρήστες παρέχουν σε αυτό καθορίζοντας τα δικαιώματα τόσο των χρηστών όσο και της ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης:

«Για περιεχόμενο που καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα όπως
φωτογραφίες και βίντεο, μας παραχωρείτε συγκεκριμένη μη-αποκλειστική
μεταφερόμενη και χωρίς καμία αξίωση από μέρους του χρήστη παγκόσμια άδεια
να χρησιμοποιούμε οποιοδήποτε περιεχόμενο το οποίο ο χρήστης δημοσιεύει
στην πλατφόρμα μας. Η άδεια αυτή λήγει με την αφαίρεση του υλικού από τον
χρήστη, εκτός αν το περιεχόμενο έχει διαμοιραστεί σε τρίτους από τους οποίους διατηρείται ακόμα»

Και επίσης:
«Όταν δημοσιεύετε υλικό ή πληροφορία με τη ρύθμιση ορατό σε όλους σημαίνει ότι επιτρέπεται στον καθένα συμπεριλαμβανομένων και χρηστών ΕΚΤΟΣ της πλατφόρμας να έχει πρόσβαση και να χρησιμοποιεί τις πληροφορίες αυτές και να τις συνδέουν με το όνομα και την εικόνα προφίλ του χρήστη που τις δημοσιεύει»

Cyber Bullying (Διαδικτυακή Παρενόχληση)

Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο προκύπτει όταν παιδιά ή έφηβοι παρενοχλούνται μεταξύ τους μέσω του Διαδικτύου
Πρόκειται για μια εξελισσόμενη μόδα και περιλαμβάνει:
• Αποστολή e-mail, ή άμεσων μηνυμάτων με κακό περιεχόμενο.
• Δημοσίευση δυσάρεστων φωτογραφιών ή μηνυμάτων για άλλους σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες.
• Χρήση του ονόματος ξένου χρήστη με σκοπό τη διάδοση φημών και ψεμάτων για κάποιον τρίτο (κλοπή ταυτότητας).
• Προσβλητικά μηνύματα. Μερικές φορές προσβλητικά γραπτά μηνύματα προς κινητά τηλέφωνα στέλνονται μέσω ιστοσελίδων χρησιμοποιώντας ονόματα και τηλέφωνα ανθρώπων που δεν έχουν καμία σχέση με το μήνυμα αυτό, αλλά καταλήγουν να κατηγορούνται ότι το έστειλαν οι ίδιοι.
• Η δημιουργία ιστοσελίδων που στοχοποιούν συγκεκριμένα άτομα καλώντας άλλους να δημοσιεύσουν μηνύματα μίσους
• Η σχετική ανωνυμία στο Διαδίκτυο προσφέρει το έδαφος καθώς ενισχύει τον φόβο και κάνει τον εντοπισμό δυσκολότερο
• Η έλλειψη προσωπικής επαφής με το θύμα κάνει το δράστη σκληρότερο
• Η ευρύτητα της πληροφορίας και η ευρύτητα του «κοινού» καθιστά το Cyber Bullying πιο αποτελεσματικό για τον δράστη και σκληρότερο για το θύμα σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους

Προστασία από το Cyber Bullying

• Προστασία προσωπικών δεδομένων από ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
• Περιορίζοντας τις διαθέσιμες πληροφορίες για τον εαυτό μας η την οικογένειά μας μειώνουμε τις πιθανότητες να πέσουμε θύματα αγνώστων δραστών και διευκολυνόμαστε στο να αναγνωρίσουμε τον πιθανό δράστη.
• Αποφεύγουμε να απαντήσουμε στις απειλές του δράστη. Απαντώντας επιθετικά φέρνουμε νέες απειλές και την ικανοποίηση στον δράστη ότι η παρενόχληση λειτουργεί.
Αλλάζουμε email ή «κατεβάζουμε» την σελίδα δικτύωσης και δημιουργούμε νέους λογαριασμούς αν αυτό είναι εφικτό.
• Κρατάμε αποδεικτικά της δράσης συμπεριλαμβάνοντας όσα περισσότερα στοιχεία μπορούμε όπως ημερομηνίες και ώρες, λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και λοιπά. Καλό θα είναι τα στοιχεία αυτά να υπάρχουν και σε μορφή εκτύπωσης.
• Επικοινωνούμε με τις αρμόδιες αρχές όσο το δυνατόν συντομότερα για να αποφευχθεί κλιμάκωση της παρενόχλησης.

Chat rooms

• Το chat στο Διαδίκτυο είναι ένας τρόπος άμεσης επικοινωνίας ενός συνόλου ανθρώπων, οι οποίοι βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε έναν συγκεκριμένο δικτυακό χώρο που ονομάζεται «δωμάτιο επικοινωνίας» (chat room)
• Το chat αποτελεί μια κοινωνική δραστηριότητα ιδιαίτερα δημοφιλή ανάμεσα στους νέους, διότι τους προσφέρει έναν εύκολο και ανέξοδο τρόπο γνωριμίας με ανθρώπους απ όλον τον κόσμο. Η χρήση των ψευδωνύμων επιτρέπει στους χρήστες να διατηρούν την ανωνυμία τους.
• Αυτή η ψευδαίσθηση της ασφάλειας μπορεί να μετατρέψει τον τρόπο επικοινωνίας σε μία από τις μεγαλύτερες και πιο επικίνδυνες παγίδες του Διαδικτύου.
• Υπάρχουν συχνά καταγγελίες παιδιών ότι, κατά τη διάρκεια τέτοιου είδους συνομιλιών, έχουν υποστεί λεκτική ή σεξουαλική παρενόχληση, ενώ έχουν δεχτεί από αγνώστους προτροπές για συνάντηση σε πραγματικό χώρο.
• Σε χώρες του εξωτερικού έχουν παρουσιασθεί έως τώρα δεκάδες περιπτώσεις παιδιών που εξαφανίσθηκαν, έπεσαν θύματα παιδόφιλων ή κυκλωμάτων παιδικής πορνογραφίας, ή παρασύρθηκαν από αγνώστους τους οποίους «συνάντησαν» σε δωμάτια επικοινωνίας.
• Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα είναι και η έλλειψη γνώσεων σχετικά με αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας, τόσο από τους γονείς, όσο και από τους εκπαιδευτικούς.
Προστασία στα Chat rooms
• Οι συμμετέχοντες σε τέτοιου είδους συνομιλίες δε θα πρέπει να αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους, τα προσωπικά τους στοιχεία (διεύθυνση, αριθμό τηλεφώνου, όνομα σχολείου, πόλη)
• Να μη δέχονται ποτέ να στείλουν τη φωτογραφία τους σε αγνώστους ή να τους συναντούν σε πραγματικό χώρο
• Οφείλουν να γνωρίζουν πως σε καμιά περίπτωση δεν είναι ασφαλείς λόγω της ανωνυμίας τους

Πρόληψη

• Μην δίνετε ποτέ τα προσωπικά σας στοιχεία, ούτε να αποκαλύπτετε σε άλλους χρήστες του Διαδικτύου πληροφορίες που αφορούν τους φίλους σας, την οικογένειά σας ή το σχολείο σας.
• Μην αποκαλύπτετε τους κωδικούς πρόσβασης (password) που χρησιμοποιείτε.
• Μην επιχειρείτε συναλλαγές μέσω του Διαδικτύου για την αγορά προϊόντων και μην δίνετε στοιχεία που αφορούν πιστωτικές κάρτες.
• Να είστε επιφυλακτικός/ή ως προς την αποδοχή όσων διαβάζετε στο Διαδίκτυο ή αυτών που σας λένε οι άλλοι χρήστες του, πριν το υποβάλετε στην κρίση σας
Χρησιµοποιείτε προγράµµατα από αξιόπιστες πηγές
• Διατηρείστε τη βασική σας διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μυστική. Να την χρησιμοποιείται μόνο με ανθρώπους που γνωρίζετε και εμπιστεύεστε.
• Εάν χρειαστεί να αλλάξετε το όνομα χρήστη για να αποφύγετε κάποιον που σας παρενοχλεί, να φροντίσετε ώστε το νέο όνομα που θα διαλέξετε να μην έχει καμιά σχέση με αυτό που χρησιμοποιούσατε.
• Ποτέ μην χρησιμοποιείτε τα στοιχεία της εταιρείας που εργάζεστε (διεύθυνση, τηλέφωνο κλπ.) σε μια δημόσια συζήτηση στο διαδίκτυο.
• Οι άνθρωποι στο Διαδίκτυο μπορεί να λένε ψέματα. ∆εν μπορείτε να τους δείτε!
Προστασία Ανηλίκων από Διαδικτυακές Απειλές
• Τα παιδιά διατρέχουν κάποιους κινδύνους όταν χρησιμοποιούν έναν υπολογιστή, επομένως πρέπει να προσέξουμε τη ασφάλειά τους και να διαφυλάξουμε τα χρήσιμα δεδομένα που τυχόν έχουμε αποθηκευμένα στον υπολογιστή.
• Τα παιδιά παρουσιάζουν επιπλέον δυσκολία στην διασφάλιση της πλοήγησής τους εξ αιτίας των φυσικών τους χαρακτηριστικών όπως η αθωότητα, η περιέργεια, η διάθεση για ανεξαρτησία και ο φόβος της τιμωρίας.
Τα παραπάνω πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν σχεδιάζουμε την προστασία του παιδιού και των δεδομένων μας.Τα παιδιά μπορεί παράλληλα με την αθώα εργασία τους στον υπολογιστή να επισκεφθούν άθελά τους κάποια επικίνδυνη
ιστοσελίδα, να εμπλακούν σε συζήτηση με αγνώστους ή να αποκαλύψουν προσωπικά
στοιχεία χωρίς να αναλογιστούν το λάθος που κάνουν ή να μη το αποκαλύψουν στους γονείς διότι φοβούνται την τιμωρία.
Τρόποι δράσης γονέων
• Οι γονείς πρέπει να συμμετέχουν ενεργά: γνωρίζετε τι κάνει το παιδί στον υπολογιστή; Αν παίζει ένα παιχνίδι μπορείτε να συμμετέχετε και εσείς, αν μιλάει με κάποιον ρωτήστε ποιος είναι αυτός τι γνωρίζει για αυτόν το παιδί και το θέμα το οποίο συζητάνε.
• Διατηρήστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο. Με αυτό τον τρόπο θα μπορείτε να επιτηρείτε την δραστηριότητα του παιδιού η οποία επιτήρηση θα το αποτρέπει και από το να πράξει κάτι που γνωρίζει ότι είναι λάθος ή επικίνδυνο.
Ορίστε τους κανόνες και ενημερώστε για τους κινδύνους. Στο παιδί ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητα θα πρέπει να τεθεί χρονικός περιορισμός πρόσβασης σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.
• Θα πρέπει να του επιτρέπεται η πρόσβαση μόνο σε συγκεκριμένες σελίδες και να γνωρίζει τους κινδύνους.
Εγκαταστήστε ειδικά προγράμματα παρακολούθησης της δραστηριότητας στον υπολογιστή
• Ελέγχετε το ιστορικό του προγράμματος πλοήγησης
• Χρησιμοποιείστε διαφορετικούς λογαριασμούς. Σε περίπτωση που ο υπολογιστής είναι κοινόχρηστος,
διατηρείτε διαφορετικό λογαριασμό για το παιδί. Με αυτό τον τρόπο διαφυλάσσετε και προστατεύετε τα δεδομένα σας, και διευκολύνετε την επιτήρηση της
δραστηριότητας των λογαριασμών
Χρησιμοποιείστε τις δυνατότητες που προσφέρουν τα προγράμματα πλοήγησης. Μέσα από το πρόγραμμα πλοήγησης μπορείτε να περιορίσετε την πρόσβαση στο διαδίκτυο και να απαγορεύσετε την επίσκεψη σε συγκεκριμένες σελίδες. Η λειτουργία αυτή διασφαλίζεται και με κωδικό πρόσβασης
• Η χρήση του υπολογιστή ως μέσου απασχόλησης του παιδιού χωρίς την παρουσία ενηλίκου είναι καλό να αποφεύγεται. Ο υπολογιστής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως ηλεκτρονική babysitter !
Αν δείτε στο διαδίκτυο κάτι που σας κάνει να αισθάνεστε άβολα φύγετε αμέσως από αυτό. Αν λάβετε κάποιο μήνυμα που σας φαίνεται ύποπτο, μην απαντήσετε.
• Μάθετε τα παιδιά σας να προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα τους και πείτε τους ότι πολλές φορές οι άνθρωποι που είναι online προσποιούνται πως είναι κάποιοι άλλοι καθώς και ότι δεν θα πρέπει ποτέ να δίνουν κανένα στοιχείο
τους σε κανέναν.
Τι θα πρέπει να κάνω εάν παρενοχλούν το παιδί μου;
• Εάν συμβεί παρενόχληση, μπορείτε να αποκλείσετε το πρόσωπο που στέλνει τα μηνύματα με τις επιλογές αποκλεισμού που διαθέτουν πολλά προγράμματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άμεσων μηνυμάτων.
• Αποθηκεύστε τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που περιέχουν παρενοχλήσεις και προωθήστε τα στον πάροχο υπηρεσιών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι περισσότεροι πάροχοι διαθέτουν κατάλληλες πολιτικές χρήσης που απαγορεύουν την παρενόχληση Θα πρέπει να ειδοποιήσετε την αστυνομία. Η παρενόχληση είναι έγκλημα, τόσο στον πραγματικό κόσμο όσο και στον κόσμο του Διαδικτύου. Είναι παράνομο να επικοινωνείτε επανειλημμένα με κάποιον, εάν η επικοινωνία αυτή του προκαλεί φόβο για την ασφάλειά του ή για την ασφάλεια άλλων.