Δυνατότητες διασύνδεσης των δορυφορικών δεκτών

Από τον συνεργάτη μας Γιάννη Πετσέλη

Η χρησιμότητα των υποδοχών

Οι δορυφορικοί δέκτες αποτελούν όπως είναι λογικό την καρδιά ενός δορυφορικού συστήματος λήψης και ως εκ τούτου διαθέτουν όλες τις απαιτούμενες υποδοχές για τη διασύνδεση τους με τα λοιπά περιφερειακά του οικιακού συστήματος ψυχαγωγίας, όπως η τηλεόραση, ο βιντεοπροβολεας ο ολοκληρωμένος ενισχυτής, ο υπολογιστής η ένα HD-DVD recorder.

Επιπλέον ο δορυφορικός δέκτης ........

διασυνδέεται με το η τα LNBs της κεραίας λήψης και ενδεχόμενα και με μοτέρ κίνησης η πολαροτορα.

Στην συνέχεια θα σας πούμε αναλυτικά για όλες τις εισόδους-εξόδους η γενικότερα υποδοχές που μπορεί να συναντήσετε σε κάποιον δορυφορικό δέκτη, εξηγώντας τη χρησιμότητα τους.

Είναι εξαιρετικά σπάνιο να βρείτε όλες αυτές τις συνδέσεις που θα σας πούμε στον ίδιο δορυφορικό δέκτη. Όμως όσο περισσότερες διαθέτει, τόσο μπορεί να θεωρηθεί πλήρης από πλευράς hardware, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αν του λείπει κάτι δεν είναι καλός, εφόσον αυτό που του λείπει μπορεί στην πράξη να μη σας χρειάζεται.

Υποδοχές σήματος και διασυνδέσεις με την εξωτερική εγκατάσταση

LNB In

Πρόκειται για την βασικότερη όλων δηλαδή για την υποδοχή εισόδου δορυφορικού σήματος η οποία δεν θα μπορούσε να λείπει από κανένα δορυφορικό δέκτη. Στην υποδοχή αυτή που είναι σχεδόν πάντα θηλυκό βύσμα τύπου F θα τοποθετηθεί το αρσενικό βύσμα τύπου F του ομοαξονικού καλωδίου το οποίο θα κατεβαίνει είτε από το LNB είτε από άλλες συσκευές που παρεμβάλλονται στη γραμμή όπως πολυδιακοπτες διακόπτες η ακόμη και μοτέρ DiSEqC. Οι δέκτες που διαθέτουν και δεύτερο δορυφορικό tuner όπως είναι λογικό διαθέτουν και δεύτερη είσοδο τύπου F για την ξεχωριστή τροφοδοσία του δεύτερου tuner.

LNB Out

Υποδοχή εξόδου δορυφορικού σήματος η οποία συναντάται στους περισσότερους δέκτες της αγοράς. Το βύσμα είναι και πάλι τύπου F και η ύπαρξη του είναι πολύ χρήσιμη για την εν σειρά τροφοδοσία δυο δορυφορικών δεκτών από την ίδια κεραία. Για τον σκοπό αυτό συνδέουμε τον πρώτο δέκτη με το ομοαξονικό καλώδιο της εγκατάστασης μας στην είσοδο ANT-In και με ένα δεύτερο μικρότερο καλώδιο, συνδέουμε την έξοδο σήματος του πρώτου δέκτη ANT Out με την είσοδο του δεύτερου δέκτη ANT-In. Εφόσον και οι δυο δέκτες συνδεθούν με το μέσο προβολής (τηλεόραση η άλλο) μπορούμε να τους χρησιμοποιούμε εναλλάξ σβήνοντας τον ένα και ανάβοντας τον άλλο. Οι απώλειες από τη διέλευση του σήματος μέσα από τον ένα δέκτη για να φτάσει στον άλλο είναι μικρές και οι δέκτες σε κατάσταση stand by θεωρούνται διαφανείς για το δορυφορικό σήμα, δηλαδή επιτρέπουν τη διέλευση του. Έτσι αν ο πρώτος δέκτης κλείσει, ο δεύτερος παρακολουθεί χωρίς πρόβλημα

RF In

Υποδοχή εισόδου συμβατικού τηλεοπτικού σήματος από επίγεια κεραία. Χρησιμοποιεί συνήθως απλό θηλυκό βύσμα κεραίας και βρίσκεται είτε για την τροφοδοσία ενός δεύτερου επίγειου ψηφιακού δέκτη στους δέκτες τύπου combo είτε για να χρησιμεύσει σαν απλή διέλευση επίγειου σήματος με ενδεχόμενη διανομή από κάποια έξοδο. Σε μια και μοναδική περίπτωση δορυφορικού δέκτη είδαμε την είσοδο RF In (με την χρήση και ειδικού λογισμικού ) να χρησιμεύει και για εγγραφές αναλογικών επίγειων καναλιών στον σκληρό δίσκο του δέκτη (η για εγγραφές από αναλογική βιντεοκάμερα η άλλη εξωτερική αναλογική πηγή.

RF Out.

Υποδοχή εξόδου συμβατικού τηλεοπτικού σήματος που χρησιμοποιεί συνήθως απλό αρσενικό βύσμα κεραίας. Δεν τη βρίσκουμε σε όλους τους δέκτες αλλά καλό είναι να υπάρχει. Η βασική της χρησιμότητα είναι η εκμετάλλευση του UHF Modulator, τη συχνότητα εξόδου του οποίου μπορείτε να ρυθμίσετε από τα μενού του δέκτη. Με αυτόν τον τρόπο θα βλέπετε στην μπάντα της επίγειας τηλεόρασης το δορυφορικό κανάλι που έχετε συντονίσει το δέκτη σας από κάποια άλλη συνδεδεμένη τηλεόραση.

Η δεύτερη τηλεόραση θα βλέπει υποχρεωτικά το κανάλι στο οποίο είναι συντονισμένος ο δορυφορικός δεκτής με την χειρότερη δυνατή ποιότητα εικόνας και με μονοφωνικό ήχο. Την εποχή που οι τηλεοράσεις δεν διέθεταν υποδοχές Scart (η αν έχετε ακόμη κάποια παλαιολιθική τηλεόραση που δεν διαθέτει) η έξοδος χρησίμευε και για τροφοδοσία της κεντρικής τηλεόρασης, ενώ μια τρίτη χρησιμότητα θα μπορούσε να είναι η τροφοδοσία του βίντεο, καθώς σπάνια επαρκούν οι διαθέσιμες υποδοχές Scart για όλες τις συνδέσεις.

0/12 Volt

πρόκειται για μια αρκετά χρήσιμη υποδοχή που χρησιμοποιεί ακροδέκτη τύπου RCA αλλά απουσιάζει από αρκετούς δέκτες ειδικά από την στιγμή που υιοθετήθηκε από τους κατασκευαστές το διακοπτικο πρωτόκολλο επικοινωνίας DiSEqC 1.0. Η βασική της χρησιμότητα είναι να μεταφέρει σήμα από δυο LNB με το ίδιο ομοαξονικό καλώδιο κάτι που επιτυγχάνεται πλέον με τους διακόπτες DiSEqC.

Παρόλα αυτά υπάρχουν και σήμερα εφαρμογές όπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως ο έλεγχος περισσότερων διακοπτών DISEqC η άλλων ειδικών 0/12 διακοπτών από 2 σε 1 η από 1 σε 2, που θα τοποθετηθούν κοντά στον δέκτη. Έτσι αν χρησιμοποιήσετε ένα ειδικό διακοπτακι από 2 σε 1 μες την εναλλαγή τάσης 0-12 Volt που θα ορίσετε ανάλογα και στα μενού του δέκτη, μπορείτε να εισάγετε στη μοναδική είσοδο σήματος του δέκτη (ANT In) σήμα από LNB μπάντας Ku και μπάντας C που θα φτάνουν με χωριστά καλώδια κοντά στο δέκτη σας. Αντίστοιχα, χρησιμοποιώντας ένα διακοπτακι από 1 σε 2 μπορείτε να διαμοιράσετε το σήμα ενός ομοαξονικού καλωδίου σε δυο δέκτες(πχ έναν αναλογικό και έναν ψηφιακό η δυο ψηφιακούς) αρκεί βέβαια να ρυθμίσετε κατάλληλα το δέκτη που θα τροφοδοτεί το διακοπτακι με 0-12 Volt.

Positioner control

Σειρά υποδοχών που επιτρέπουν τον έλεγχο μοτέρ τύπου actuator τα οποία και είναι μονόδρομος για κινητά πιάτα μεγαλύτερα από 1,2 μέτρα (σε συνδυασμό με ειδικές πολικές βάσεις). Ο έλεγχος του μοτέρ γίνεται με 4 καλώδια απλά ηλεκτρικά που μεταδίδουν τους παλμούς κίνησης και έλεγχου από τα positioners. Δυστυχώς για λόγους κόστους και σπανιότητας των μεγάλων πιάτων, οι υποδοχές ελέγχου κίνησης έχουν ουσιαστικά εκλείψει από τους σύγχρονους δέκτες ακόμη και από τους πλέον ακριβούς αφού επικαλύφθηκαν μερικώς από το πρωτόκολλο DiSEqC1.2 και συσκευές τύπου V-Box. Έτσι σήμερα είθισται για την κίνηση μεγάλων κατόπτρων να χρησιμοποιούνται πλέον είτε χωριστά positioner (με δεύτερο διαφορετικό τηλεκοντρόλ) είτε τα ονομαζόμενα V-Box που είναι ειδικοί μετατροπείς των εντολών DiSEqC1.2 σε παλμούς για κίνηση actuator επιτρέποντας έτσι την κίνηση μεγάλων πιάτων απευθείας από ψηφιακούς δέκτες (αρκεί να διαθέτουν το σετ εντολών DiSEqC1.2

Polar rotor Control

Άλλο ένα φάντασμα του παρελθόντος απομεινάρι από την παλιά καλή εποχή όπου χρησιμοποιούνταν μαγνητικοί η μηχανικοί πολωτές οι οποίοι χρησιμοποιούνταν για να περιστρέφουν το LNB και να διορθώνουν τυχόν απόκλισης της πόλωσης σε κινητά κάτοπτρα κάτι που τελειοποιούσε τις δυνατότητες λήψης του όλου συστήματος. Δυστυχώς για λόγους κόστους και απλούστευσης έχουν σήμερα επικρατήσει τα Universal LNB στα οποία δεν είναι δυνατή η μικρορυθμηση της πόλωσης ανά δορυφόρο καθώς το probe τους μπορεί να πάρει μόνο 2 θέσεις (οριζόντια η κάθετα). Για το μαγνητικό πολωτή χρησιμοποιούνται 2 ηλεκτρικά καλώδια ενώ για τον μηχανικό πολωτή τρία. Αν έχετε κάποιον παλιό αναλογικό δέκτη με δυνατότητες χειρισμού πολαροτορα φυλάξτε τον σαν κόρη οφθαλμού γιατί τέτοιοι μάλλον δεν θα ξανακυκλοφορησουν.

Υποδοχές διασύνδεσης εικόνας-ήχου

Scart

Η κλασική 21πινη υποδοχή που παρέχει είσοδο και έξοδο σε εικόνα και ήχο ταυτόχρονα δίνοντας και καλή ποιότητα εικόνας (ειδικότερα όταν η έξοδος του δέκτη και η είσοδος στην τηλεόραση είναι τύπου RGB). Η πλειοψηφία των δορυφορικών δεκτών διαθέτει δυο υποδοχές Scart(TV-VRC) εκ των οποίων αυτή που φέρει το όνομα TV Scart υποστηρίζει στην πλειονότητα των δεκτών έξοδο εικονοσηματος RGB. Λίγοι δέκτες διαθέτουν 3 τέτοιες υποδοχές (με την τρίτη να ονομάζεται decoder συνήθως) ενώ το μέγιστο που έχουμε δει είναι 4 και το ελάχιστο καμία (υποκαθίστανται συνήθως από άλλα βύσματα). Αν και συνήθως τα καλώδια Scart to Scart είναι μικρού μήκους είναι χρήσιμο να είναι ποιοτικά (ειδικά αν είναι να τροφοδοτήσουν τηλεόραση LCD) ενώ υπάρχουν και καλώδια Scart to RCA από την μια Scart και από την άλλη 3 RCA, δυο για στερεοφωνικό ήχο και ένα για εικόνα σε in και out.

Έξοδοι RCA για composite videoκαι Analog Audio

2 βύσματα RCA για τον ήχο( Left-Right κόκκινο-άσπρο) και ένα βύσμα RCA-Video (κίτρινο) είναι το ελάχιστο παρεχόμενο από όλους τους δορυφορικούς δέκτες. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε με κάποιο καλώδιο RCA to SCART για να τροφοδοτήσουν τηλεόραση, βίντεο η DVD Recorder είτε ακόμη με καλώδια RCA to RCA για τροφοδοσία ολοκληρωμένου ενισχυτή. Στην περίπτωση ενισχυτή επιλέγεται συχνά μόνο η τροφοδοσία ήχου, ώστε να ακούτε τα προγράμματα σας από τα ηχεία του στερεοφωνικού. Πρόκειται βέβαια για αναλογικές εξόδους, οπότε και στην καλύτερη περίπτωση θα έχετε Dolby Surround και όχι Dolby Digital.

SPDIF(Optical- Coaxial)

Εφόσον συνδέετε το δέκτη σας με ολοκληρωμένο ενισχυτή, με σκοπό να ακούτε από τα ηχεία του στερεοφωνικού σας (που είναι πάντα καλύτερα από τα μικρά ηχεία της τηλεόρασης) τότε μια ψηφιακή έξοδος ήχου, οπτική η ομοαξονική θα σας δώσει οπωσδήποτε καλύτερο ήχο από ότι οι 2 αναλογικές έξοδοι ήχου που προαναφέραμε. Η ομοαξονική (coaxial) θεωρείτε ελαφρώς καλύτερη έξοδος από την οπτική (optical) και επί πλέον, από αυτές μπορούμε να τροφοδοτήσουμε τον ενισχυτή και τα ηχεία με ήχο Dolby Digital εφόσον εκπέμπεται από το κανάλι και υποστηρίζεται το πρότυπο και από το λογισμικό του δέκτη (υπάρχουν και λίγες περιπτώσεις δεκτών με ψηφιακή έξοδο που δεν υποστηρίζουν Dolby digital).

DVI

Εδώ ανεβαίνουμε ποιοτικά και περνάμε σε ψηφιακή έξοδο εικόνας (και μόνο) πολύ χρήσιμης για τροφοδοσία τηλεόρασης νέας γενιάς με ανάλογη είσοδο διατίθεται όμως συνήθως μόνο σε δέκτες υψηλής ευκρίνειας. Η έξοδος είναι γνωστή από τις οθόνες TFT για υπολογιστές και αποτελεί σήμερα την συχνότερη μέθοδο σύνδεσης τους με την κεντρική μονάδα.

HDMI

Εδώ φτάνουμε στην πλέον σύγχρονη ψηφιακή έξοδο εικόνας και ήχου. Διατίθεται τον τελευταίο χρόνο στους δέκτες υψηλής ευκρίνειας και δεδομένου ότι κυκλοφορούν και ειδικά καλώδια μεγάλου μήκους μπορεί να χρησιμεύσει ακόμη και για άμεση τροφοδοσία βιντεοπροβολεα η για τροφοδοσία σύγχρονης τηλεόρασης LCD η πλάσματος με αντίστοιχη είσοδο.

USB

Η κλασσική αυτή υποδοχή διατίθεται σήμερα στους περισσότερους ψηφιακούς δέκτες με σκληρό δίσκο και όχι μόνο. Τα πλεονεκτήματα της είναι πάρα πολλά, με κυριότερο την ευκολία επικοινωνίας με ηλεκτρονικό υπολογιστή και την αρκετά υψηλή ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων (μιλάμε πλέον αποκλειστικά για USB2.0) μειονεκτεί στο γεγονός ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει μεγάλα μήκη καλωδίων. Ως υποδοχή στον δέκτη πέραν από τη διασύνδεση με υπολογιστή μπορεί να χρησιμεύσει και για την σύνδεση εξωτερικών σκληρών δίσκων, αλλά ακόμη και για την αναβάθμιση δεκτών με την χρήση USB Stick, χωρίς να χρειάζεται καμία φυσική σύνδεση με υπολογιστή (που μπορεί να βρίσκεται και πολύ μακριά).

Ethernet (η θύρα LAN)

Πρόκειται για την πλέον σύγχρονη και χρήσιμη θύρα που διαθέτουν όλο και περισσότεροι δέκτες. Η θύρα αυτή επιτρέπει τη δημιουργία δικτύου δέκτη-υπολογιστή η δέκτη-ρουτερ και την είσοδο του δέκτη στο διαδικτυο με πληθώρα εφαρμογών νόμιμων η παράνομων. Υποκαθιστά άνετα και τη θύρα USB, επιτρέποντας ακόμη ταχύτερη μεταφορά δεδομένων προς και από τον υπολογιστή, ενώ υποστηρίζεται καλώδιο με μήκος μέχρι 100-120 μέτρα και ασύρματο δίκτυο. Πιστεύουμε ότι σε 2-3 χρόνια η θύρα αυτή δεν θα λείπει από κανένα δέκτη, η εκμετάλλευση της πάντως προϋποθέτει και την κατάλληλη λογισμική υποστήριξη, που δεν είναι πάντα αυτονόητη.

Υποδοχή κάρτας (cart reader)

Πρόκειται για τη θύρα εκείνη στη οποία θα εισάγετε την έξυπνη κάρτα του τηλεοπτικού παροχέα που είστε συνδρομητής. Η υποδοχή αυτή κανονικά απευθύνεται σε ένα μόνο σύστημα κρυπτογράφησης. Πλέον όμως οι περισσότεροι δέκτες της ελληνικής αγοράς διαθέτει θύρα UCAS η οποία μπορεί να δεχθεί κάρτες από διαφορετικά συστήματα πρόσβασης, ενώ πολλοί διαθέτουν και δυο υποδοχές UCAS. Το μειονέκτημα του UCAS ότι είναι ανεπίσημο και παράνομο, έχει το αποτέλεσμα να μην παρέχει εγγύηση για το ποια κάρτα είναι συμβατή, όπως και για μελλοντική συμβατότητα με νέες κάρτες του ίδιου παροχές.

Όπως διαπιστώσατε οι δορυφορικοί δέκτες προσφέρουν σήμερα σημαντικές δυνατότητες διασύνδεσης με τις οπτικοακουστικές μας συσκευές αλλά και με τον υπολογιστή μας. Μελετώντας τη χρησιμότητα της κάθε υποδοχής σύνδεσης, εσείς θα κρίνετε κατά πόσο σας είναι απαραίτητοι η όχι, έχοντας όμως κατά νου ότι τα παραπάνω καλούδια δεν μπορούν να προστεθούν εκ των υστέρων. Για να θεωρηθεί βέβαια ένας δέκτης ποιοτικός, θα πρέπει επί πλέον να έχει και πολύ καλή λογισμική υποστήριξη, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και η ποιότητα υλικών και συναρμολόγησης. Η τελική ποιότητα εικόνας και ήχου, η ευαισθησία του tuner, και άλλες ιδιότητες. Μην επιλέξετε έναν δέκτη με βάση μόνο τις διασυνδετικές του ικανότητες αλλά ελέγξτε τον συνολικά, σαν συσκευή.