ΝΕΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΓΙΑ Ι.Χ., ΚΑΤΟΙΚΙΑ, ΣΚΑΦΗ, ΔΙΔΑΚΤΡΑ, ΚΑΡΤΕΣ, ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ

Φόρος με βάση τις δαπάνες των φορολογουμένων

Νέου τύπου τεκμήρια για Ι.Χ., κύρια και εξοχική κατοικία και σκάφη αναψυχής προωθεί το υπουργείο Οικονομικών, ενώ υποψήφιες ως νέα τεκμήρια διαβίωσης είναι μια σειρά από δαπάνες των φορολογουμένων, όπως είναι τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, οι πληρωμές για την εξυπηρέτηση πιστωτικών καρτών, τα ασφάλιστρα και οι καταναλωτικές δαπάνες των φορολογουμένων που δηλώνονται στη φορολογική δήλωση.

Βασική παράμετρος εφαρμογής των νέων τεκμηρίων, τα ......

οποία όπως ισχυρίστηκε πρόσφατα η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών θα είναι «λίγα, απλά και δίκαια», είναι ότι στην παγίδα τους θα πιάνονται οι φορολογούμενοι που δηλώνουν εισόδημα χαμηλότερο από το άθροισμα των τεκμαρτών δαπανών τους. Όπως λένε στελέχη του υπουργείου, τα νέα τεκμήρια θα βάλουν στο στόχαστρο κυρίως τους ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν πολύ χαμηλότερα εισοδήματα από τα πραγματικά τους.

Τα νέα τεκμήρια αναμένεται να ανακοινωθούν το φθινόπωρο και να θεσπιστούν με το φορολογικό νομοσχέδιο που θα έρθει από την κυβέρνηση στη Βουλή τον Οκτώβριο μαζί με την κατάθεση του προϋπολογισμού του 2010. Τα νέα τεκμήρια θα είναι ένα από τα μέτρα που θα περιλαμβάνονται στο δεύτερο πακέτο μέτρων αύξησης των φορολογικών εσόδων με στόχο τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% έως το τέλος του 2010. Αυτά, αν και θα ανακοινωθούν στο τέλος του έτους, σχεδιάζεται να εφαρμοστούν αναδρομικά για τα εισοδήματα που έχουν αποκτήσει οι φορολογούμενοι από την 1η Ιανουαρίου 2009.

Νέα τεκμήρια διαβίωσης
Το βασικό σενάριο που εξετάζει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, και το οποίο έχει δώσει προς επεξεργασία σε ειδική άτυπη επιτροπή που έχει συσταθεί γι΄ αυτόν τον λόγο, προβλέπει την κατάργηση των περισσότερων από τα σημερινά τεκμήρια διαβίωσης και την αντικατάστασή τους με καινούργια που, όπως λένε αρμόδια στελέχη του υπουργείου, «θα πιάνουν όσους δηλώνουν ελάχιστα σε σχέση με τα πραγματικά τους εισοδήματα». Και προσθέτουν ότι τα υφιστάμενα τεκμήρια διαβίωσης έχουν ουσιαστικά καταστεί ανενεργά, αφού ουσιαστικά ούτε πέντε στους εκατό φορολογούμενους δεν φορολογούνται με αυτά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2007, τελευταία χρονιά που υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία για τη φορολογία εισοδήματος, με βάση τα τεκμήρια- διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων- φορολογήθηκαν μόλις 113.841 φορολογούμενοι σε σύνολο περίπου 5,5 εκατομμυρίων (2%). Μάλιστα, ο αριθμός αυτός μειώνεται ακόμη περισσότερο, αν αφαιρεθούν οι φορολογούμενοι που πιάστηκαν στα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (πόθεν έσχες) για τα οποία, σημειωτέον, δεν σχεδιάζονται αλλαγές.

Τα νέα τεκμήρια διαβίωσης πρόκειται να αφορούν τα εξής:

AKINHTA
Το υφιστάμενο τεκμήριο διαβίωσης κατοικίας που εφαρμόζεται για κύρια κατοικία άνω των 200 τετραγωνικών μέτρων και δευτερευουσών που το άθροισμά τους ξεπερνά τα 150 τετραγωνικά έχει ουσιαστικά καταστεί ανενεργό αφού αφορά ελάχιστους φορολογουμένους. Από το νέο τεκμήριο αναμένεται να απαλλάσσεται η κύρια κατοικία κάθε φορολογουμένου με επιφάνεια έως και 120 τετραγωνικά μέτρα ενώ θα εφαρμόζεται για όλες τις υπόλοιπες κατοικίες. Ο τρόπος υπολογισμού του τεκμηρίου αναμένεται να αλλάξει ριζικά, καθώς αντί για βάση υπολογισμού την αντικειμενική αξία της κατοικίας, θα λαμβάνεται υπόψη ένα αντικειμενικό κόστος χρήσης της. Για παράδειγμα, σύμφωνα με εισηγήσεις στο υπουργείο Οικονομικών το κόστος αυτό μελετάται να ορισθεί στα 3 ευρώ ανά τετραγωνικό μηνιαίως. Έτσι για μια κύρια κατοικία 120 τετραγωνικών μέτρων και δύο δευτερεύουσες 80 και 60 τετραγωνικών μέτρων θα υπολογίζεται τεκμαρτή δαπάνη μόνο για τις δύο δευτερεύουσες κατοικίες του φορολογουμένου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η τεκμαρτή δαπάνη θα είναι 240 ευρώ τον μήνα ή 2.880 ευρώ ετησίως για την πρώτη δευτερεύουσα κατοικία και 2.160 ευρώ για τη δεύτερη. Συνολικά η τεκμαρτή δαπάνη για τον φορολογούμενο θα είναι το άθροισμα των αντικειμενικών δαπανών για τις δύο δευτερεύουσες κατοικίες, δηλαδή 5.040 ευρώ. Να σημειωθεί ότι με την υφιστάμενη φορολογική νομοθεσία ο παραπάνω φορολογούμενος απαλλάσσεται από το τεκμήριο διαβίωσης κατοικιών.

AYTOKINHTA
Μελετάται να απαλλάσσεται από το τεκμήριο μόνο το πρώτο Ι.Χ. κάθε οικογένειας κυβισμού έως 1.900 κυβικών εκατοστών. Το νέο τεκμήριο στα Ι.Χ. πρόκειται να πάρει τη μορφή αντικειμενικού κόστους χρήσης, το οποίο θα προκύπτει από την κατανάλωση καυσίμων, τα ετήσια ασφάλιστρα, τα τέλη κυκλοφορίας, τον ειδικό φόρο επί των αυτοκινήτων που επιβλήθηκε πρόσφατα και την ετήσια συντήρηση. Για παράδειγμα, το ετήσιο αντικειμενικό κόστος χρήσης θα κλιμακώνεται ανάλογα με τον κυβισμό του Ι.Χ. ξεκινώντας από τα 2.000 ευρώ για ένα μεσαίου κυβισμού αυτοκίνητο και φθάνοντας στα 6.000 έως 8.000 ευρώ για ένα πολυτελές αυτοκίνητο μεγάλου κυβισμού τύπου τζιπ. Να σημειωθεί ότι το υφιστάμενο τεκμήριο διαβίωσης Ι.Χ. αφορά λίγους φορολογουμένους καθώς εφαρμόζεται μόνο για Ι.Χ. που η εργοστασιακή τους αξία (προ φόρων και δασμών) είναι μεγαλύτερη των 50.000 ευρώ, δηλαδή η λιανική τους τιμή ξεπερνά τα περίπου 80.000 ευρώ.

ΣΚΑΦΗ ΑΝΑΨΥΧΗΣ
Με βάση το σημερινό τεκμήριο απαλλάσσεται το πρώτο σκάφος κάθε οικογένειας μήκους έως και 10 μέτρων εφόσον είναι μηχανοκίνητο ή έως 15 μέτρων εφόσον είναι ιστιοφόρο. Με το νέο τεκμήριο που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών και ανακοινώθηκε πριν από περίπου δύο εβδομάδες στα πλαίσια πακέτου μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στον κλάδο σκαφών αναψυχής, θα θεσπιστεί ετήσια τεκμαρτή δαπάνη για τα σκάφη αναψυχής καθώς και τεκμαρτό μίσθωμα για όσους ενοικιάζουν σκάφη αναψυχής. Το υπουργείο οδηγείται σε αυτή τη λύση καθώς πολλοί φορολογούμενοι, προκειμένου να γλιτώσουν από το τεκμήριο διαβίωσης σκαφών, εμφάνισαν το σκάφος να ανήκει σε επιχείρηση ενοικίασης σκαφών και στη συνέχεια το ενοικίαζαν εικονικά από αυτήν. Με το νέο καθεστώς θα προκύπτει ετήσιο τεκμήριο κατοχής που θα συναρτάται με το μήκος του σκάφους και τα αντίστοιχα ετήσια έξοδα που συνεπάγεται η κατοχή του (τέλη μαρίνας, ετήσια συντήρηση, ασφάλιστρα κ.λπ.). Για παράδειγμα για ένα μηχανοκίνητο σκάφος μήκους 12 μέτρων το ετήσιο τεκμήριο μελετάται να κυμαίνεται από 6.000 έως 8.000 ευρώ ετησίως.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
Θα λαμβάνεται υπόψη η πραγματική δαπάνη που καταβάλλουν οι γονείς.

ΚΑΡΤΕΣ
Και σε αυτήν την περίπτωση θα λαμβάνεται υπόψη η πραγματική δαπάνη που καταβάλλει ο φορολογούμενος.

ΕΞΟΔΑ
Για λήψη υπηρεσιών που δηλώνονται στη φορολογική δήλωση (ωδεία, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, εστιατόρια, γυμναστήρια κ.λπ.). Στην περίπτωση αυτή θα λαμβάνεται υπόψη το ποσό που δηλώνουν, βάσει αποδείξεων, οι φορολογούμενοι στη φορολογική τους δήλωση.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ
Για υγεία και σύνταξη σε ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα. Θα υπολογίζεται η πραγματική δαπάνη βάσει παραστατικών.

Πώς θα υπολογίζεται

Όλες οι παραπάνω δαπάνες, τεκμαρτές και πραγματικές, θα αθροίζονται. Στην περίπτωση που το άθροισμα είναι μεγαλύτερο από το εισόδημα που δήλωσε ο φορολογούμενος, θα φορολογείται με βάση το τεκμαρτό και όχι το δηλωθέν εισόδημά του.

Για παράδειγμα, ένας ελεύθερος επαγγελματίας που έχει στην κατοχή του ένα Ι.Χ. 2.000 κυβικών εκατοστών (το οποίο συνεπάγεται ετήσια τεκμαρτή δαπάνη 2.000 ευρώ), μια δευτερεύουσα κατοικία επιφάνειας 80 τετραγωνικών μέτρων (η οποία συνεπάγεται ετήσια τεκμαρτή δαπάνη 2.880 ευρώ), δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων για δύο παιδιά ύψους 14.000 ευρώ και ετήσιες δαπάνες για λήψη υπηρεσιών και ασφάλιστρα ύψους 6.000 ευρώ, θα βρίσκεται αντιμέτωπος με ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα ύψους 24.880 ευρώ (άθροισμα των παραπάνω τεκμαρτών δαπανών). Εφόσον, δηλώνει εισόδημα μικρότερο από αυτό το ποσό, θα φορολογείται με βάση το τεκμαρτό εισόδημά του.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ