"Καλλικράτης": Τα αποκαλυπτήρια

Δόθηκε στη δημοσιότητα για διαβούλευση ένα προσχέδιο προσχεδίου νόμου για τον "Καλλικράτη", χωρίς φυσικά τις προτάσεις του υπουργείου Εσωτερικών για τις περιβόητες συνενώσεις των δήμων. Μπορούμε αβίαστα τώρα, μέσα από τις 300 σελίδες του κειμένου, να συμπεράνουμε ότι οι στόχοι είναι δύο:

- Ο πλήρης οικονομικός έλεγχος των ΟΤΑ μέσα από την περιβόητη εξυγίανση και τον εξορθολογισμό των δαπανών τους.

- Η αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών που υπάρχουν μεταξύ της κρατικής περιφέρειας και των δύο βαθμών Αυτοδιοίκησης, των Νομαρχιών και των Δήμων.

Δεν πρόκειται δηλαδή για μια μεταρρύθμιση αποκέντρωσης εξουσιών και αρμοδιοτήτων του κράτους προς την Αυτοδιοίκηση ούτε για ισχυροποίηση της τελευταίας θεσμικά και οικονομικά. Είναι μια προσπάθεια δημιουργίας συγκεντρωτικών δομών τοπικής εξουσίας, που θα εξοικονομούν χρήματα για το κράτος με την είσοδο και των ιδιωτικών συμφερόντων στην άσκηση των αρμοδιοτήτων τους. Έτσι εξηγείται η παρουσίαση του "Καλλικράτη" στο κλιμάκιο του ΔΝΤ που βρίσκεται...

στην Αθήνα και η διάδοση από το υπουργείο χονδροειδών ανακριβειών περί δημοσιονομικού οφέλους της κεντρικής διοίκησης ύψους 1,8 δισ. ευρώ με την εφαρμογή του νέου σχεδίου.

Παράλληλα, οι νέες αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται (κατασκευή σχολείων, συντήρηση εθνικών οδών, φροντίδα για την καλή λειτουργία των Κέντρων Υγείας) απαιτούν δαπάνες που ήδη ήταν ελλιπείς από το κράτος και θα τις επωμιστούν οι δήμοι και οι περιφέρειες, χωρίς καμία αναφορά στη χρηματοδότησή τους.

Οι τρεις πηγές, ΦΠΑ, Φόρος Φυσικών- Νομικών Προσώπων, Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, απλώς περιγράφονται χωρίς προσδιορισμό των ποσοστών που πάνε στην Αυτοδιοίκηση. Οι νέες αρμοδιότητες που μεταφέρονται από την καταργούμενη Νομαρχία στους δήμους θα κοστολογηθούν στο μέλλον.

Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της κυβέρνησης, το πρόγραμμα στήριξης των ΟΤΑ την πρώτη τετραετία που είχε ζητήσει η ΚΕΔΚΕ, ύψους 4 δισ. ευρώ, θα υλοποιηθεί με τον συνήθη τρόπο, δηλαδή με χρήματα των δήμων και με απροσδιόριστη μικρή συμμετοχή του κράτους!!!

Όλα αυτά, βέβαια, οδηγούν σε δύο κατευθύνσεις: Η Αυτοδιοίκηση, για να αντιμετωπίσει τις διογκούμενες ανάγκες της, είτε θα χαρατσώνει τους δημότες της με τέλη και τοπικούς φόρους είτε θα στρέφεται στον ιδιωτικό τομέα.

Πέραν όμως του πλήρους οικονομικού αδιεξόδου που διαγράφεται για τους ΟΤΑ, ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που περιέχει αυτό το προσχέδιο είναι ο συγκεντρωτικός τρόπος διοίκησης με δομές που άμεσα ή έμμεσα παραπέμπουν στον δήμαρχο ή στον περιφερειάρχη ως πηγές κάθε εξουσίας και υποτιμούν ή αγνοούν τη λαϊκή συμμετοχή και την καθημερινή δημοκρατία. Στοιχεία καθοριστικά για την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια, την αξιοπιστία των θεσμών της Αυτοδιοίκησης.

Δια μέσου βαρύγδουπων, πολύπλοκων σχημάτων με πλήθος επιτροπές, η πρόταση του υπουργείου, συνδυαζόμενη, βέβαια, με το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα (50% + 1), επιδιώκει τον έλεγχο των 370 ΟΤΑ και των 13 περιφερειών αποκλειστικά από τα δύο μεγάλα κόμματα, δηλαδή από το κεντρικό πολιτικό σύστημα, με αποκλεισμό όχι απλώς των μικρότερων πολιτικών δυνάμεων, αλλά κάθε αυτόνομης πολιτικής παρέμβασης του λαϊκού παράγοντα. Και σ' αυτό, βέβαια, σημαντικά θα βοηθήσει η δημιουργία μεγάλων σε έκταση και πληθυσμό δήμων, γεγονός που θα αμφισβητήσει την τοπικότητα των ζητημάτων και θα δυσκολέψει την πολιτική συμμετοχή. Εδώ δυστυχώς οι επιδιώξεις της κυβέρνησης συναντούν κυρίαρχες συντηρητικές απόψεις στον χώρο της Αυτοδιοίκησης.

Ως πολιτική δύναμη, πρέπει να είμαστε σαφείς: Για μας η Αυτοδιοίκηση είναι ένας κατ' εξοχήν λαϊκός θεσμός, του οποίου οι δράσεις είναι κοινωφελείς με αποκλειστικά δημόσιο χαρακτήρα. Χρειαζόμαστε μια μεγάλη μεταρρύθμιση του πολιτικού - διοικητικού συστήματος με αποκέντρωση εξουσιών, πόρων, αρμοδιοτήτων. Έχουμε ανάγκη μια ισχυρή, αποτελεσματική, δημοκρατική Αυτοδιοίκηση. Και επειδή με επιμονή και συνέπεια διεκδικούμε εδώ και χρόνια αυτήν την αλλαγή, είμαστε αντίθετοι στο προτεινόμενο σχέδιο του "Καλλικράτη".
Ημερομηνία δημοσίευσης: 18/04/2010