Capital Control: Τι σημαίνει για τους πολίτες ο έλεγχος κεφαλαίων και ο περιορισμός αναλήψεων

Στη σκιά των αυξημένων εκροών που καταγράφονται τις τελευταίες ημέρες από το τραπεζικό σύστημα και οι οποίες αθροίζονται στα 850 εκατ. -300 εκατ. τη Δευτέρα και 550 εκατ. ευρώ χθες- συνεδριάζει σήμερα το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Στην τακτική .......

συνεδρίαση η ΕΚΤ θα εξετάσει το θέμα της χορήγησης ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μέσω του ELA, αλλά και τους όρους βάσει των οποίων θα ανανεωθεί η ρευστότητα.
Το «κούρεμα» της αξίας των ενεχύρων που καταθέτουν για την άντληση ρευστότητας οι ελληνικές τράπεζες θα βρεθεί στο επίκεντρο της συνεδρίασης, με τις φωνές που ζητούν μια περαιτέρω μείωση της αξίας τους να πληθαίνουν στους κόλπους της ΕΚΤ. Το θέμα είχε τεθεί και στη συνεδρίαση της προηγούμενης εβδομάδας, χωρίς ωστόσο να ληφθεί απόφαση, καθώς ο επικεφαλής της Μάριο Ντράγκι επέμεινε να συζητηθεί στη σημερινή συνεδρίαση του Δ.Σ. που γίνεται με τη φυσική παρουσία των μελών του.

Επίσης, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται το θέμα της επιβολής περιοριστικών μέτρων στην κίνηση των κεφαλαίων.Τι ισχύει όμως για αυτή την επιβολή περιοριστικών μέτρων για τις αναλήψεις απο τις καταθέσεις των πολιτών:

– Κάτω από ποιες συνθήκες επιβάλλονται περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων;
Σε περίπτωση πανικού, που οι εκροές απειλούν με κατάρρευση το τραπεζικό σύστημα.

– Ποιος αποφασίζει για αυτό;
H επιβολή περιορισμών αποτελεί τυπικά απόφαση του κράτους-μέλους που αποφασίζει το μέτρο σε συνεργασία με την ΤτΕ.

– Πού αποσκοπεί;
Πρόκειται για προληπτικό, αλλά ακραίο μέτρο, αντίθετο με την ελευθερία στην κίνηση κεφαλαίων που προβλέπει η Συνθήκη. Ως εκ τούτου εφαρμόζεται σε έκτακτες περιπτώσεις είτε για να ανακόψει περαιτέρω εκροές καταθέσεων ή ακόμα και να αποτρέψει νέο κύμα που θα μπορούσε να υπάρξει μπροστά στο ενδεχόμενο οριστικής ρήξης με τους πιστωτές και κήρυξης της χώρας σε κατάσταση πτώχευσης.

– Εχουν σήμερα έλλειμμα ρευστότητας οι ελληνικές τράπεζες;
Οχι, προς το παρόν δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Αυτό, γιατί οι εκροές μέχρι σήμερα καλύπτονται από τη ρευστότητα που χορηγεί η ΕΚΤ μέσω του ELA. Οπως όμως προειδοποίησε χθες το μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, Κλάας Κνοτ, ο μηχανισμός στήριξης των ελληνικών τραπεζών θα διακοπεί άμεσα εάν η Ελλάδα χρεοκοπήσει, σε περίπτωση δηλαδή που η Ελλάδα δεν καταφέρει να αντεπεξέλθει στις δανειακές της υποχρεώσεις.

– Ποιες συναλλαγές θα επηρεάσει μια τέτοια απόφαση;
Θα επηρεάσει το σύνολο των συναλλαγών, δηλαδή τόσο αυτές που γίνονται από φυσικά όσο και αυτές που γίνονται από νομικά πρόσωπα. Αν και δεν υπάρχει ενιαίος κανόνας για το ύψος των περιορισμών που θα μπορούσαν να επιβληθούν, η εμπειρία, π.χ. της Κύπρου, παραπέμπει σε περιορισμούς σε όλο το εύρος των συναλλαγών.

– Τι σημαίνει για τα νοικοκυριά;
Οι περιορισμοί συνεπάγονται πλαφόν στις αναλήψεις από τα ATMs -και φυσικά από τον γκισέ- των τραπεζών, σε συνδυασμό με αντίστοιχους περιορισμούς για εμβάσματα, πληρωμές ή αναλήψεις μέσω πιστωτικών καρτών. Επίσης, μπορεί να απαγορευθεί το άνοιγμα νέων τραπεζικών λογαριασμών. Τέλος, αν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να αποφασιστεί το κλείσιμο των τραπεζών για κάποιες ημέρες μέχρι να απορροφηθεί ο πανικός.

– Ποιοι μπορεί να είναι οι περιορισμοί;Τα όρια στις ημερήσιες αναλήψεις ή μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό αποφασίζονται ανάλογα με το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, το ημερήσιο όριο για αναλήψεις μετρητών από τα ATMs ορίστηκε στα 300 ευρώ ανά άτομο την ημέρα. Αντίστοιχα, μεταφορές κεφαλαίων άνω των 5.000 ευρώ στο εξωτερικό και απαιτούσαν έγκριση από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Ηλεκτρονικές συναλλαγές (π.χ. μεταφορά χρημάτων ή πληρωμή λογαριασμών ΔΕΗ κ.λπ.) μεταξύ τραπεζών συνήθως επιτρέπονται. Γενικά επιτρέπονται οι ηλεκτρονικές συναλλαγές που αφήνουν το χρήμα εντός του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

– Τι σημαίνει για τις επιχειρήσεις;
– Οι επιχειρήσεις, για να κάνουν πληρωμές προς το εξωτερικό, θα πρέπει να παίρνουν την άδεια της ΤτΕ. Υποβάλλουν αίτηση και αποδεικτικά στοιχεία ότι
το ποσό προς μεταφορά αποτελεί επιχειρηματική συναλλαγή (πληρωμή προμηθευτή) και όχι κίνηση κεφαλαίου.

– Το όριο, π.χ. των 300 ευρώ ανά άτομο την ημέρα, εμφανίζεται επαρκές για την κάλυψη καθημερινών αναγκών;
– Πράγματι το παραπάνω όριο δείχνει επαρκές, αλλά το όριο της Κύπρου είναι ενδεικτικό και όχι δεσμευτικό. Αυτό σημαίνει ότι κανείς δεν γνωρίζει ποιο
θα μπορούσε να είναι το όριο για την Ελλάδα.
– Εφόσον λοιπόν επιβληθεί ένα εύλογο όριο, τι προβλήματα θα μπορούσαν να υπάρξουν;
– Με βάση πάντα την εμπειρία της Κύπρου, γονείς με παιδιά που σπούδαζαν στο εξωτερικό δεν μπορούσαν να στείλουν χρήματα για τα δίδακτρα ή ασθενείς που νοσηλεύονταν στο εξωτερικό δεν μπορούσαν να αντλήσουν επαρκή χρήματα για να πληρώσουν τα νοσήλια.

– Πιθανολογούνται πρόσθετα προβλήματα ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας;
– Ειδικοί στον τομέα των τραπεζικών συναλλαγών κάνουν λόγο για απρόβλεπτες συνθήκες, στον βαθμό που παρόμοια άσκηση δεν έχει δοκιμαστεί σε τόσο γενικευμένη κλίμακα σε μια ευρωπαϊκή χώρα. Η Ελλάδα έχει 11 εκατομμύρια πληθυσμό έναντι μόλις 800.000 κατοίκων της Κύπρου.

Πολύ απλά αυτό σημαίνει ότι ο όγκος των αιτημάτων που θα πρέπει να εγκρίνονται από την κεντρική τράπεζα θα είναι έως και δεκατρείς φορές μεγαλύτερος, γεγονός που σημαίνει ότι απαιτείται ένας τεράστιος μηχανισμός για να εφαρμόζει τα μέτρα, τα οποία μπορεί να είναι και αυστηρότερα.

Καθημερινή