Μήνυμα Αναγνώστη: Με αφορμή τον Καλλικράτη και άλλα τινά

Πληθαίνουν οι φωνές διαμαρτυρίας από την πλευρά των Φιλιατρινών και των Γαργαλιανιωτών για τη χωροταξία του Καλλικράτη, που βάζουν ταφόπλακα στις βλέψεις των Φιλιατρών για δημιουργία Δήμου Φιλιατρών με έδρα τα Φιλιατρά και των Γαργαλιάνων για δημιουργία Δήμου Γαργαλιάνων με έδρα τους Γαργαλιάνους, καθώς και στους διάφορους συνδυασμούς και παραλλαγές τους. Η δημιουργία Δήμου Τριφυλίας με έδρα την Κυπαρισσία φαίνεται ότι θα είναι το τελικό αποτέλεσμα.

Τι έγινε όμως και φτάσαμε σε αυτό το αποτέλεσμα; Η άποψη που "παίζει" στην αγορά είναι πως το Κυπαρισσιώτικο λόμπυ κινήθηκε κατάλληλα και "'έπεισε" τους βουλευτές της Μεσσηνίας να στηρίξουν τις επιδιώξεις τους.
Στέκει όμως αυτή άποψη στην απλή λογική; Γιατί .........

να θέλουν οι βουλευτές της Μεσσηνίας να στηρίξουν τους Κυπαρισσιώτες και να δυσαρεστήσουν τους Φιλιατρινούς και τους Γαργαλιανιώτες, αφού είναι περισσότεροι από τους Κυπαρισσιώτες και θα έχουν χασούρα στις εκλογές; Σ' αυτή την απλή ερώτηση, η απάντηση είναι εξ' ίσου απλή: "Γιατί είμαστε βλάκες, γιατί χρόνια τώρα οι πολιτικοί θάβουν συστηματικά τα Φιλιατρά και εμείς συνεχίζουμε να τους ψηφίζουμε. Γιατί δεν ήρθε το τρένο στα Φιλιατρά; Γιατί μας πήραν το νοσοκομείο; Γιατί το ένα; Γιατί το άλλο;

Ερμηνείες όπως η παραπάνω, λειτουργούν αποχαυνωτικά. Τελειώνουν μια κι έξω με το πρόβλημα και αποκλείουν τη δυνατότητα αναστοχασμού και κριτικής σκέψης. Λειτουργούν ακριβώς όπως και η τηλεόραση. Ότι μας σερβίρει το καταπίνουμε όπως είναι. Ας αρχίσουμε όμως να αναρωτιόμαστε. Όπως ειπώθηκε παραπάνω, οι ψήφοι Φιλιατρών - Γαργαλιάνων είναι περισσότεροι και οι βουλευτές οπωσδήποτε θα το σκεφτόταν πολύ σοβαρά να ανακατευτούν σε αυτή την υπόθεση. Αυτό εξ' άλλου το έδειξαν και με την αποχή τους από όλη τη διαδικασία της συζήτησης για τα όρια των δήμων. Θα ήταν αφελές να πιστέψουμε ότι μας την "έφεραν" στα κρυφά. Ακόμα κι αν ήθελαν να ευνοήσουν τους Κυπαρισσιώτες, όπως θα φανεί παρακάτω, δεν είχαν κανένα λόγο να το κάνουν. Ας σκεφτούμε τώρα το ζήτημα του λόμπυ. Εντάξει, οι Κυπαρισσιώτες έχουν το λόμπυ τους. Οι Φιλιατρινοί δεν έχουν το δικό τους; Μας αρέσει να λέμε ότι εμείς οι Φιλιατρινοί είμαστε κάποτε κοσμοπολίτες, είχαμε βουλευτές, υπουργούς ακόμα και πρωθυπουργό έχουμε βγάλει. Δεν είναι λόγοι αυτοί για να έχουμε ένα ισχυρό λόμπυ; Η Φιλιατρινή Αδελφότητα χρόνια τώρα μέσα στους μηχανισμούς, έχει όλα τα απαραίτητα "κονέ" για την προώθηση των Φιλιατρινών συμφερόντων. Γιατί δεν τα κατάφερε; Δεν είναι λοιπόν ούτε η δράση των λόμπυ που έφερε τα πράγματα εκεί που ήρθαν. Λόμπυ έχουν όλοι.

Αν όμως δεν είναι ούτε το ένα, ούτε το άλλο, τότε τι έγινε; Η απάντηση βρίσκεται στη δυναμική της περιοχής. Όπως κάθε άνθρωπος γεννιέται με ένα ορισμένο δυναμικό (τα φυσικά και πνευματικά του χαρίσματα) έτσι είναι και οι τόποι. Έχουν τη δική τους δυναμική, τα δικά τους χαρίσματα, τα οποία αν τα εκμεταλλευθείς κατάλληλα κερδίζεις. Η Κυπαρισσία έκανε αυτό το απλό πράγμα, αυτό που κάνει κάθε άνθρωπος που έχει συνηθισμένο μυαλό. Εκμεταλλεύτηκε τα χαρίσματά της. Και έχει πολλά χαρίσματα. Κατ' αρχάς ήταν πρωτεύουσα από παλιά. Από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Γιατί εκεί είχε Τούρκους και οι Τούρκοι καθόταν στις πρωτεύουσες και όχι στην ύπαιθρο. Αυτό το βασικό της χάρισμα το αξιοποίησε για να αναδείξει το άλλο βασικό της χάρισμα. Τη γεωγραφική της θέση. Ανάμεσα σε βουνό και θάλασσα φαίνεται ιδανικός τόπος για να ζήσει κάποιος μέσα στις ομορφιές της Ελλάδας. Έτσι οι υπάλληλοι που περνούσαν από εκεί επέλεγαν να μείνουν μόνιμα και να μη ζητούν μετάθεση. Έτσι δημιουργήθηκε ένα νέο πλεονέκτημα. Ο αστικός πληθυσμός. Και ως γνωστόν οι πρωτεύουσες έχουν αστικό πληθυσμό και όχι αγροτικό. Αυτή η δυναμική λοιπόν οδήγησε τα πράγματα εκεί που φτάσανε και όχι οι "μυστικές συνωμοσίες" εναντίον των Φιλιατρών. Βεβαίως υπάρχουν και οι επιδιώξεις και όπως γνωρίζουμε εργαζόμαστε γι' αυτές. Προσπαθούμε να βρούμε ευκαιρίες να τις προωθήσουμε. Είχαμε εμείς νοσοκομείο, είχαν και οι Κυπαρισσιώτες και ήθελαν και το δικό μας για να μεγαλώσουν. Η κατάσταση που την ευνοούσε υπήρχε πάντα στην κοινωνική δομή των μεταπολεμικών Φιλιατρών. Όντας η Φιλιατρινή κοινωνία μια αγροτική κοινωνία οι γιατροί δεν είχαν το κατάλληλο κοινωνικό περιβάλλον διαβίωσης και επιθυμούσαν περισσότερο να ζουν στην Κυπαρισσία απ' ότι στα Φιλιατρά. Υπήρχε λοιπόν κατάλληλο υπέδαφος για το κλείσιμο του νοσοκομείου και όταν βρέθηκε η κατάλληλη ευκαιρία με τον Ανδρουτσόπουλο το πέτυχαν. Και εμείς στη θέση τους το ίδιο θα κάναμε. Και για να τελειώνουμε με το θέμα της πρωτεύουσας της Τριφυλίας, αν ρωτήσουμε ένα εκατομμύριο ξένους που δεν έχουν σχέση με την Τριφυλία, ποια πόλη της Τριφυλίας ταιριάζει καλύτερα για πρωτεύουσά της, δεν νομίζω ότι θα βρισκόταν άνθρωπος που θα έλεγε άλλη από την Κυπαρισσία.

Τι έγινε όμως και καταλήξαμε σε αυτό το σημείο; Ποια δυναμική των πραγμάτων μας οδήγησε εδώ; Είναι η αγροτική μας κατάσταση αναγκαία και ικανή να μας καταδικάσει σε μαρασμό; Είναι γνωστό από τα μαθητικά εγχειρίδια ότι η βάση της παραγωγής είναι η αγροτική παραγωγή. Αφού διαθέτουμε ισχυρή αγροτική παραγωγή, λογικά θα πρέπει να έχουμε και ισχυρό λόγο στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Γιατί όμως είμαστε ουρά; Γιατί οι άλλοι μας τη φέρνουν; Η απάντηση βρίσκεται σ' αυτό που λέγεται επιστημονικά ιδεολογική κυριαρχία. Στη γλώσσα της αγοράς λέγεται παραμύθιασμα. Την ιδεολογική κυριαρχία τη χρησιμοποιούν αυτοί που δεν παράγουν για να εκμεταλλεύονται αυτούς που παράγουν. Ακούγεται πολύ συχνά τελευταία ότι τα Φιλιατρά είναι ισχυρά επειδή έχουν ισχυρή αγροτική παραγωγή. Μόνο που δεν μπορούν οι Φιλιατρινοί να εκμεταλλευτούν αυτό το πλεονέκτημα. Και ο λόγος είναι ότι για να εκμεταλλευθείς τα πλεονεκτήματά σου χρειάζεσαι γνώσεις. Χρειάζεσαι δάσκαλους να σου εμφυτεύσουν τις γνώσεις. Χρειάζεσαι και κοινωνικό περιβάλλον που να κάνει σαφές ότι οι γνώσεις που παίρνεις πράγματι έχουν χρησιμότητα και δεν είναι άχρηστες.

Ποια είναι η κατάσταση στα Φιλιατρά σε σχέση με αυτά τα ζητήματα; Πρώτον και κυριότερο ποιος νοιάζεται για το τι γίνεται σήμερα στα σχολειά μας; Μπαίνουν οι γονείς στο Γυμνάσιο και το Λύκειο να δουν πως είναι; Τι γνώμη αποκτά ένα παιδί που αντιμετωπίζεται ως "πελάτης" από το δάσκαλό του; Πως να πείσεις ένα νέο για την κοινωνική συμμετοχή και προσφορά στον τόπο του, όταν βλέπει καθημερινά τη βρωμιά απλωμένη σ' όλη την πόλη του; Που είναι ο παιδευτικός ρόλος του δήμου; Σε καμιά γειτονική πόλη δεν έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να αδειάζουν μπάζα στα πεζοδρόμια, να τους βλέπουν όλοι (ακόμα και δημοτικοί σύμβουλοι) και να μη συμβαίνει τίποτα. Ο αγρότης δεν είναι κατ' ανάγκη αγράμματος. Απλά τον κάνουν αγράμματο αυτοί που έχουν συμφέρον να τον εκμεταλλευθούν. Και σε μια αγροτική περιοχή όπως τα Φιλιατρά, όσοι δεν ενδιαφέρονται (έμπρακτα, όχι στα λόγια) για την παιδεία των νέων, είναι εκ των πραγμάτων με τους άλλους, γιατί καθιστούν τους αγρότες αγράμματους και συνακόλουθα μειώνουν τη δυναμική των Φιλιατρών. Αυτή η δυναμική λοιπόν (η οποία απαιτεί πολλές σελίδες να αναπτυθχεί ικανοποιητικά) μας έφτασε εδώ. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι και όχι οι άλλοι. Οι άλλοι το συμφέρον τους κοιτάξανε. Όπως θα κάναμε και εμείς άλλωστε. Ας τελειώνουμε λοιπόν με την πρωτεύουσα. Στη δεδομένη στιγμή δεν είμαστε σε θέση να διεκδικήσουμε πρωτεύουσα Τριφυλίας. Μια άλλη στιγμή ίσως...

Ακούστηκε και μια άλλη πρόταση. Να σχηματίσουμε δήμο με τους Γαργαλιάνους. Και γιατί όχι; Ο δήμος Τριφυλίας είναι τεράστιος. Γιατί να μη γίνουν δύο δήμοι στην Τριφυλία; Στο κάτω - κάτω για τοπική αυτοδιοίκηση μιλάμε. Με τους Γαργαλιανιώτες έχουμε αρκετά κοινά. Αγρότες και αυτοί, αγρότες και εμείς. Θα μπορούσαμε να βρούμε μια κοινή γλώσσα και να προωθήσουμε κοινά συμφέροντα. Όμως έτσι όπως έγιναν τα πράγματα φαίνεται σαν αναγκαστικός γάμος. Άλλη νύφη ήθελαν οι Γαργαλιανιώτες και άλλη νύφη οι Φιλιατρινοί. Και αφού δεν πέτυχαν τους στόχους τους, αποφάσισαν να παρηγορηθούν μεταξύ τους. Όμως αυτή η πρόταση θα μπορούσε να έχει επιτυχή έκβαση, αν είχε τεθεί ως στόχος εξ' αρχής. Από τότε που ο Καλλικράτης ήταν στα πρώτα στάδια. Όμως τότε το τοπικό πολιτικό προσωπικό έκανε την πάπια. Περίμενε να δει τι ρόλους θα επεφύλασσε γι' αυτούς η νέα κατάσταση. Και όταν κατάλαβαν ότι θα βγουν έξω από το παιχνίδι, άρχισαν τους λεονταρισμούς. Άρχισαν να θυμούνται τη δημοκρατία, τη λαϊκή βούληση και τη λύση που θα δώσει ο λαός. Ας τολμούσαν να κάνουν δημοψήφισμα πριν για να βλέπαμε τι ήθελε ο λαός. Δυστυχώς η δυναμική μιας πόλης αντανακλάται και στο πολιτικό προσωπικό της.

Η νέα διοικητική δομή της Ελλάδας σίγουρα θα αλλάξει πολλά πράγματα στο τοπικό επίπεδο και θα επηρεάσει τη ζωή μας. Όμως πρέπει να σταθούμε θετικά στις αλλαγές και όχι να τις εξορκίσουμε. Μόνο αν σταθούμε θετικά, θα είμαστε σε θέση να βρούμε τους νέους ρόλους μας και να επιβιώσουμε, ως σύνολο και ως άτομα. Διαφορετικά θα χαθούμε και δεν θα φταίνε οι Κυπαρισσιώτες γι' αυτό. Ας σταματήσουμε λοιπόν τις κλάψες και ας αρχίσει η συζήτηση για το νέο ρόλο των Φιλιατρών στην Τριφυλία.

Νίκος Κυπαρίσσης