Δικαίωμα αναγνώρισης αποκτούν όλοι οι ασφαλισμένοι

Οι ασφαλισμένοι σε όλους τους φορείς ασφάλισης αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κ.λπ.) αποκτούν από την 1/1/2011 το δικαίωμα προσμέτρησης είτε με εξαγορά είτε με αναγνώριση, συντάξιμου χρόνου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος είτε για προσαύξηση της σύνταξης.

Από τις κατηγορίες των χρόνων των .......

οποίων παρέχεται δυνατότητα αναγνώρισης, άλλοι μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μέχρι και σήμερα και άλλοι για πρώτη φορά εισέρχονται στα ασφαλιστικά βιογραφικά των εργαζομένων από την 1η του Γενάρη του επόμενου έτους.

Συγκεκριμένα, από την 1-1-2011 δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος έως 4 πλασματικών ετών, το 2012 έως 5, το 2013 έως 6 και από την 1-1-2014 και εφεξής έως 7 πλασματικών ετών από τις κατηγορίες που ακολουθούν.

Για να προβεί στην αναγνώριση ο ασφαλισμένος θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη ασφάλισης.

Επιπλέον, στις περιπτώσεις που προβλέπεται εξαγορά χρόνου ο ασφαλισμένος μπορεί με εφάπαξ καταβολή να έχει μία έκπτωση επί του τελικού ποσού που φθάνει το 15%.

Ας δούμε σε ποιες περιπτώσεις παρέχεται το δικαίωμα για την αναγνώριση:

Ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας: Πρόκειται για τον χρόνο στρατιωτικής θητείας ο οποίος μπορούσε και μέχρι σήμερα να αναγνωριστεί, με περιορισμούς όμως όσον αφορά τη χρήση του.

Συγκεκριμένα, ο χρόνος στρατιωτικής θητείας μπορούσε να προσμετρηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις και για θεμελίωση δικαιώματος και για προσαύξηση στη σύνταξη, σε άλλες όμως μόνο για προσαύξηση.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος σήμερα στο ΙΚΑ με 10.900 ημέρες ασφάλισης και 53 ετών δεν έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει 200 ημέρες από τη στρατιωτική του θητεία ώστε να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 11.100 ημερών ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

Αντίστοιχα, επαγγελματίας με ασφάλιση στον ΟΑΕΕ για 35 χρόνια, που είναι σήμερα 55 ετών, δεν έχει το δικαίωμα σήμερα να αναγνωρίσει τον χρόνο του στρατού ώστε να συνταξιοδοτηθεί με 37ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

Τέλος, μισθωτός ασφαλισμένος που δεν είχε συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του δεν μπορούσε να αναγνωρίσει τη στρατιωτική του υπηρεσία για θεμελίωση συνταξιοδότησης με 10.500 ημέρες ασφάλισης.

Είναι μερικοί ενδεικτικοί περιορισμοί για το πόσο περίπλοκο ήταν το καθεστώς χρήσης του χρόνου της στρατιωτικής θητείας.

Από την 1-1-2011, όμως, οι ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα θα μπορούν να προβούν σε αναγνώριση του χρόνου αυτού και να τον χρησιμοποιούν ανεξαρτήτως είτε για θεμελίωση είτε για προσαύξηση. Η αναγνώριση θα γίνεται με εξαγορά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που γινόταν μέχρι σήμερα, με τη διαφορά ότι προβλέπεται έκπτωση επί του καταβαλλόμενου για την εξαγορά ποσού που ξεκινά από 30% και αγγίζει το 50%.

Συγκεκριμένα, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την 1-1-2011 μέχρι και την 31-12-2014 προβλέπεται έκπτωση στο ποσό της εξαγοράς ύψους 30%. Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα από την 1-1-2015 η έκπτωση αυτή θα είναι της τάξεως του 50%.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Επειδή οι καταβαλλόμενες εισφορές υπολογίζονται ως ποσοστό επί των αποδοχών, όσο το δυνατόν νωρίτερα υποβληθεί η αίτηση για την αναγνώριση τόσο οικονομικότερο θα είναι το κόστος.

Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών: Πρόκειται για τον χρόνο αδείας που δικαιούνται οι γονείς, ιδίως οι μητέρες, για ανατροφή τέκνων. Μέχρι σήμερα ο ως άνω χρόνος μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τόσο για θεμελίωση όσο και για προσαύξηση. Η αναγνώριση γινόταν με την καταβολή από τον εργαζόμενο που έκανε χρήση του δικαιώματος αδείας, του συνολικού ποσού της εισφοράς. Η αναγνώριση εφεξής και από την 1-1-2011 θα γίνεται με εξαγορά και το ποσό που θα καταβάλλεται θα είναι ίσο με το ποσοστό εισφοράς που αναλογεί σε εργοδότη και εργαζόμενο για μηνιαίες αποδοχές ίσες με το 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη κατά την υποβολή της αίτησης.

Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες: Πρόκειται για τον χρόνο που ο ασφαλισμένος τελεί σε καθεστώς επιδότησης λόγω ασθένειας από τον ασφαλιστικό φορέα. Χαρακτηριστική περίπτωση επιδότησης που μπορεί να αναφερθεί είναι η περίοδος έπειτα από εργατικό ατύχημα. Ο συνυπολογισμός του χρόνου αυτού γίνεται χωρίς εξαγορά, με αίτηση του ασφαλισμένου στον οικείο φορέα, και μπορεί να συνυπολογιστεί μόνο για θεμελίωση.

Ο χρόνος επιδότησης τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες: Πρόκειται για τον χρόνο κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα του ΟΑΕΔ και επιδοτείται από τον Οργανισμό. Μέχρι σήμερα ο ασφαλισμένος είχε το δικαίωμα να αναγνωρίσει μέχρι 200 ημέρες από τον χρόνο επιδότησης τακτικής ανεργίας και θα έπρεπε να είχαν διανυθεί μέσα στην τελευταία 10ετία. Από την 1-1-2011 ο χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί αυξάνεται στις 300 ημέρες. Η αναγνώριση γίνεται με αίτηση και ο χρόνος αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για θεμελίωση δικαιώματος και όχι για προσαύξηση της σύνταξης.

Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο (2) έτη: Πρόκειται για χρόνο που έχει χρησιμοποιήσει ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου για εκπαιδευτικούς λόγους και για τον οποίο έχει λάβει άδεια άνευ αποδοχών. Για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν έχουν καταβληθεί εισφορές. Κατά συνέπεια, θα πρέπει ο εργαζόμενος για να κάνει χρήση μέχρι δύο ετών του χρόνου αυτού να προβεί σε εξαγορά. Το ποσό που θα κληθεί να καταβάλει αντιστοιχεί στην εισφορά εργοδότη και εργαζομένου στον οικείο φορέα κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης. Οικείος φορέας είναι σε αυτήν την περίπτωση ο φορέας στον οποίο και υπαγόταν ο εργαζόμενος κατά τη χορήγηση της άδειας. Είναι δε απαραίτητη για την απόδειξη λήψης της συγκεκριμένη άδειας να προσκομίζει ο ασφαλισμένος και βεβαίωση από τον τότε εργοδότη, που να πιστοποιεί τον χρόνο για τον οποίο έγινε χρήση του δικαιώματος αυτού.

Ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, καθώς και ο χρόνος σπουδών, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας, σε μέσες επαγγελματικές σχολές: Για πρώτη φορά παρέχεται δικαίωμα στους ασφαλισμένους να κάνουν χρήση χρόνου που έχουν διανύσει σπουδάζοντας σε ανώτατες και ανώτερες σχολές, καθώς και σε επαγγελματικές, όπως ισχύει εδώ και καιρό σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο ασφαλισμένος αποκτά δικαίωμα να αναγνωρίσει όσο χρόνο προβλέπει το πρόγραμμα σπουδών της κάθε σχολής για την ολοκλήρωση του κύκλου σποδών και την απόκτηση πτυχίου.

Ετσι, εάν για παράδειγμα ο εργαζόμενος έχει φοιτήσει σε σχολή το πρόγραμμα σπουδών της οποίας προβλέπει ολοκλήρωση σε 8 εξάμηνα, μπορεί με εξαγορά να αναγνωρίσει μέχρι 4 έτη ασφάλισης, τα οποία και μπορεί να χρησιμοποιήσει είτε για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος είτε για προσαύξηση. Για την εξαγορά των ως άνω χρόνων ο ασφαλισμένος θα χρειαστεί να καταβάλει ποσό ίσο με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτό ισχύει κατά την υποβολή της αίτησης για την αναγνώριση, για τον φορέα κύριας ασφάλισης και ποσοστό 6% για το επικουρικό.

Ο προβλεπόμενος από την ΕΓΣΣΕ χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας: Ο χρόνος κύησης και λοχείας μπορεί και σήμερα να αναγνωριστεί στις περισσότερες περιπτώσεις ασφαλισμένων. Πλέον παρέχεται αυτή η δυνατότητα σε όλες τις εργαζόμενες μητέρες.

Η αναγνώριση γίνεται με αίτηση χωρίς καταβολή εισφορών και ο χρόνος μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για θεμελίωση.

Ο χρόνος μαθητείας μέχρι ένα (1) έτος: Αλλη μία περίπτωση που αφορά χιλιάδες εργαζομένους, ιδιαίτερα νέους, είναι το δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου μαθητείας. Ως χρόνος μαθητείας λογίζεται και ο χρόνος συμμετοχής στα προγράμματα Stage. Ο χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί είναι έως ένα έτος και η εισφορά που καταβάλλεται για την εξαγορά είναι ίση με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη κατά την υποβολή της αίτησης.

Ο χρόνος απεργίας: Μία ρύθμιση που μέχρι σήμερα ίσχυε μόνο για τους δημοσίους υπαλλήλους με παρακράτηση των εισφορών τους κατά τον μήνα πραγματοποίησης της απεργίας, επεκτείνεται με τον νέο ασφαλιστικό νόμο και στον ιδιωτικό και ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Ετσι, ο ασφαλισμένος στους φορείς αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μπορεί να εξαγοράσει τον χρόνο κατά τον οποίο βρισκόταν σε απεργία.

Ο χρόνος μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για προσαύξηση. Το ποσό που θα κληθεί να καταβάλει ο αιτών αντιστοιχεί στην εισφορά εργοδότη και εργαζομένου στον οικείο φορέα (που ασφαλιζόταν κατά την πραγματοποίηση της απεργίας) κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.

? Ο χρόνος αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας πριν από την εγγραφή στα μητρώα του ΟΑΕΕ: Η συγκεκριμένη ρύθμιση για τους ελεύθερους επαγγελματίες ίσχυε και πριν από το 2007, είχε όμως καταργηθεί. Με αυτήν παρέχεται το δικαίωμα στους ελεύθερους επαγγελματίες που είχαν κάνει έναρξη επαγγέλματος και δεν είχαν εγγραφεί στα μητρώα του Οργανισμού, να αναγνωρίσουν το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μέχρι 5 έτη.

Το ποσό που θα κληθεί να καταβάλει ο ασφαλισμένος αντιστοιχεί στις ασφαλιστικές κατηγορίες για τις οποίες ασφαλίζεται κατά την υποβολή της αίτησης.

Ρύθμιση - Αναγνώριση του χρόνου ανεργίας

Ο χρόνος ανεργίας, μετά την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο:

Πρόκειται για τα χρονικά διαστήματα που ο ασφαλισμένος έχει διανύσει ως άνεργος χωρίς να επιδοτείται λόγω ανεργίας από τον ΟΑΕΔ και αφού έχει υπαχθεί στην ασφάλιση με την εγγραφή του προηγουμένως σε φορέα κύριας ασφάλισης. Η συγκεκριμένη ρύθμιση-ανακούφιση για χιλιάδες εργαζομένους που έχουν διανύσει κενά χρονικά διαστήματα μεταξύ διαφόρων επαγγελματικών δραστηριοτήτων και διαφόρων εργοδοτών δίνει τη δυνατότητα χρήσης του χρόνου αυτού και κάλυψης μεγάλων ασφαλιστικών κενών.

Και σε αυτήν την περίπτωση ο χρόνος μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος είτε για προσαύξηση. Η αναγνώριση γίνεται με εξαγορά και το ποσό που θα κληθεί να καταβάλει ο ασφαλισμένος θα είναι ίσο με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτό ισχύει κατά την υποβολή της αίτησης για την αναγνώριση, για τον φορέα κύριας ασφάλισης και ποσοστό 6% για το επικουρικό.

Αναγνώριση μέχρι 5 έτη
Ρύθμιση - σωσίβιο για τις μητέρες χωρίς καταβολή εισφορών

Ο πλασματικός χρόνος για τις μητέρες: Ρύθμιση-σωσίβιο για όλες τις εργαζόμενες μητέρες εισάγεται με τον νέο ασφαλιστικό νόμο με την εδραίωση του δικαιώματος αναγνώρισης πλασματικού χρόνου που φτάνει το ένα έτος για το πρώτο παιδί, τα δύο για το δεύτερο και το τρίτο, δίνοντας το δικαίωμα της συνολικής αναγνώρισης μέχρι πέντε ετών στις ενδιαφερόμενες.

Μέχρι σήμερα η μητέρα μπορούσε να αναγνωρίσει τον χρόνο αυτό για παιδιά που είχαν αποκτηθεί μετά την 1-1-2000 και μόνο για τη θεμελίωση δικαιώματος με 35 έτη ασφάλισης ή 10.000 ημέρες ασφάλισης.

Πλέον όλες οι μητέρες, ανεξαρτήτως έτους γέννησης των παιδιών και ανεξαρτήτως Ταμείου, μπορούν να αναγνωρίσουν μέχρι 5 πλασματικά χρόνια, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος σε κάθε περίπτωση.

Η αναγνώριση γίνεται χωρίς καταβολή εισφορών.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην περίπτωση που δεν κάνει η μητέρα χρήση του δικαιώματος αναγνώρισης του πλασματικού χρόνου, μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο πατέρας και μέχρι 5 έτη για 3 παιδιά.

Παραδείγματα για όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων

1. Εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει 9.800 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ μέχρι το τέλος του 2010 και έχει 2 χρόνια στρατιωτικής θητείας μπορεί να αναγνωρίσει 700 ημέρες από τον χρόνο αυτό, οπότε συμπληρώνει 10.500 ημέρες μέχρι 31-12-2010. Στην περίπτωση αυτή θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για να πάρει σύνταξη στο 58ο έτος της ηλικίας του.

2. Μητέρα ανήλικου παιδιού συμπληρώνει το 2011 5.200 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ. Το έτος αυτό ή οποιοδήποτε από τα επόμενα έτη μπορεί να αναγνωρίσει ένα έτος που είχε ως άνεργη και να συμπληρώσει τις 5.500 ημέρες ασφάλισης οπότε θεμελιώνει δικαίωμα με βάση τα ισχύοντα το 2011 για μειωμένη σύνταξη στο 52ο έτος της ηλικίας και για πλήρη στο 57ο.

3. Ελεύθερος επαγγελματίας συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης το 2012 και έχει ηλικία 58 ετών. Συμφέρει να αναγνωρίσει 2 πλασματικά χρόνια, οπότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για να πάρει σύνταξη με 37 έτη ασφάλισης στο 60ό έτος της ηλικίας του.

4. Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ συμπληρώνει το 2013 35 έτη ασφάλισης και το 60ό έτος της ηλικίας του. Εάν συνταξιοδοτηθεί με αυτά τα χρόνια ασφάλισης, η σύνταξη θα είναι μειωμένη κατά 30%. Συμφέρει, λοιπόν, να αναγνωρίσει 3 πλασματικά χρόνια, οπότε με τα 38 παίρνει πλήρη σύνταξη στην ηλικία των 60 ετών.

Από το ΕΘΝΟΣ