Τι συζητείται στην Ε.Ε. για τον τρόπο καταβολής των άμεσων ενισχύσεων μετά το 2013

Σε συνέχεια των συζητήσεων για το μέλλον της ΚΑΠ που έγιναν στο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. στο Ανεσί της Γαλλίας τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι ευρωπαίοι υπουργοί επανήλθαν πριν από λίγες μέρες στο ίδιο θέμα κατά το άτυπο Συμβούλιο στο Μπρνώ της Τσεχίας, όπου κουβέντιασαν και τον τρόπο καταβολής των άμεσων ενισχύσεων μετά το 2013. Η Επίτροπος Γεωργίας κ. Fischer Boel έδωσε σαφείς διαβεβαιώσεις ότι οι αγροτικές επιδοτήσεις θα συνεχιστούν, άφησε όμως πολλά ερωτήματα ως προς τον τρόπο καταβολής τους.

Άμεση ή έμμεση καταβολή (δηλαδή α΄ή β΄πυλώνας) και .........

περιφερειακό ή ιστορικό μοντέλο, είναι τα κύρια ζητήματα που αναδείχθηκαν στη διάρκεια των συζητήσεων και οι τάσεις που διαμορφώνονται είναι δύο:

* Η πρώτη, της οποίας αρχικά είχε ηγηθεί η Γαλλία και υποστηρίζεται από Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία και με την οποία έχει συνταχθεί και η χώρα μας, είναι αυτή που επιμένει σε γενναία χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και σε διατήρηση στο μέτρο του δυνατού των σημερινών άμεσων εισοδηματικών ενισχύσεων των Ευρωπαίων αγροτών.
* Η δεύτερη τάση της οποίας φαίνεται να ηγούνται οι Βρετανοί, οι Ολλανδοί και οι Σουηδοί θεωρεί ότι οι όποιες ενισχύσεις της ευρωπαϊκής γεωργίας θα πρέπει να περιορισθούν σε χρηματοδοτήσεις αναδιάρθρωσης των εκμεταλλεύσεων (δεύτερος πυλώνας), πολιτική η οποία ενισχύει, όπως είναι φυσικά, τις χώρες με μεγάλες και καλά οργανωμένες αγροτικές εκμεταλλεύσεις και σε μικρό ποσοστό απασχολουμένων στη γεωργία.

Γενικά πάντως, σύμφωνα και με τις ανακοινώσεις της Τσέχικης προδρείας, το κλίμα δείχνει πως είναι υπέρ της διατήρησης των άμεσων ενισχύσεων, οι οποίες όμως θα πρέπει να δικαιολογηθούν επαρκώς στους λοιπούς πολίτες της Ευρώπης που δεν είναι αγρότες, καθώς και να απλοποιηθεί η διαδικασία καταβολής τους.

Στα πλαίσια της απλοποίησης και της δικαιότερης καταβολής τους θα συζητηθεί και η αλλαγή προς μία κατανομή των ενισχύσεων ανά περοφέρεια, ή η διατήρηση του μοντέλου της καταβολής των ενισχύσεων βάσει των ιστορικών δικαιωμάτων.

Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν και δεν αποκλείεται στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών στο Λουξεμβούργο στις 22-23/06/09 η Τσέχικη Προεδρία να εξάγει κάποια συμπεράσματα.

Μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα (μέχρι 01/08/09) τα Κράτη-Μέλη θα καταθέσουν τις προτάσεις τους για τον τρόπο εφαρμογής του «Διαγνωστικού Ελέγχου» της ΚΑΠ. Πέραν των διαχειριστικών προσαρμογών που αφορούν κυρίως την πολλαπλή συμμόρφωση (αδειοδότηση νερού για άρδευση, δημιουργία οικοτόπων, αμειοψισπορά, διατήρηση αμπελώνων σε καλή βλαστική κατάσταση, απαγόρευση εκρίζωσης αμπελώνων) τα κύρια πολιτικά ζητήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή του «Διαγνωστικού Ελέγχου» είναι τα εξής:

* Ποιός παίρνει τις ενισχύσεις μετά το 2010;
* Κατώφλια εγγύησης ενισχύσεων
* Ιστορικό ή περιφερειακό Μοντέλο
* ΄Αρθρο 68 Κ73/2009

Σύμφωνα με το άρθρο 28 του Κ 73/2009

1) Παρέχεται η δυνατότητα (προαιρετικά) στα Κ-Μ από το 2010 να μη χορηγούν άμεσες ενισχύσεις σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα

* Με ασήμαντο μέρος γεωργικής δραστηριότητας επί των συνολικών οικονομικών δραστηριοτήτων τους, ή
* Με κύριο επιχειρηματικό ή εταιρικό σκοπό εκτός γεωργικής δραστηριότητας

2) Δε χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις (υποχρεωτικά):

* Όταν το συνολικό ποσό των άμεσω ενισχύσεων για ένα έτος δεν υπερβαίνει το ποσό των 100 ΕΥΡΩ ανά γεωργό, που μπορεί να αυξηθεί στα 400 ΕΥΡΩ (υποχρεωτικά στα ειδικά δικαιώματα) ή εναλλακτικά
* Όταν η επιλέξιμη έκταση δεν υπερβαίνει το 1 εκτάριο, που μπορεί να μειωθεί έως τα 0,4 εκτάρια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η ΠΑΣΕΓΕΣ στην κλίμακα δικαιωμάτων μέχρι 100 ΕΥΡΩ ανήκουν 71.440 παραγωγοί (8.059 κατά κύριο επάγγελμα και 63.381 μη κατά κύριο επάγγελμα) με συνολική αξία δικαιωμάτων 4.280.814 ΕΥΡΩ (τα 489.168 ΕΥΡΩ αντιστοιχούν στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και τα 3.791.646 ΕΥΡΩ αντιστοιχούν στους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες).

Αν το κατώφλι ενίσχυσης ανέλθει στα 250 ΕΥΡΩ τότε θίγονται 139.632 σημερινοί δικαιούχοι (19.221 κατά κύριο επάγγελμα και 120.411 μη κατά κύριο επάγγελμα) με συνολική αξία δικαιωμάτων 24.014.472 (τα 3.359.937 αντιστοιχούν στους κατά κύριο επάγγελμα και τα 20.654.535 στους μη κατά κύριο επάγγελμα).

Για το προσανατολισμό της στήριξης στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες η ΠΑΣΕΓΕΣ με παλιότερη απόφαση Γενικής Συνέλευσης έχει εκφραστεί θετικά και απομένει η απόφαση αυτή να επικαιροποιηθεί και να εξειδικευθεί. Είναι ο μόνος τρόπος να κατοχυρώσουμε και να αναβαθμίσουμε το γεωργικό επάγγελμα καθιστώντας το συνειδητή επιλογή και όχι λύση ανάγκης .

Σχετικά με το Ιστορικό ή Περιφερειακό Μοντέλο μέχρι σήμερα η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει ταχθεί υπέρ του Ιστορικού Μοντέλου και από μελέτη που έκανε στο Περιφερειακό Μοντέλο διαπίστωσε πολύ μεγάλες εισοδηματικές ανακατατάξεις τόσο μεταξύ περιοχών όσο και μεταξύ παραγωγών, κάτι που προβληματίζει.

Εντούτοις δε μπορούμε να αγνοήσουμε τις συζητήσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες, τόσο στο προσκήνιο (στα Συμβούλια Υπουργών) για σταδιακή προσέγγιση των ενισχύσεων (αντικατάσταση του Ιστορικού Μοντέλου από το Περιφερειακό), όσο και στο παρασκήνιο (στις υπηρεσίες της Επιτροπής και το Κοινοβούλιο) για Flat Rate δηλ. κατ΄αποκοπή ενίσχυση ανά εκτάριο σε ολόκληρη την Ε.Ε. ΄Οσοι επιμένουν σ΄αυτή την άποψη (μεταξύ αυτών και ο πρώην Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας του Κοινοβουλίου κ. Νιλ.Πάρις) τονίζουν ότι οι ενισχύσεις το 2013 δε μπορούν να βασίζονται σε δεδομένα γεωργικών αποδόσεων της δεκαετίας του ΄80 ή ΄90, ή τα δικαιώματα των ενισχύσεων να υπολογίζεται βάσει δεικτών παραγωγής που αναφέρονται σε ιστορική περίοδο πάνω από δέκα χρόνια.

Για να αντιληφθεί κανείς τί σημαίνει το Flat Rate για τη χώρα μας, πρέπει να αναλογιστεί ότι η Ελλάδα λαμβάνει τις μεγαλύτερες, κατά μέσο όρο, άμεσες ενισχύσεις, σε σχέση με κάθε άλλο Κράτος-Μέλος (587 ΕΥΡΩ το εκτάριο έναντι μέσου όρου της Ε.Ε.-27, 222 ΕΥΡΩ το εκτάριο.

Σύμφωνα με υπολογισμούς σ΄αυτή την περίπτωση θα χάσουμε το 62% των σημερινών άμεσων ενισχύσεων (περίπου 1,45 δις ΕΥΡΩ).

Τέλος σύμφωνα με το άρθρο 68 του Κ73/2009 παρέχεται η δυνατότητα στο

Κ-Μ να παρακρατήσει οριζόντια από το εθνικό ανώτατο όριο ποσοστό μέχρι 10% (προαιρετικά) για χορήγηση ειδικής στήριξης:

* Για συγκεκριμένους τύπους γεωργίας σημαντικούς για το περιβάλλον, για βελτίωση ποιότητας ή και εμπορίας
* Για αντιστάθμιση ειδικών μειονεκτημάτων στους τομείς βόειο, αιγοπρόβειο, γάλα και ρύζι
* Σε περιοχές με προγράμματα αναδιάρθρωσης ή/και ανάπτυξης
* Συμμετοχής στα ασφάλιστρα για ασφάλιση καλλιεργειών και ζώων
* Μέσω ταμείων αλληλοβοήθειας για ασθένειες φυτών και ζώων.

Η ΠΑΣΕΓΕΣ πιστεύει ότι αξίζει να μελετηθεί το συγκεκριμένο άρθρο για στοχευμένη στήριξη σε συγκεκριμένες δράσεις και συγκεκριμένους τομείς.

Σχετικά με τους πόρους του άρθρου 69 του προηγούμενου Κ 1782/2003, το οποίο κατά την άποψη της ΠΑΣΕΓΕΣ δεν πέτυχε το στόχο του, πιστεύουμε ότι πρέπει να καταργηθεί από το 2010.

Πηγή: ΠΑΣΕΓΕΣ