Γιατί ο πολιτισμός καταρρέει και πως θα διαφυλαχθεί η ανθρώπινη οντότητα

του Δημήτρη Πούλου,
Πολιτικού Μηχανικού

Ο πολιτισμός καταρρέει

Στις αρχές του 21ου αιώνα διαπιστώνεται μία μετακίνηση των χρήσεων και εφαρμογών του τεχνικού πολιτισμού προς μορφές “ψυχαγωγίας” παρά παραγωγικής δημιουργικότητας. Από 10ετίας το μηχάνημα της εποχής μας, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής έχει τελειοποιηθεί σε επίπεδο που να επιτρέπει τους πλέον πολύπλοκους για το σύνολο σχεδόν των επιστημονικών αναγκών ......

υπολογισμούς, και έτσι σταδιακά αλλάζει χρήση και απευθύνεται σε μορφές ψυχαγωγίας και επικοινωνίας.

Αντίστοιχη τάση σημειώθηκε στη μουσική βιομηχανία τις τελευταίες 10ετίες όπου μετακινήθηκε και απομακρύνθηκε η μουσική από το σημαίνον. Θα έλεγα ότι στην εποχή μας η παραγόμενη μουσική είναι ευτελής. Προσωπικά δε μπορώ να ακούσω blues μεταγενέστερα των 30ies πλην λίγων λαμπρών εξαιρέσεων, και διαπιστώνω ότι και στην ελληνική σκηνή παίζεται το δράμα του πολιτισμού. Τα ρεμπέτικα τραγούδια σταδιακά μετεξελίχθηκαν μεταφερόμενα από τον τεκέ στο κέντρο διασκέδασης.

Σήμερα το λαϊκό τραγούδι, πλην πάλι ελαχίστων εξαιρέσεων, θα το συναντήσεις σε χώρους μαζικής διασκέδασης, και θα λείπει από αυτό πάλι το σημαίνον. Αντίστοιχη πορεία έχει ακολουθήσει και το λεγόμενο έντεχνο τραγούδι.
Τα παραπάνω είναι παραδείγματα πολιτιστικής παρακμής, λίγα από τα πολλά που εξελίσσονται στο σύγχρονο κόσμο.

Για να αναζητήσουμε τα αίτια πρέπει να ανατρέξουμε στην αρχή της βιομηχανικής επανάστασης περί τις αρχές του 19ου αιώνα. Τότε που μετουσιώθηκε ο ρομαντισμός μεγάλων πιονιέρων σε τεχνολογία.
Το σφάλμα της βιομηχανικής επανάστασης είναι ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως και με πολλά πράγματα στη ζωή που εμπεριέχουν συμφέρον, άλλαξε χέρια. Δε νομίζω να πέρασαν πολλές 10ετίες πριν μεταπηδήσουν οι πρώιμες βιομηχανίες από τους ρομαντικούς δημιουργούς στα αρπακτικά.

Το παράδειγμα της επιστήμης
Από τις αρχές του 20ου αιώνα η τέχνη λατρεύει την επιστήμη. Τα κινήματα που αναπτύσσονται έχουν στα μανιφέστα τους αναφορές στις νέες επιστήμες και το νέο κόσμο που δομείται. Από τον κυβισμό και το νταντά ως τον υπερρεαλισμό, καταπιάνονται με διάφορους τομείς των νέων επιστημών. Και από τον πύργο του Άιφελ που αναφέρεται στο μαθηματικό απειρισμό, ως το Metropolis του Λανγκ που περιγράφει τον εφιάλτη του απόλυτου μηχανισμού.

Η επιστήμη όπως και η βιομηχανία αναπτύχθηκε από πιονιέρους.
Στην εποχή μας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων επίσης, δεν υπάρχουν. Η σύγχρονη “λεγόμενη” επιστήμη αναπτύσσεται από ομάδες, ακολουθώντας τα πρότυπα τηις βιομηχανίας.
Τι λείπει από τη σύγχρονη επιστήμη; Ότι και από τη σύγχρονη μουσική: το σημαίνον.
Η επιστήμη έχει από καιρού μεταφέρει τα ενδιαφέροντά της από το θεωρητικό στο εφαρμοσμένο. Και λειτουργεί ως νέα βιομηχανία: αναζητάει κονδύλια, κατανέμει πόρους κλπ. όσον αφορά τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Και τελεολογικά ακολουθεί την ίδια παρακμή.

Η λύση της κολεκτίβας
Η ανάγκη διαφύλαξης της ανθρώπινης οντότητας απαιτεί τη διατήρηση του θεωρητικού. Αν και το όνομά μου έγινε γνωστό – όσο έγινε και όσο οι καιροί επιτρέπουν – μέσα από τη χρήση παραγωγής εφαρμοσμένης επιστήμης, η δουλειά μου είναι κατ' εξοχήν θεωρητική.
Η πρώτη αναγκαία λύση είναι η διαμόρφωση υποδομής της δυνατότητας στέγασης των σπουδαζόντων και αποφοίτων επιστημόνων εντός των campus των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και η μέριμνα για τη διατροφή τους και γενικά για τις πολύ λίγες αλλά βασικές τους ανάγκες ώστε να μπορέσουν να παράξουν βασική επιστήμη – όσοι από αυτούς επιθυμούν. Αναφέρομαι σε μαζικό σχέδιο που αφορά τη φροντίδα δεκάδων χιλιάδων επιστημόνων.

Σε δεύτερη φάση απαιτείται η γενίκευση του σχεδίου αυτού στην κοινωνία. Κατοικώ σε μία μικρή επαρχιακή πόλη, τα Φιλιατρά. Η εφαρμογή στην πόλη αυτή αφορά τη κατασκευή στεγασμένου χώρου για τη διαμονή, τη διανομή στοιχειώδους ρουχισμού και τη μέριμνα για τη σίτιση. Σε όποιον πολίτη το επιθυμεί. Δωρεάν.
Αυτή είναι η μοναδική λύση για να μπορέσει να διαφυλαχθεί η ανάπτυξη βασικής επιστήμης στην πρώτη περίπτωση αλλά και του λογισμού και του ελεύθερου λόγου γενικά, εντέλει για να διαφυλαχθεί η ανθρώπινη οντότητα.