Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Το Ίντερνετ προσφέρει γνώση. Ειδικά για τους νέους αποτελεί μια πολύ δημοφιλή μορφή ψυχαγωγίας, είτε μέσω των παιχνιδιών στα οποία επιδίδονται μετά μανίας, είτε μέσω των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης που τους δίνουν την ευκαιρία να γνωριστούν και να επικοινωνήσουν με πολλούς ανθρώπους.

Στο Διαδίκτυο, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, ισχύει η ελευθερία της έκφρασης και είναι πεδίο όπου παρουσιάζονται πολλές διαφορετικές απόψεις και στοιχεία, που συχνά αποσιωπούνται από τα παραδοσιακά Μέσα Ενημέρωσης.
Όσο αδιαφιλονίκητα κι αν είναι όμως τα πλεονεκτήματά του, εξίσου σημαντικοί είναι και οι .........

κίνδυνοι που κρύβει, ειδικά για τις νεότερες ηλικίες.

Η πρόσφατη περίπτωση του 19χρονου σπουδαστή του ΟΑΕΔ, που είχε ανακοινώσει μέσω Ίντερνετ το μακελειό στο οποίο αργότερα προχώρησε, προτού αυτοκτονήσει, είναι μόνο ένα από τα παραδείγματα της δύναμης και της επιρροής που μπορεί να ασκήσει το Ίντερνετ. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις νέων, που ανακοινώνουν την αυτοκτονία τους στο Διαδίκτυο, η δημοσίευση προσωπικών δεδομένων και φωτογραφιών σε ιστοσελίδες, η παρουσία διεστραμμένων ατόμων, που πίσω από τη μάσκα της ανωνυμίας καμουφλάρουν επικίνδυνους σκοπούς.

Στους υπάρχοντες κινδύνους έρχεται τώρα να προστεθεί ο εκφοβισμός μέσω Διαδικτύου ή μέσω χρήσης νέων τεχνολογιών, το cyberbullying, όπως αποκαλείται, τον οποίο δέχονται όλο και περισσότεροι νέοι, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας. Το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού είναι παγκόσμιο, ενώ ανησυχητικές διαστάσεις παίρνει και στη χώρα μας, με ακραίο παράδειγμα του μαθητή του ΟΑΕΔ.

Πρόσφατη μελέτη του επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Goldsmith College του Λονδίνου, Πίτερ Κ. Σμιθ, σε μαθητές Γυμνασίου έδειξε ότι, το 46% υπήρξαν θύματα επιθετικότητας με μηνύματα, με κάμερες κινητών τηλεφώνων, με χρήση κινητών, με e-mail, μέσω chat room, μέσω άμεσων μηνυμάτων και μέσω χρήσης Διαδικτύου, ενώ οι θύτες ήταν κυρίως μεγαλύτεροι σε ηλικία και σε μεγάλο ποσοστό δεν ανέφεραν σε κανέναν το περιστατικό.

Εξάλλου, έρευνα που διενεργήθηκε υπό την αιγίδα της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής σε πρωτοετείς φοιτητές του ΑΠΘ έδειξε ότι, το ποσοστό φοιτητών που δέχτηκαν κάποια μορφή cyberbullying φτάνει έως και το 44%, το ποσοστό των θυτών «αγγίζει» το 16% και το ποσοστό των φοιτητών, που είδαν συμφοιτητές τους να δέχονται κάποια μορφή cyberbullying, φτάνει μέχρι και το 54%.

Η άποψη της Μεσσηνίας

Συναντήσαμε νέους ανθρώπους στην Καλαμάτα αλλά και στην περιοχή της Τριφυλίας, οι οποίοι μπαίνουν καθημερινά στο Ίντερνετ. Τις απόψεις τους παρουσιάζουμε σήμερα στην «Επικαιρότητα». Οι νέοι της Μεσσηνίας επισκέπτονται κυρίως ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που περνούν πολλές ώρες σε Internet-café παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια. Η ψυχαγωγία και οι γνωριμίες που κάνουν μέσω Ίντερνετ μονοπωλούν σχεδόν το ενδιαφέρον τους, ενώ μοιάζουν να μη γνωρίζουν ή να εθελοτυφλούν μπροστά στους κινδύνους του Διαδικτύου. Όλοι πάντως επισήμαναν ότι το Ίντερνετ μπορεί να είναι απειλή ειδικά για τις μικρότερες ηλικίες.

Συμβουλές των ειδικών

Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας στο θέμα της επικοινωνίας θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ποσοστών του cyberbullying στους νέους, υπογραμμίζει το Αμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο προστασίας του εγκλήματος, ενώ προτρέπει τα παιδιά: α) να μην προωθούν μηνύματα cyberbullying, β) αν γνωρίζουν ότι κάποιος φίλος τους είναι θύτης, να τον συμβουλέψουν να σταματήσει, γ) να μπλοκάρουν την επικοινωνία με τους θύτες, δ) να εμπιστεύονται το πρόβλημά τους στους γονείς, τους δασκάλους και τους γιατρούς τους.

Επίσης, οι επιστήμονες συμβουλεύουν τους γονείς να δείχνουν απεριόριστη αγάπη και προσοχή στο παιδί, να επιβλέπουν τη χρήση του Ίντερνετ στις μικρότερες ηλικίες και να αποτελούν θετικό παράδειγμα για τα παιδιά τους, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνονται μάρτυρες χρήσης βίας στο σπίτι ή στην τηλεόραση.
Επίσης, σημειώνουν ότι αν το παιδί υπήρξε θύμα: Διστάζει να χρησιμοποιήσει τον Η/Υ ή γενικότερα τις ηλεκτρονικές συσκευές. Αποφεύγει να συζητά για τον τρόπο με τον οποίο ασχολείται με τον Η/Υ. Δείχνει εξαιρετικά ανήσυχο όταν παίρνει κάποιο ηλεκτρονικό μήνυμα. Είναι ευερέθιστο, λυπημένο και παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης μετά τη χρήση του Η/Υ. Αναζητά τρόπους εκδίκησης. Αν κάποιος περάσει από δίπλα του, σταματά απότομα την εργασία του ή βγαίνει από το Διαδίκτυο ή απενεργοποιεί το κινητό του. Παρουσιάζει διαταραχές στον ύπνο, δεν αισθάνεται καλά, έχει πονοκεφάλους, απομακρύνεται από τους φίλους του και τους δικούς του ανθρώπους, γίνεται έντονα αντικοινωνικός, παρουσιάζει ακόμα και τάσεις αυτοκτονίας. Τέλος, παρουσιάζει μείωση της απόδοσής του στο Σχολείο.

Αν το παιδί παρενοχλεί άλλα παιδιά: Χρησιμοποιεί πολλούς λογαριασμούς (accounts) ή λογαριασμούς που δεν είναι δικοί του. Αν κάποιος περάσει από δίπλα του, σταματά απότομα την εργασία του ή βγαίνει από το Διαδίκτυο.
Όταν ασχολείται με τον Η/Υ ή με το κινητό γελάει υπερβολικά και παρουσιάζει κάποια ιδιόμορφη συμπεριφορά. Αποφεύγει να συζητά για τη χρήση του κινητού ή του Η/Υ.
Είναι φανατικός χρήστης του Η/Υ και κάθεται πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη όταν είναι μόνος του ή και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Είναι ευερέθιστος και αναστατώνεται πολύ αν του απαγορευτεί η πρόσβαση στις ηλεκτρονικές συσκευές.