Οδηγίες αντιμετώπισης του καύσωνα

Παλαιότερο θέμα αλλά πάντα επίκαιρο από τον Ιατρικό Σύλλογο Μεσσηνίας

Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπεράσει ορισμένα όρια ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό, σε συνδυασμό με ορισμένους άλλους παράγοντες (υγρασία - άπνοια - ρύπανση περιβάλλοντος) δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορούν να οδηγήσουν σε κωματώδη κατάσταση αλλά και στον θάνατο.

Παρά τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, ο ..........

οργανισμός του ανθρώπου έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να διατηρεί σταθερή την θερμοκρασία του.
Αυτό το κατορθώνει μόνο μέχρι ενός ορίου (43° C) πέρα από το οποίο δεν μπορεί να αντιδράσει.
Τότε αρχίζουν να εμφανίζονται λειτουργικές διαταραχές και ελαφρά ή βαριά νοσηρά φαινόμενα.
Ενα από αυτά είναι η θερμική εξάντληση η οποία εμφανίζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση του ατόμου (ώρες ή ημέρες) σε υψηλές θερμοκρασίες.
Πρόκειται για παροδική ανεπάρκεια του καρδιαγγειακού συστήματος σ’ ένα θερμικό στρες.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι πονοκέφαλος, ίλιγγος, ανορεξία, ναυτία, έντονο αίσθημα εξάντλησης τα οποία καταλήγουν σε ξαφνική και μικρής διάρκειας κατάρρευση.

Η αρτηριακή πίεση είναι χαμηλή και υπάρχει ταχυκαρδία. Το δέρμα είναι ψυχρό και υγρό.
Οι κόρες των ματιών είναι διεσταλμένες. Η θερμοκρασία είναι φυσιολογική. Το σύνδρομο αποδίδεται σε μέτρια απώλεια ύδατος και χλωριούχου νατρίου (αλατιού).
Η θεραπεία είναι απλή και συνιστάται στη μεταφορά του ατόμου σε δροσερό περιβάλλον και τη χορήγηση ύδατος και χλωριούχου νατρίου.
Αν παρ’ όλα αυτά ο ίλιγγος και η ναυτία δεν υποχωρήσουν, συστήνεται η ενδοφλέβια χορήγηση χλωριούχου νατρίου (φυσιολογικός ορός) από γιατρό.

Μια άλλη λειτουργική διαταραχή είναι η θερμοπληξία, η οποία εμφανίζεται όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή και η σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας είναι πάνω από 70% γεγονός που δυσκολεύει και εμποδίζει την εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας του σώματος.
Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που βοηθούν στο να πάθει κάποιος θερμοπληξία. Μερικοί από αυτούς είναι η βαριά σωματική εργασία (ιδιαίτερα σε χώρους υψηλής θερμοκρασίας, άπνοιας και μεγάλης υγρασίας), η παρατεταμένη βάδιση κάτω από τον ήλιο, η ένδυση με θερμά σκούρου χρώματος ρούχα που απορροφούν μεγάλο ποσό ηλιακών ακτίνων, η ανεπαρκής λήψη νερού, τα άφθονα και βαριά γεύματα και η κατάχρηση αλκοολούχων ποτών.

Τα αρχικά συμπτώματα της θερμοπληξίας είναι η έντονη δίψα, η ξηρότητα του στόματος, του φάρυγγα και του δέρματος.
Στη συνέχεια εμφανίζεται ερυθρότητα του προσώπου που συνοδεύεται από άφθονο ιδρώτα, ζάλη, πόνο στο κεφάλι και στο στήθος, κατάπτωση του οργανισμού, αδυναμία στα πόδια και μυϊκές κράμπες, δυσφορία, ταχυσφυγμία, δύσπνοια και βουητά στ’ αυτιά.
Ο πυρετός είναι πάντα σταθερός και μπορεί να φτάσει στους 42° C .
Τέλος εμφανίζονται λιποθυμικά φαινόμενα και ο θερμόπληκτος πέφτει αναίσθητος.
Τα παχύσαρκα άτομα και εκείνα που πάσχουν από αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, οι αλκοολικοί, οι διαβητικοί, οι ηλικιωμένοι και κυρίως τα βρέφη, των οποίων ο οργανισμός δεν έχει την ικανότητα να αντιδρά και να προσαρμόζεται στις μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, προσβάλλονται ευκολότερα από θερμοπληξία.

Πρώτες βοήθειες που μπορεί κάποιος να προσφέρει σε κάποιον πολίτη που εμφανίζει συμπτώματα θερμοπληξίας
- Μεταφέρετε τον θερμόπληκτο χωρίς χρονοτριβή σε μέρος δροσερό, ευάερο και σκιερό ή κάτω από δένδρα αν υπάρχουν.
Τον ξαπλώνετε ανάσκελα και απομακρύνετε τους περίεργους που συγκεντρώνονται γύρω για να μην εμποδίζουν τον αερισμό.
- Αφαιρείτε τα βαριά ρούχα για να αερίζεται το σώμα και του κάνετε αέρα με οποιοδήποτε πρόχειρο μέσο π.χ. βεντάλια, χαρτόνι.
- Βρέχετε το πρόσωπο, το λαιμό, το στήθος και γενικά το σώμα του με κρύο νερό.
- Τοποθετείτε ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και το κεφάλι.
- Κάνετε εντριβές στα άκρα με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω.
- Αν μπορεί να πιει, του δίνετε άφθονα υγρά και μικρές ποσότητες αλατιού, για να αναπληρώσει αυτό που έχασε ο οργανισμός του εξαιτίας της μεγάλης εφίδρωσης.
- Καλείτε το ΕΚΑΒ για την μεταφορά του σε νοσοκομείο και περαιτέρω αντιμετώπιση.

Πρόληψη θερμοπληξίας

- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο.
- Παραμονή σε σκιερά και δροσερά μέρη.
- Αποφυγή των χώρων όπου επικρατεί συνωστισμός.
- Το ντύσιμο πρέπει να είναι ελαφρύ, άνετο και ανοιχτόχρωμο.
- Απαραίτητη είναι η χρήση καπέλου και γυαλιών που προστατεύουν τα μάτια από την έντονη αντανάκλαση του ηλίου.
- Πολλά δροσερά ντους κατά την διάρκεια της ημέρας. Καλό επίσης είναι να τοποθετούνται υγρά πανιά στο κεφάλι και στο λαιμό σαν προστατευτικά μέτρα.
- Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων).
- Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη τότε συστήνεται πρόσθετη λήψη αλατιού για να κρατηθεί το επίπεδο των υγρών στον οργανισμό.
- Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών.
- Μικρά σε ποσότητα και ελαφρά γεύματα με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών και περιορισμός στα λιπαρά.
- Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας ιδιαίτερα μάλιστα σε χώρους με υψηλή θερμοκρασία, άπνοια και μεγάλη υγρασία.
- Αποφυγή βαδίσματος για πολλή ώρα ή τρεξίματος κάτω από τον ήλιο.
- Αποφυγή πολύωρων ταξιδίων με διάφορα μέσα συγκοινωνίας, κατά την διάρκεια της υψηλής ζέστης.
- Ατομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (αναπνευστικά, καρδιαγγειακά κ.λπ.) θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα γιατρό τους για εφαρμογή ειδικών για την περίπτωσή τους οδηγιών. Ιδιαίτερα όσοι παίρνουν φάρμακα να συμβουλευτούν τον γιατρό τους αν πρέπει να τα συνεχίσουν και σε ποια δοσολογία γιατί μερικά έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την θερμοκρασία του σώματος.
- Τα βρέφη και τα παιδιά πρέπει να είναι ντυμένα όσο γίνεται πιο ελαφρά (ειδικά για τα βρέφη είναι προτιμότερο τα χέρια και τα πόδια τους να είναι ελεύθερα και να μην τυλίγονται σε πάνες) και να πίνουν συχνά υγρά (νερό- τσάι) μαζί με το γάλα.
- Το δωμάτιο ή το σπίτι γενικά πρέπει να είναι δροσερό κατά την διάρκεια ολόκληρου του 24ώρου.
- Να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας για οποιοδήποτε πρόβλημα της υγείας σας.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για την προστασία των ηλικιωμένων ατόμων
- Οι οικογένειες που έχουν ηλικιωμένα άτομα, να φροντίζουν να μην τα εγκαταλείπουν μόνα τους σε περίπτωση θερινών διακοπών ή πολυήμερης απουσίας από το σπίτι.
- Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να εξασφαλίσουν κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.

Απο Ιατρικό Σύλλογο Μεσσηνίας