Πόσο εφικτό είναι να πραγματοποιηθεί μία ψηφοφορία με τη συμμετοχή μερικών χιλιάδων ψηφοφόρων, οι οποίοι δεν θα χρειαστεί να μετακινηθούν από το σπίτι τους, που θα είναι αδιάβλητη και τα αποτελέσματά της θα είναι διαθέσιμα μέσα σε μισή ώρα από το πέρας της διαδικασίας;
Πολύ εφικτό, απαντούν οι ιθύνοντες του Εθνικού Δικτύου .......
Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ), όπου έχει αναπτυχθεί η υπηρεσία ηλεκτρονικών εκλογών ΖΕΥΣ (http://zeus.grnet.gr), μέσω της οποίας έχουν ήδη πραγματοποιηθεί 251 ψηφοφορίες στα ελληνικά πανεπιστήμια και άλλους φορείς με πιο πρόσφατη αυτή της διαδικασίας εκλογής πρυτάνεων για το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
«Ξεκινήσαμε την ανάπτυξη της υπηρεσίας εσωτερικά στο ΕΔΕΤ το καλοκαίρι του 2012» σημειώνει στην «Η» ο Παναγιώτης Τσανάκας, πρόεδρος του ΕΔΕΤ με την πρώτη εκλογή που χρησιμοποιήθηκε να είναι αυτή στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο στις 19 Οκτωβρίου του 2012. Σε αυτά τα δύο χρόνια, περισσότεροι από 45.000 εκλέκτορες έχουν αξιοποιήσει την ψηφιακή αυτή κάλπη για την εκλογή διοικητικών οργάνων (Συμβούλια Ιδρύματος, Πρυτάνεις, Κοσμήτορες Σχολών, Πρόεδροι και Προϊστάμενοι Τμημάτων κ.λπ.) με τα ποσοστά συμμετοχής πολύ ανώτερα από τα αντίστοιχα των συμβατικών εκλογών. Παράλληλα, την υπηρεσία έχουν χρησιμοποιήσει και άλλοι φορείς όπως, για παράδειγμα, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Απλή διαδικασία
Σύμφωνα με τον κ. Τσανάκα, ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της υπηρεσίας είναι η απλή και αδιάβλητη διαδικασία τόσο όσον αφορά το κομμάτι της δημιουργίας μίας ψηφοφορίας όσο και της υποβολής της ψήφου. «Τα πάντα γίνονται μέσα από το Διαδίκτυο», τονίζει ο πρόεδρος του ΕΔΕΤ. Πρακτικά, για να δημιουργηθεί μία ψηφοφορία θα πρέπει ο εκπρόσωπος της εφορευτικής επιτροπής να έρθει σε επικοινωνία με το ΕΔΕΤ προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στο σύστημα. Στη συνέχεια, τα υπόλοιπα μέλη της εφορευτικής επιτροπής αποκτούν τους δικούς τους κρυπτογραφημένους κωδικούς ασφαλείας (ΡΚΙ) και προχωρούν στη δημιουργία -μέσα από ένα εύχρηστο περιβάλλον- της ψηφοφορίας.
Σημειωτέον πως οι κωδικοί δημιουργούνται αυτόματα από το σύστημα και δεν τους γνωρίζει κανείς άλλος πέραν του ίδιου του χρήστη. Για να υπάρξει αλλοίωση του αποτελέσματος απαιτείται να έχει κάποιος όλους τους κωδικούς των μελών της εφορευτικής επιτροπής αλλά και τον κωδικό του διαχειριστή του συστήματος που είναι η ΕΔΕΤ. Η υπηρεσία ΖΕΥΣ υποστηρίζει πολλαπλούς τύπους εκλογών (με μία ή περισσότερες επιλογές, με ιεραρχημένες επιλογές κ.λπ.) καλύπτοντας έτσι σχεδόν όλες τις πιθανές ανάγκες ενός συλλογικού φορέα. Επιπλέον, είναι το μοναδικό σύστημα στον κόσμο με αντίστοιχες δυνατότητες του οποίου ο κώδικας είναι ανοικτός (open source) και ελεύθερα διαθέσιμος στο διαδίκτυο (https://github.com/grnet/zeus).
Υποβάλλοντας την ψήφο
Για να συμμετάσχει κάποιος σε μία ψηφοφορία, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Η εφορευτική επιτροπή έχει τη λίστα με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των ψηφοφόρων, στους οποίους στέλνει ένα προκαθορισμένης μορφής email.
Ο παραλήπτης πατώντας τη σχετική επιλογή στο μήνυμα που έχει λάβει μεταφέρεται σε μία ιστοσελίδα που είναι μοναδική για τον κάθε ψηφοφόρο και προσβάσιμη μόνο από τον συγκεκριμένο υπολογιστή και κάνει τις επιλογές του. Η δυνατότητα υποβολής ψήφου είναι ενεργή μόνο στο χρονικό διάστημα που έχει ορίσει η εφορευτική επιτροπή, ενώ μπορεί να αλλάξει και την ψήφο του μέσα στα χρονικά όρια που έχουν οριστεί! Σε περίπτωση που ο ψηφοφόρος δεν έχει email, τότε μπορεί να του αποσταλεί ένα SMS στο κινητό τηλέφωνο του με τον κωδικό και τις σχετικές οδηγίες προκειμένου να υποβάλει ηλεκτρονικά την ψήφο του. Όταν τελειώσει η διαδικασία υποβολής ψήφου, το σύστημα αρχίζει και επεξεργάζεται τα στοιχεία προκειμένου να εκδώσει τα αποτελέσματα.
«Για μία ψηφοφορία με τη συμμετοχή έως 3.000 ψηφοφόρων, απαιτείται διάστημα περίπου μισής ώρας για να βγουν τα αποτελέσματα», σημειώνει ο κ. Τσανάκας, προσθέτοντας ότι από εκεί και έπειτα ο χρόνος επεξεργασίας εξαρτάται από τον αριθμό των ψήφων. Πάντως, η υπηρεσία υποστηρίζει την υποβολή ψήφων από δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόρους. «Το άλλο σημαντικό πλεονέκτημα είναι το πολύ χαμηλό κόστος της υπηρεσίας καθώς τα πάντα γίνονται ηλεκτρονικά», σπεύδει να προσθέσει ο κ. Τσανάκας. Σημειωτέον πως το ΕΔΕΤ διαθέτει την υπηρεσία ΖΕΥΣ δωρεάν σε όλη την ακαδημαϊκή/ερευνητική κοινότητα, μετά από σχετική αίτηση. Επιπλέον, το κοινό μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα την διαδικτυακή υπηρεσία για εκλογές που περιλαμβάνουν μέχρι 40 ψηφοφόρους από τη διεύθυνση:https://zeus.grnet.gr. Για τους φορείς με περισσότερους ψηφοφόρους, το κόστος διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν όσον αφορά στη διαδικασία.
imerisia.gr