Μέχρι 12 Μαΐου η δήλωση μετάταξης των αγροτών

Με τροπολογία που κατατέθηκε πριν λίγο στη Βουλή, στο σχέδιο νόμου "Τροποποιήσεις διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις.", δίνεται παράταση για την ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. έως 12-05-2017, και ρυθμίζεται το θέμα του ύψους των επιδοτήσεων για την ένταξη των αγροτών σε καθεστώς.

Αναλυτικά:

Τίθενται διατάξεις μεταβατικού χαρακτήρα στο άρθρο 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. περί ειδικού καθεστώτος αγροτών, λόγω των τροποποιήσεων που επήλθαν σε αυτό από 1.1.2017 (βλ. αρ. 47 ν. 4410/2016). Ειδικότερα προβλέπεται ότι:

Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή, οι δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του εν λόγω άρθρου, υποβάλλονται έως και 12.5.2017 (αντί έως 30.1.2017). Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής, που τυχόν επιβλήθηκαν, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση,

Ειδικά για το φορολογικό έτος 2017, στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις (άνω του οποίου ισχύει η υποχρεωτική υπαγωγή στο κανονικό καθεστώς) που έλαβαν οι αγρότες κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά των επιδοτήσεων που αφορούν μόνο στο έτος 2016. Οι εν λόγω αγρότες μπορούν να προβούν σε δήλωση μετάταξης στο ειδικό καθεστώς έως και 12.5.2017.

Αιτιολογική έκθεση:

Με την προτεινόμενη διάταξη των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφου 3 προστίθεται μεταβατική ρύθμιση στις διατάξεις του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ σε σχέση με το χρόνο υποβολής των δηλώσεων έναρξης και μεταβολών για τους αγρότες που υποχρεωτικό εντάσσονται από 01.01.2017 στο κανονικό καθεστώς, είτε λόγω άσκησης και δεύτερης δραστηριότητας για την οποία τηρούν βιβλία, είτε λόγω υπέρβασης των ορίων που προβλέπονται για την ένταξη στο ειδικό καθεστώς των αγροτών του άρθρου αυτού. Η υποχρεωτική ένταξη της αγροτικής εκμετάλλευσης στο κανονικό καθεστώς λόγω άσκησης και άλλης δραστηριότητας για την οποία τηρούνται βιβλία προβλέπεται για πρώτη φορά από τις διατάξεις του όρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει από 01.01.2017 μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 47 του ν.4410/2016. Επειδή οι διατάξεις αυτές αφορούν σε μεγάλο πλήθος φορολογουμένων, κρίνεται σκόπιμη η προτεινόμενη ρύθμιση ως προς την καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των εν λόγω δηλώσεων, προκειμένου να διευκολυνθεί η έγκαιρη ενημέρωση και συμμόρφωση των φορολογουμένων, χωρίς πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής. Η ρύθμιση καταλαμβάνει και όσους αγρότες εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς λόγω υπέρβασης των ορίων του ειδικού καθεστώτος αγροτών, για λόγους ομοιόμορφης αντιμετώπισης της ίδιας κατηγορίας εκμεταλλευτών.

Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής που τυχόν έχουν επιβληθεί σε δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη αγροτών στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από 01.01.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 47 του ν.4410/2016, για τις οποίες ορίζεται εν τέλει ότι υποβάλλονται έως και 12.05.2017, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση.

Με την προτεινόμενη διάταξη της περίπτωσης γ' της παραγράφου 3 ορίζεται ότι στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις για την ένταξη των αγροτών στο ειδικό ή στο κανονικό καθεστώς, ειδικά και μόνο για το φορολογικό έτος 2017 θα λαμβάνονται υπόψη μόνο τα ποσά των επιδοτήσεων που έλαβαν οι αγρότες εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους και αφορούν μόνο το έτος 2016 και όχι τυχόν ποσά αναδρομικών επιδοτήσεων που αφορούν παλαιότερα έτη, λόγω ολοκλήρωσης του προηγούμενου προγράμματος επιδοτήσεων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και λειτουργίας του νέου από το έτος 2017, γεγονός που είχε αρνητικές συνέπειες στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος χωρίς τη δική τους υπαιτιότητα.

Η προτεινόμενη διάταξη έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται, τόσο για τον αγρότη όσο και για τη φορολογική διοίκηση, στην περίπτωση είσπραξης αναδρομικών επιδοτήσεων (δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης- βασικής από το έτος 2015 και μετά), δηλαδή επιδοτήσεων οι οποίες καταβάλλονται και λαμβάνονται από τον αγρότη το τρέχον έτος, αλλά αφορούν παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015).

Ειδικότερα, έχοντας υπόψη ότι άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, καθώς επίσης και η ονομασία τους από το 2015 και μετά, η αναδρομική καταβολή των ποσών των επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στους αγρότες έχει ως αποτέλεσμα την υπαγωγή πολλών αγροτών στο κανονικό καθεστώτος ΦΠΑ, με αποτέλεσμα δυσανάλογες υποχρεώσεις για μικρούς αγρότες (υποβολή μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ στην περίπτωση που δεν έκαναν καμία παράδοση), καθώς και στην αύξηση του διοικητικού κόστους για τη φορολογική διοίκηση.

Για να αποφευχθούν, λοιπόν, αυτά τα προβλήματα που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των αγροτών (καθυστερημένη καταβολή επιδοτήσεων εκ μέρους του ΟΠΕΚΕΠΕ), δεδομένου ότι αν είχαν καταβληθεί έγκαιρα οι επιδοτήσεις οι αγρότες θα είχαν προχωρήσει στην τακτοποίηση των υποχρεώσεών τους (ένταξη στο κανονικό καθεστώς ή παραμονή στο ειδικό καθεστώς για την πλειοψηφία αυτών), προτείνεται η συγκεκριμένη ρύθμιση. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι αγρότες το έτος 2016 έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ που αφορούν το εν λόγω έτος, έστω και αν δεν πραγματοποιούν παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.

Συνεπώς, στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης προτείνεται η ανωτέρω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε συνάφεια με τη λειτουργία του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ αγροτών.

Διατάξεις νομοσχεδίου:

"3.α. Στην παρ. 12 του άρθ. 41 του ν.2859/2000 (Α' 248) προστίθεται τελευταίο εδάφιο, ως εξής:
«Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή, οι δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του παρόντος άρθρου, υποβάλλονται έως και 12.5.2017. Εξαιρετικά, όσοι εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, αλλά πληρούν τις προϋποθέσεις του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, μπορούν να προβούν σε δήλωση μεταβολής μετάταξης στο ειδικό καθεστώς των αγροτών έως και 12.5.2017.»
β. Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής που τυχόν επιβλήθηκαν στις δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη αγροτών από 01.01.2017 στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), όπως ισχύει, οι οποίες υποβάλλονται με τις διατάξεις του παρόντος έως και 12.5.2017, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση,
γ. Στο τέλος της παρ. 1 του άρθ. 41 του ν.2859/2000 προστίθεται εδάφιο, ως ακολούθως:
«Ειδικά για το φορολογικό έτος 2017, στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις που έλαβαν οι αγρότες κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά των επιδοτήσεων που αφορούν μόνο το έτος 2016.»"


Άτυπη κωδικοποίηση:

Προϊσχύουσες διατάξεις	Νέες διατάξεις
2859/2000 άρθρο 41, παρ. 12
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη διάταξη των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφου 3 προστίθεται μεταβατική ρύθμιση στις διατάξεις του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ σε σχέση με το χρόνο υποβολής των δηλώσεων έναρξης και μεταβολών για τους αγρότες που υποχρεωτικό εντάσσονται από 01.01.2017 στο κανονικό καθεστώς, είτε λόγω άσκησης και δεύτερης δραστηριότητας για την οποία τηρούν βιβλία, είτε λόγω υπέρβασης των ορίων που προβλέπονται για την ένταξη στο ειδικό καθεστώς των αγροτών του άρθρου αυτού. Η υποχρεωτική ένταξη της αγροτικής εκμετάλλευσης στο κανονικό καθεστώς λόγω άσκησης και άλλης δραστηριότητας για την οποία τηρούνται βιβλία προβλέπεται για πρώτη φορά από τις διατάξεις του όρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει από 01.01.2017 μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 47 του ν.4410/2016. Επειδή οι διατάξεις αυτές αφορούν σε μεγάλο πλήθος φορολογουμένων, κρίνεται σκόπιμη η προτεινόμενη ρύθμιση ως προς την καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των εν λόγω δηλώσεων, προκειμένου να διευκολυνθεί η έγκαιρη ενημέρωση και συμμόρφωση των φορολογουμένων, χωρίς πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής. Η ρύθμιση καταλαμβάνει και όσους αγρότες εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς λόγω υπέρβασης των ορίων του ειδικού καθεστώτος αγροτών, για λόγους ομοιόμορφης αντιμετώπισης της ίδιας κατηγορίας εκμεταλλευτών. Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής που τυχόν έχουν επιβληθεί σε δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη αγροτών στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από 01.01.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 47 του ν.4410/2016, για τις οποίες ορίζεται εν τέλει ότι υποβάλλονται έως και 12.05.2017, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση.
12. Οι αγρότες που αρχίζουν για πρώτη φορά τις εργασίες τους και επιθυμούν να υπαχθούν στο κανονικό καθεστώς υποβάλλουν δήλωση έναρξης. Οι αγρότες που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς του παρόντος άρθρου, πριν την υποβολή της δήλωσης - αίτησης επιστροφής του φόρου εγγράφονται στο καθεστώς αυτό με δηλούμενη ημερομηνία τουλάχιστον την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου φορολογικού έτους, προκειμένου να έχουν δικαίωμα επιστροφής για πωλήσεις αγροτικών προϊόντων και παροχές αγροτικών υπηρεσιών που πραγματοποίησαν κατά το φορολογικό έτος αυτό. Η ανωτέρω υποχρέωση εγγραφής στο ειδικό καθεστώς αγροτών καταλαμβάνει και τους αγρότες που πραγματοποιούν αποκλειστικά τις πράξεις της παραγράφου 3.	12. Οι αγρότες που αρχίζουν για πρώτη φορά τις εργασίες τους και επιθυμούν να υπαχθούν στο κανονικό καθεστώς υποβάλλουν δήλωση έναρξης. Οι αγρότες που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς του παρόντος άρθρου, πριν την υποβολή της δήλωσης - αίτησης επιστροφής του φόρου εγγράφονται στο καθεστώς αυτό με δηλούμενη ημερομηνία τουλάχιστον την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου φορολογικού έτους, προκειμένου να έχουν δικαίωμα επιστροφής για πωλήσεις αγροτικών προϊόντων και παροχές αγροτικών υπηρεσιών που πραγματοποίησαν κατά το φορολογικό έτος αυτό. Η ανωτέρω υποχρέωση εγγραφής στο ειδικό καθεστώς αγροτών καταλαμβάνει και τους αγρότες που πραγματοποιούν αποκλειστικά τις πράξεις της παραγράφου 3. Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή, οι δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του παρόντος άρθρου, υποβάλλονται έως και 12.5.2017. Εξαιρετικά, όσοι εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, αλλά πληρούν τις προϋποθέσεις του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, μπορούν να προβούν σε δήλωση μεταβολής μετάταξης στο ειδικό καθεστώς των αγροτών έως και 12.5.2017.
Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής που τυχόν επιβλήθηκαν στις δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη αγροτών από 01.01.2017 στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), όπως ισχύει, οι οποίες υποβάλλονται με τις διατάξεις του παρόντος έως και 12.5.2017, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση.
2859/2000 άρθρο 41, παρ. 1
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη διάταξη της περίπτωσης γ' της παραγράφου 3 ορίζεται ότι στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις για την ένταξη των αγροτών στο ειδικό ή στο κανονικό καθεστώς, ειδικά και μόνο για το φορολογικό έτος 2017 θα λαμβάνονται υπόψη μόνο τα ποσά των επιδοτήσεων που έλαβαν οι αγρότες εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους και αφορούν μόνο το έτος 2016 και όχι τυχόν ποσά αναδρομικών επιδοτήσεων που αφορούν παλαιότερα έτη, λόγω ολοκλήρωσης του προηγούμενου προγράμματος επιδοτήσεων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και λειτουργίας του νέου από το έτος 2017, γεγονός που είχε αρνητικές συνέπειες στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος χωρίς τη δική τους υπαιτιότητα. Η προτεινόμενη διάταξη έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται, τόσο για τον αγρότη όσο και για τη φορολογική διοίκηση, στην περίπτωση είσπραξης αναδρομικών επιδοτήσεων (δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης- βασικής από το έτος 2015 και μετά), δηλαδή επιδοτήσεων οι οποίες καταβάλλονται και λαμβάνονται από τον αγρότη το τρέχον έτος, αλλά αφορούν παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015). Ειδικότερα, έχοντας υπόψη ότι άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, καθώς επίσης και η ονομασία τους από το 2015 και μετά, η αναδρομική καταβολή των ποσών των επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στους αγρότες έχει ως αποτέλεσμα την υπαγωγή πολλών αγροτών στο κανονικό καθεστώτος ΦΠΑ, με αποτέλεσμα δυσανάλογες υποχρεώσεις για μικρούς αγρότες (υποβολή μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ στην περίπτωση που δεν έκαναν καμία παράδοση), καθώς και στην αύξηση του διοικητικού κόστους για τη φορολογική διοίκηση. Για να αποφευχθούν, λοιπόν, αυτά τα προβλήματα που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των αγροτών (καθυστερημένη καταβολή επιδοτήσεων εκ μέρους του ΟΠΕΚΕΠΕ), δεδομένου ότι αν είχαν καταβληθεί έγκαιρα οι επιδοτήσεις οι αγρότες θα είχαν προχωρήσει στην τακτοποίηση των υποχρεώσεών τους (ένταξη στο κανονικό καθεστώς ή παραμονή στο ειδικό καθεστώς για την πλειοψηφία αυτών), προτείνεται η συγκεκριμένη ρύθμιση. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι αγρότες το έτος 2016 έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ που αφορούν το εν λόγω έτος, έστω και αν δεν πραγματοποιούν παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών. Συνεπώς, στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης προτείνεται η ανωτέρω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε συνάφεια με τη λειτουργία του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ αγροτών.
1. Οι αγρότες, οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών των οποίων η αξία ήταν κατώτερη των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, υπάγονται στο ειδικό καθεστώς του παρόντος άρθρου, με την επιφύλαξη της παραγράφου 5. Οι εν λόγω αγρότες δεν επιβαρύνουν με φόρο προστιθέμενης αξίας τις παραδόσεις των αγαθών τους και τις παροχές των υπηρεσιών τους και δικαιούνται επιστροφής του φόρου του παρόντος νόμου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της αγροτικής εκμετάλλευσής τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 και 3.	1. Οι αγρότες, οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών των οποίων η αξία ήταν κατώτερη των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, υπάγονται στο ειδικό καθεστώς του παρόντος άρθρου, με την επιφύλαξη της παραγράφου 5. Οι εν λόγω αγρότες δεν επιβαρύνουν με φόρο προστιθέμενης αξίας τις παραδόσεις των αγαθών τους και τις παροχές των υπηρεσιών τους και δικαιούνται επιστροφής του φόρου του παρόντος νόμου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της αγροτικής εκμετάλλευσής τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 και 3. Ειδικά για το φορολογικό έτος 2017, στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις που έλαβαν οι αγρότες κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά των επιδοτήσεων που αφορούν μόνο το έτος 2016.