Φόροι 2011: Τι αλλάζει στις αποδείξεις, τα τεκμήρια, την κλίμακα και στο εισόδημα

Νέο φορολογικό τοπίο έχει διαμορφωθεί από τις αρχές του έτους για μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις.

Οι βασικότερες αλλαγές που επήλθαν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων θα εφαρμοστούν πλήρως εντός του 2011, κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων οι οποίες θα υποβληθούν την άνοιξη από 5,6 εκατομμύρια νοικοκυριά.

Νέα ενιαία φορολογική κλίμακα με............

αφορολόγητο όριο με συντελεστές από 18% έως και 45% στην οποία υπάγονται πλέον όλα τα εισοδήματα ακόμα και τα μερίσματα, εφαρμογή πολλών και αυστηρότερων τεκμηρίων διαβίωσης, κατάργησης της αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων αλλά και κατοχύρωση του αφορολογήτου ορίου των 12.000 ευρώ με αποδείξεις είναι ορισμένες από τις αλλαγές που θα αντιμετωπίσουν φέτος οι φορολογούμενοι.

Οι αλλαγές αυτές, μεταξύ άλλων, είναι οι ακόλουθες:

1. Με τη νέα ενιαία φορολογική κλίμακα θα υπολογιστούν οι φόροι για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2010 οι φορολογούμενοι και θα τα δηλώσουν την άνοιξη στην εφορία. Επιβαρύνσεις θα προκύψουν για τους φορολογούμενους με εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ ενώ φοροελαφρύνσεις θα διαπιστώσουν οι έχοντες μικρότερα εισοδήματα. Περισσότερο ευνοημένοι οι φορολογούμενοι με παιδιά. Η νέα ενιαία φορολογική κλίμακα προβλέπει αφορολόγητο όριο 12.000 ευρώ για όλους το οποίο κατοχυρώνεται με την προσκόμιση αποδείξεων και συντελεστές φόρου κλιμακούμενους από 18% έως 45%.

2. Για τους φορολογούμενους με παιδιά, αυξήθηκε το πρόσθετο αφορολόγητο από 1.000 σε 1.500 ευρώ για κάθε προστατευόμενο παιδί μέχρι τα δύο και από 10.000 σε 11.500 ευρώ για τρία προστατευόμενα τέκνα. Για κάθε παιδί από το τέταρτο και πάνω το πρόσθετο αφορολόγητο αυξήθηκε από 1.000 σε 2.000 ευρώ. Έτσι, με τις νέες διατάξεις, φορολογούμενος με ένα παιδί έχει πλέον αφορολόγητο όριο 13.500 ευρώ, φορολογούμενος με δύο τέκνα έχει αφορολόγητο 15.000 ευρώ και ο τρίτεκνος δικαιούται αφορολόγητο 23.500 ευρώ.

3. Οι φορολογούμενοι με ατομικό ετήσιο εισόδημα άνω των 6.000 ευρώ για να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο ποσό των 12.000 ευρώ θα πρέπει να προσκομίσουν αποδείξεις. Συγκεκριμένα:

- Φορολογούμενοι με ατομικό εισόδημα από 6.000 έως 12.000 ευρώ πρέπει να συγκεντρώσουν και να προσκομίσουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% του εισοδήματος. Δηλαδή, φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 7.000 ευρώ θα πρέπει να μαζέψει αποδείξεις αξίας 700 ευρώ για να μη φορολογηθεί. Φορολογούμενος με εισόδημα 9.000 ευρώ θα πρέπει να μαζέψει αποδείξεις αξίας 900 ευρώ κ.ο.κ.

- Για φορολογούμενους με εισόδημα από 12.000 και άνω απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων αξίας ίσης με το 10% του τμήματος του εισοδήματος μέχρι τις 12.000 και αποδείξεις αξίας ίσης με το 30% του τμήματος του εισοδήματος πάνω από τις 12.000 ευρώ.

- Όταν οι δαπάνες είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες για την κάλυψη του αφορολογήτου και μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ ατομικά ή 30.000 ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος δικαιούται μείωση φόρου ίση με το 10% της διαφοράς μεταξύ του ποσού των απαιτούμενων για το αφορολόγητο δαπανών και του ποσού των δηλούμενων δαπανών.

- Όταν η αξία των αποδείξεων που προσκομίζονται είναι μικρότερη από την απαιτούμενη για την κάλυψη του αφορολογήτου, τότε ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται με φόρο 10% επί του ακάλυπτου ποσού.

- Αναγνωρίζονται όλες οι κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών εκτός εκείνων που αφορούν αγαθά μεγάλης αξίας που αποτελούν τεκμήριο ελάχιστου εισοδήματος, των τακτικών λογαριασμών στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας, της ύδρευσης κτλ., και όσων αναγνωρίζονται ιδιαιτέρως για μείωση του εισοδήματος ή έκπτωση από το φόρο (ιατρικές δαπάνες, δαπάνες ενοικίων, ασφάλιστρα κτλ.).

4. Χάνουν το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ οι καταστηματάρχες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που εντοπίστηκαν από την Εφορία να μην έχουν κόψει έστω και μία απόδειξη. Για τους παραβάτες αυτούς τα πρώτα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος θα φορολογούνται με συντελεστή 10%. Δηλαδή οι φορολογούμενοι θα επιβαρύνονται με πρόσθετο φόρο εισοδήματος έως και 1.200 ευρώ.

5. Αφορολόγητοι για 3 χρόνια θα είναι οι νέοι επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες ηλικίας έως 35 ετών με καθαρά κέρδη έως 30.000 ευρώ.

6. Καταργήθηκαν, αναδρομικά από τη 1-1-2010 όλες οι διατάξεις που προβλέπουν αυτοτελή φορολόγηση εισοδημάτων.

7. «Ψαλιδίστηκαν» οι εκπτώσεις δαπανών που αφορούν στα ασφάλιστρα ζωής, τις δωρεές στο Δημόσιο, τις δικηγορικές αμοιβές και τους τόκους στεγαστικών δανείων που ελήφθησαν από την 1η Ιανουαρίου 2009 και μετά. Κάθε μία από τις δαπάνες αυτές εκπίπτει πλέον σε ποσοστό 20% από το φόρο.

8. Οι τόκοι αυτών των δανείων που καταβάλλονται από το 2010 αναγνωρίζονται πλέον μόνο εφόσον τα δάνεια αφορούν πρώτη κατοικία μέχρι 120 τ.μ. και εκπίπτουν κατά το 20% από τον φόρο.

9. Καταργήθηκαν οι απαλλαγές από τη φορολογία εισοδήματος για:

- Ανέργους με συνολικά ετήσια εισοδήματα που ξεπερνούν τις 30.000 ευρώ.

- Βουλευτές και δικαστές.

- Ερασιτέχνες αθλητές και διαιτητές.

- Δημοσίους υπαλλήλους αποσπασμένους σε πολιτικά γραφεία. Μουσικούς.

- Διπλωματικούς υπαλλήλους.

10. Καθιερώθηκε ο λογιστικός προσδιορισμός του καθαρού εισοδήματος για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες (εκμεταλλευτές ταξί, φορτηγά δημόσιας χρήσης, ενοικιαζόμενα δωμάτια, πρακτορεία ΠΡΟΠΟ, βενζινάδικα, περίπτερα, κάμπινγκ, καθώς επίσης και στους μηχανικούς, τους αρχιτέκτονες και τους λιανοπωλητές.

Τεκμήρια

Παγίδες με αυστηρότερα τεκμήρια για σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, πισίνες, δίδακτρα και οικιακούς βοηθούς στήνει το υπουργείο Οικονομικών προσδοκώντας από την εφαρμογή τους να εισπράξει έσοδα 700 εκατ. ευρώ το 2011.

Με βάση τις νέες αυτές διατάξεις το εισόδημα προσδιορίζεται αντικειμενικά με βάση τη συνολική ετήσια δαπάνη του φορολογούμενου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τον βαρύνουν. Τεκμήριο αποτελούν πλέον:

1. Κατοικίες: Το τεκμήριο για κατοικίες ενεργοποιείται για ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρηθείσες κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες κλιμακωτά ως εξής:

- για τα πρώτα 80 τ.μ. κύριων χώρων με 30 ευρώ το τετραγωνικό, για τα επόμενα από 81 μέχρι και 120 τετραγωνικά μέτρα με 50 ευρώ το τ.μ., για τα επόμενα από 121 έως και 200 τ.μ, με 80 ευρώ, για τα 201 έως 300 τ.μ. με 150 ευρώ το τετραγωνικό και για τα πλέον των 300 τ.μ. με 300 ευρώ το τμ.

- Για ακίνητα σε περιοχές με αντικειμενική αξία από 2.800 έως 4.999 ευρώ το μέτρο τα ποσά προσαυξάνονται κατά 40% και για αντικειμενική αξία πάνω από 5.000 το τ.μ. κατά 70%.

- Για εξοχικά το τεκμήριο μειώνεται κατά 50%, για μονοκατοικίες αυξάνεται κατά 20%, για βοηθητικούς χώρους προβλέπεται τεκμήριο 30 ευρώ το μέτρο.

- Όταν υπάρχει δευτερεύουσα κατοικία που ιδιοκατοικείται ή μισθώνεται ή έχει παραχωρηθεί δωρεάν λαμβάνεται το ήμισυ του τεκμηρίου που προκύπτει όταν έχουμε κύρια κατοικία μαζί με το βοηθητικό χώρο της.

- Αν η κατοικία μισθώνεται ορισμένους μήνες μέσα στο έτος, τα ετήσια ποσά της αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης θα επιμερίζονται με βάση τους μήνες που διαρκεί η μίσθωση.

- Για δευτερεύουσες εξοχικές κατοικίες δεν ισχύει πλέον ο περιορισμός του τεκμηρίου, σε τρεις μήνες το έτος.

- Δεν υπολογίζεται τεκμήριο στις περιπτώσεις των κενών κατοικιών. Για κατοικίες που παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, απαιτείται η προσκόμιση φωτοαντίγραφων λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινοχρήστων) από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για όλο το υπόψη διάστημα.

- Δεν υπολογίζεται τεκμήριο για δευτερεύουσες κατοικίες που μισθώνουν μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού για τουριστικούς λόγους.

- Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας του ακινήτου, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα υπολογίζεται με βάση τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας και στη συνέχεια θα γίνεται ο επιμερισμός της, μεταξύ των συνιδιοκτητών, με βάση τα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους.

2. Αυτοκίνητα: Στα αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κυβικά το τεκμήριο είναι 3.000 ευρώ. Από εκεί και πάνω προστίθενται 300 ευρώ ανά 100 κυβικά μέχρι τα 2.000 κυβικά, 500 ευρώ ανά 100 κυβικά για αυτοκίνητα πάνω από 2.000 και έως 3.000 κυβικά και για μεγαλύτερου κυβισμού Ι.Χ. προστίθενται 700 ευρώ ανά 100 κυβικά. Ανάλογα με την παλαιότητα, το τεκμήριο μειώνεται κατά 30% έως 50%.

- Δεν προβλέπονται μειώσεις της αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης για αυτοκίνητα που αγοράζονται από τον Ο.Δ.Δ.Υ., για αυτοκίνητα που ανήκουν στην κυριότητα φορολογουμένου για χρονικό διάστημα πάνω από δέκα έτη και αυτός έχει ηλικία πάνω από εξήντα έτη και αποκτά αποκλειστικά εισόδημα από συντάξεις ή από ιδιοκατοίκηση, καθώς και για αυτοκίνητα που εισάγονται από την αλλοδαπή με μειωμένους δασμούς, φόρους ή τέλη λόγω μετοικεσίας.

- Το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται για επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα που διαθέτουν πιστοποιητικό αυθεντικότητας, καθώς και για επιβατικά αυτοκίνητα ειδικά διασκευασμένα για κινητικά ανάπηρους, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.

3. Σκάφη αναψυχής: «Αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης» 3.000 ευρώ για μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου ταχύπλοα και μη, ολικού μήκους μέχρι 5 μέτρα. Για τα άνω των 5 μέτρων η «αντικειμενική δαπάνη» ορίζεται σε 4.000 ευρώ. Για ιστιοφόρα ή μηχανοκίνητα ή μεικτά σκάφη με χώρο ενδιαίτησης, η «αντικειμενική δαπάνη» ξεκινά από 8.000 ευρώ για μήκος έως 7 μέτρα και προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε μέτρο από τα 7 έως τα 10, κατά 5.000 για κάθε μέτρο από τα 10 έως τα 12, κατά 10.000 ευρώ για κάθε μέτρο από τα 12 έως τα 15, κατά 15.000 ευρώ για κάθε μέτρο από τα 15 έως τα 18, κατά 20.000 ευρώ για κάθε μέτρο από τα 18 έως τα 22 και κατά 35.000 ευρώ για κάθε μέτρο πάνω από τα 22.

4. Δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων: Τεκμήριο αποτελεί η ετήσια δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης, όπως αυτή προκύπτει από τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Εξαιρούνται οι δαπάνες που καταβάλλονται σε εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και στα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες.

5. Οικιακοί βοηθοί, οδηγοί αυτοκινήτων: Τεκμήριο αποτελεί το κατώτατο όριο αμοιβών όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων. Εξαιρούνται οι δαπάνες που καταβάλλονται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό καθώς και οι δαπάνες που καταβάλλονται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία 67% και πάνω από διανοητική καθυστέρηση, ή φυσική αναπηρία, ή είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και απασχολεί ένα νοσοκόμο.

6. Πισίνες: Τα τεκμήρια προσδιορίζονται με βάση την επιφάνεια και ορίζονται σε 100 ευρώ το τετραγωνικό για πισίνες μέχρι 60 τ. μ και σε 200 ευρώ το τετραγωνικό, για επιφάνεια πάνω από 60 τ.μ. Για εσωτερικές πισίνες τα παραπάνω ποσά διπλασιάζονται.

7. Αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα Το τεκμήριο είναι:

- 8.000 ευρώ για ανεμόπτερα

- 65.000 ευρώ για αεροσκάφη με κινητήρα κοινό, εσωτερικής καύσης και στροβιλοελικοφόρα, καθώς και ελικόπτερα για τους 150 πρώτους ίππους ισχύος του κινητήρα τους που προσαυξάνεται με 500 ευρώ για κάθε ίππο πάνω από τους 150 ίππους.

- 200 ευρώ για κάθε λίμπρα ώθησης για αεροσκάφη αεροπροωθούμενα (JET).

8. Ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης: 3.000 ευρώ για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και 5.000 ευρώ για συζύγους.

-------------------------------------------------------------------------------------

Νέες φορολογικές υποχρεώσεις για επιχειρήσεις, επιτηδευματίες αλλά και φορολογούμενους καθιερώνονται από φέτος ενώ αλλαγές επέρχονται στις καθημερινές μας συναλλαγές με τις επιχειρήσεις και την Εφορία. Πιο συγκεκριμένα:

Τον Απρίλιο θα μπει στη ζωή μας η φοροκάρτα η χρήση της οποίας θα είναι προαιρετική. Η κάρτα αποδείξεων θα καταγράφει απευθείας όλες τις αγορές των φορολογούμενων και θα τους απαλλάξει από τη «χαρτούρα» των αποδείξεων που απαιτούνται για να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ. Παράλληλα θα δίνει τη δυνατότητα στην Εφορία να ελέγχει on line τον τζίρο και τον ΦΠΑ των επιχειρήσεων.

Χωρίς έλεγχο του πόθεν έσχες θα είναι μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012 η απόκτηση πρώτης κατοικίας επιφάνειας μέχρι 120 τετραγωνικών μέτρων και αξίας ως 200.000 ευρώ.

Μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου 2011 θα ισχύουν τα κίνητρα απόσυρσης αυτοκινήτων άνω των 12 ετών, με μείωση των τελών ταξινόμησης έως και 100% για καινούργια Ι.Χ. έως 2.000 κυβικών εκατοστών. Όσοι αποσύρουν το παλαιό τους αυτοκίνητο και προχωρήσουν στην αγορά καινούργιου Ι.Χ. θα έχουν έκπτωση στα τέλη ταξινόμησης κατά:

- 100% για αυτοκίνητα μέχρι 900 κυβικά εκατοστά εφόσον η φορολογητέα αξία τους δεν ξεπερνά τα 6.000 ευρώ.

- 100% για αυτοκίνητα από 901 μέχρι και 1.400 κυβικά εκατοστά εφόσον η φορολογητέα αξία είναι μέχρι και 8.000 ευρώ.

- 65% για αυτοκίνητα από 1.401 μέχρι και 1.600 κυβικά εκατοστά και για φορολογητέα αξία μέχρι και 11.000 ευρώ.

- 50% για αυτοκίνητα από 1.601 μέχρι και 2.000 κυβικά εκατοστά και για φορολογητέα αξία μέχρι και 14.000 ευρώ.

Από τη 1-1-2011, οι ελεύθεροι επαγγελματίες υποχρεούνται να εκδίδουν τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών με την ολοκλήρωση της παροχής των υπηρεσιών τους και όχι με την πληρωμή των αμοιβών τους. Κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα οφείλει να εκδώσει την απόδειξη, ανεξαρτήτως εάν εισπράξει ή όχι τη συμφωνηθείσα αμοιβή.

5. Από τη 1-1-2011 καθιερώνεται η υποχρεωτική διαβίβαση των φορολογικών στοιχείων που αφορούν συναλλαγές άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιτηδευματιών, μέσω ηλεκτρονικού συστήματος, σε υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.

6. Από τη 1-1-2011 όλα τα φορολογικά στοιχεία που αφορούν συναλλαγές αξίας άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων και επιτηδευματιών θα εξοφλούνται μέσω επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών ή επιταγών, που θα πληρώνονται μέσω των ιδίων λογαριασμών.

7. Από τη 1-1-2011 όλα τα φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 1.500 ευρώ, που θα εκδίδονται για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες θα εξοφλούνται αποκλειστικά μέσω τραπεζών, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και με επιταγές. Μέχρι σήμερα το μέτρο δεν εφαρμόζεται στην πράξη αφού δεν έχει εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται η αύξηση του ποσού των 1.500 ευρώ.

8. Υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων από όλα τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα καθώς και από κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο μη επιτηδευματία, του οποίου όμως η δήλωση υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο λογιστή.

9. Η οφειλή για φόρο, τέλη και εισφορές που αναλογούν στα εισοδήματά των συζύγων που υποχρεούνται στην υποβολή κοινής δήλωσης, βεβαιώνεται στον κάθε σύζυγο χωριστά και η ευθύνη για την καταβολή τους βαρύνει επίσης τον καθέναν από αυτούς χωριστά.

10. Από το 2011 είναι υποχρεωτική η υποβολή δήλωσης από όσους έχουν εισοδήματα μέχρι 6.000 ευρώ από οικοδομές ή σύνταξη κ.λπ.. Δεν υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος το φυσικό πρόσωπο που έχει εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ και το οποίο προκύπτει αποκλειστικά με βάση τις δαπάνες διαβίωσης, όπως της κατοικίας, του αυτοκινήτου ΙΧ, του σκάφους, των ιδιωτικών σχολείων, των οικιακών βοηθών κλπ

11. Μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των αδιανέμητων κερδών των ανωνύμων εταιρειών από το 24% στο 20%.

12. Ακριβότερα θα προμηθεύονται τα νοικοκυριά το πετρέλαιο θέρμανσης από τον Οκτώβριο με την εξίσωση του πετρελαίου θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης.

Ημερησία