"Κρίση χρέους" κατακλύζει την Ε.Ε.

H Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη, 22 Απριλίου, τα δημοσιονομικά στατιστικά στοιχεία για το 2009.
Σύμφωνα με αυτά, το κρατικό έλλειμμα και το κρατικό χρέος τόσο στην ευρωζώνη των 16 χωρών (ΕΖ16) όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 (EE27) αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με το 2008, ενώ το ΑΕΠ παρουσίασε κάμψη.
Συγκεκριμένα, στην ευρωζώνη το κρατικό έλλειμμα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αυξήθηκε από 2,0% το 2008 σε 6,3% το 2009 και στην ΕΕ27 από 2,3% σε 6,8%. Στην ευρωζώνη το κρατικό χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αυξήθηκε σημαντικά από 69,4% στο τέλος του 2008 σε 78,7% στο τέλος του 2009 και στην ΕΕ27 από...

61,6% σε 73,6%, και είναι κατά πολύ υψηλότερο έναντι του ποσοστού 60% που ορίζει η Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Το 2009 τα μεγαλύτερα κρατικά ελλείμματα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ καταγράφηκαν στις χώρες Ιρλανδία (-14,3%), Ελλάδα (-13,6%), Ηνωμένο Βασίλειο (-11,5%), Ισπανία (-11,2%), Πορτογαλία (-9,4%), Λετονία (-9,0%), Λιθουανία (-8,9%), Ρουμανία (-8,3%), Γαλλία (-7,5%) και Πολωνία (-7,1%). Σε κανένα από τα κράτη-μέλη δεν καταγράφηκε κρατικό πλεόνασμα το 2009.

Τα χαμηλότερα ελλείμματα καταγράφηκαν στη Σουηδία (-0,5%), στο Λουξεμβούργο (-0,7%) και στην Εσθονία (-1,7%). Συνολικά, 25 κράτη-μέλη εμφάνισαν επιδείνωση στους κρατικούς ισολογισμούς τους ως ποσοστό επί του ΑΕΠ το 2009 συγκριτικά με το 2008 και μόνο δύο (Εσθονία και Μάλτα) παρουσίασαν βελτίωση.
Στο τέλος του 2009, το χαμηλότερο κρατικό χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ καταγράφηκε στις χώρες Εσθονία (7,2%), Λουξεμβούργο (14,5%), Βουλγαρία (14,8%), Ρουμανία (23,7%), Λιθουανία (29,3%) και Τσεχία (35,4%).

Δώδεκα κράτη-μέλη είχαν κρατικό χρέος υψηλότερο από το 60% του ΑΕΠ το 2009: Ιταλία (115,8%), Ελλάδα (115,1%), Βέλγιο (96,7%), Ουγγαρία (78,3%), Γαλλία (77,6%), Πορτογαλία (76,8%), Γερμανία (73,2%), Μάλτα (69,1%), Ηνωμένο Βασίλειο (68,1%), Αυστρία (66,5%), Ιρλανδία (64,0%) και Ολλανδία (60,9%).

Από τα στοιχεία που παρατίθενται στον Πίνακα 1 είναι αξιοσημείωτες, ενδεικτικά, οι ετήσιες μεταβολές κατά το 2009 έναντι του 2008 στο κρατικό χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ ορισμένων χωρών της ευρωζώνης: Ιρλανδία (20,1%), Ηνωμένο Βασίλειο (16,1%), Ελλάδα (15,9%), Ισπανία (13,5%), Γαλλία (10,1%), Ιταλία (9,7%), Γερμανία (7,2%).

Τα στοιχεία αυτά αποτελούν έκπληξη, δεδομένου ότι για πρώτη φορά εμφανίζεται η Ιταλία με υψηλότερο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αξιολόγηση και η σύγκριση των δημοσιονομικών μέχρι πρότινος στην περίπτωση της Ελλάδας στηρίζονταν στα στοιχεία του 2009, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους εταίρους όπου η σύγκριση γινόταν με τα αντίστοιχα διαθέσιμα στοιχεία του 2008!

Επομένως, η επιδείνωση την οποία παρουσιάζουν τα στοιχεία του δημοσίου χρέους κάθε άλλο παρά είναι περιορισμένη σε ορισμένες χώρες. Ακόμα και στην περίπτωση χωρών με μεγάλη βαρύτητα στο συνολικό ΑΕΠ της ΕΕ27, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Γερμανία, η ετήσια μεταβολή και αύξηση του κρατικού χρέους ως ποσοστού επί του ΑΕΠ το 2009 στο 73,2% είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη που σημειώθηκε στη χώρα αυτή συνολικά κατά τη δεκαετία 1998 - 2008, όπου το κρατικό χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αυξήθηκε από το 60,3% (το 1998) στο 66,0% (το 2008).

Αντίστοιχα, στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου το κρατικό χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ ανήλθε το 2009 σε 68,1%, έναντι 52% το 2008 και 46,7% το 1998, δηλαδή η ετήσια μεταβολή του δείκτη μόνο κατά το 2009 είναι 16,1% έναντι 5,3% για τη δεκαετία 1998 - 2008 συνολικά!

Το 2009 θα μπορούσε να ανακηρυχθεί έτος έλλειψης δημοσιονομικής πειθαρχίας συνολικά της Ε.Ε. Το 2010 μπορεί να θεωρηθεί έτος ευθύνης και συνοχής, μόνο όταν αναγνωριστεί ως τέτοιο συλλογικά από όλους τους εταίρους του ευρωπαϊκού οράματος και οικοδομήματος.
Τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος των χωρών της Ε.Ε
του Παναγιώτη Κοντάκου, Οικονομικού Αναλυτή