Προφήτες για κλάματα...

«Αναμένουμε ότι μέχρι το τέλος του 2012 και η Ισπανία και η Ιταλία θα έχουν υπαχθεί στον Μηχανισμό Στήριξης από την Τρόικα, ενώ υπολογίζουμε σε 90% τις πιθανότητες να βγει η Ελλάδα από το ευρώ μέσα στα επόμενα δύο-τρία τρίμηνα. Ως συμβατική ημερομηνία για την εξέλιξη αυτή βάζουμε την 1η Ιανουαρίου 2013».

Αυτά έλεγε ο επικεφαλής .........

οικονομολόγος της Citibank, στις 26 Ιουλίου του περασμένου έτους. Σε οποιοδήποτε άλλο κλάδο, αν ένας εργαζόμενος έλεγε τόσες ανοησίες σε δύο προτάσεις και έκανε τόσα πολλά λάθη, θα είχε χάσει τη δουλειά του, καθώς και την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Το αντίστοιχο που μπορώ να σκεφτώ για ένα χημικό θα ήταν να είχε ανατινάξει το εργαστήριό του και για έναν γιατρό να είχε απαλλάξει μερικές εκατοντάδες ασθενείς του από τις σκοτούρες του μάταιου τούτου κόσμου.

Δυστυχώς, για τους κάθε λογής αναλυτές, οι οποίοι μας βομβαρδίζουν με τις εξυπνάδες τους τα τελευταία τρία χρόνια, δεν φαίνεται να προβλέπεται καμία κύρωση. Δεν εξηγείται αλλιώς ότι συνεχίζουμε να επικαλούμαστε ως προφήτες των μελλούμενων ανθρώπους όπως ο Νουριέλ Ρουμπίνι, ο οποίος τον περασμένο Ιούνιο τοποθετούσε στα «2/3 τις πιθανότητες να έχει καταρρεύσει η ελληνική κυβέρνηση μέχρι το 2013». Λίγο νωρίτερα, τον Μάιο 2012, ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν δήλωνε στη Βρετανική εφημερίδα Independent ότι «θα εκπλαγεί πραγματικά αν παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ μέσα στους επόμενους 12 μήνες».

Γνωρίζουμε πλέον πολύ καλά ότι ένας από τους λόγους που εξελίχθηκαν τόσο άσχημα τα πράγματα για τη χώρα μας το προηγούμενο διάστημα (όχι φυσικά ο μοναδικός, ίσως ούτε καν ο κύριος), ήταν η αβεβαιότητα, την οποία τροφοδοτούσαν συστηματικά με τις «έγκυρες» προβλέψεις τους συγκεκριμένοι οίκοι, εταιρείες, αρθρογράφοι του διεθνούς τύπου και οικονομολόγοι. Σε ό,τι αφορά τους τελευταίους, η εφημερίδα New York Times είχε επισημάνει σε εκτενή ρεπορτάζ της ήδη από το 2010 ότι πολλοί από τους οικονομολόγους που επηρεάζουν καταλυτικά τη διεθνή κοινή γνώμη και τη λήψη πολιτικών αποφάσεων, ως εμπειρογνώμονες, δεν διάγουν το «φτωχό πλην τίμιο» βίο του ακαδημαϊκού. Εργάζονται παράλληλα και σε επενδυτικές εταιρείες, οι οποίες έχουν να κερδίσουν, ή να χάσουν, από το πως θα εξελιχθεί η κατάσταση σε συγκεκριμένες χώρες, ή κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας.

Πέραν της ηθικής διάστασης όμως, υπάρχει και η επιστημολογική, οι φιλόσοφοι των επιστημών έχουν αποφανθεί εδώ και δεκαετίες ότι σε αντίθεση με τη φυσική, μεσοπρόθεσμες προβλέψεις για τις κοινωνικό-οικονομικές εξελίξεις δεν μπορούν να γίνουν, ούτε καν κατά προσέγγιση. Είναι άλλωστε λογικό, καθώς οι μεταβλητές είναι πάρα πολλές, ο κόσμος μας εξαιρετικά πολύπλοκος και η ανθρώπινη συμπεριφορά αστάθμητη. Κι όμως, η Ελλάδα πέρασε έναν μήνα σε τεντωμένο σχοινί πρόσφατα, λόγω της μεταφυσικής συζήτησης στην οποία είχαν εμπλακεί τεχνοκράτες της ευρωζώνης και του ΔΝΤ, για το αν το δημόσιο χρέος της χώρας μας θα είναι 124,4 ή 126,2% του ΑΕΠ το 2020. Οι διαφορές τους για τη μακρινή αυτή ημερομηνία ήταν πολύ μικρότερες από τις αστοχίες που είχαν μέχρι σήμερα οι προβλέψεις τους για το χρέος των επόμενων μηνών!
Σημαίνουν όλα αυτά ότι δεν κινδύνεψε και δεν κινδυνεύει η Ελλάδα με έξωση από την ευρωζώνη, ή ότι δεν πρέπει να κάνουμε εκτιμήσεις για το μέλλον; Όχι βέβαια. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις αυτές είναι εκ της φύσεως τους επισφαλείς. Σε περιβάλλον πολιτικής αναταραχής, μάλιστα, τα δεδομένα αλλάζουν συνεχώς, κάτι που κάνουν ότι δεν βλέπουν οι «σούπερ σταρ» οικονομολόγοι και αναλυτές, οι οποίοι αναδείχθηκαν μέσα από την κρίση, παρά τις παταγώδεις αποτυχίες τους. Αν κάτι έπρεπε να έχουμε διδαχθεί τα προηγούμενα τρία χρόνια, είναι ότι η προσέγγισή μας στην οικονομική «επιστήμη» θα πρέπει να αλλάξει ριζικά στο μέλλον καθώς ορισμένες χώρες, όπως η δική μας, υποφέρουν λόγω της «μπίζνας» που έχουν στήσει εις βάρος τους «επιφανείς» εκπρόσωποι της συγκεκριμένης επιστήμης και φέρουν ευθύνη εν μέρει για τη δημιουργία της κρίσης που είχε αφετηρία το 2008.

Κλείνοντας δεν θα αποφύγω το πειρασμό να μην αναφερθώ σε ένα θέμα που κυριαρχεί στην ενχώρια ειδησιογραφία στη περίφημη λίστα Λαγκάρντ .Ποιος θα το περίμενε ότι η συγκεκριμένη λίστα θα προκαλούσε τέτοια ταραχή στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και στην ελληνική διοίκηση. Σε όλα τα κανονικά κράτη, οι αρχές παρέλαβαν με μυστικότητα τη δική τους λίστα, δεν έκαναν καμία αναφορά σε αυτήν γιατί ήταν προϊόν υποκλοπής, εξέτασαν τα ονόματα και τις καταθέσεις, έλεγξαν για να βρουν πια από αυτά δεν αντιστοιχούσαν στις φορολογικές δηλώσεις και φώναξαν έναν έναν τους φοροφυγάδες για να τους πουν δυο λόγια και κυρίως να τους επιβάλουν το πρόστιμο που αντιστοιχούσε στο ποσό της φοροδιαφυγής . Ούτε αναφορές σε λίστες Λαγκάρντ, ούτε τζερτζελέδες.
Εδώ όμως είναι Ελλάδα ...

ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ Δ. ΧΡΗΣΤΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ,Μaster ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΡΙΤΕΚΝΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ