Υγρά λύματα ελαιοτριβείων στον Κυπαρισσιακό

Οικολογική απειλή ή παιχνίδι εντυπώσεων;

Δεν είναι πρόσφατη η συζήτηση που έχει ξεκινήσει στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας για τα λιόζουμα των τριφασικών ελαιοτριβείων, τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και τον τρόπο επεξεργασίας τους. Μια νέα καταγγελία έφτασε χθες στο «Θ» για το Δήμο Κυπαρισσίας. Τις έντονες αντιδράσεις κατοίκων της τριφυλιακής πρωτεύουσας έχει προκαλέσει η έκλυση λυμάτων ελαιουργείων σε συγκεκριμένα ρέματα του Δήμου.
Οι κάτοικοι ζήτησαν τη συνδρομή του Συλλόγου .......

Γιαννίτσαινας, ώστε να δοθεί συνέχεια στο θέμα και να διερευνηθεί πόσο επικίνδυνα είναι τα λιόζουμα για την ισορροπία, ειδικά του υδροφόρου ορίζοντα.
Συναντήσαμε τον πρόεδρο του Συλλόγου, Θεόδωρο Ντέντε. Μαζί του και με τον κάτοικο της περιοχής, Βασίλειο Δημητρακάκη, μεταβήκαμε στα ρέματα που δέχονται λιόζουμα και διαπιστώσαμε την εικόνα που παρουσιάζουν. Στη συνέχεια, επισκεφθήκαμε δύο από τα ελαιοτριβεία της Κυπαρισσίας που απορρίπτουν τα εν λόγω υγρά λύματα στα μικρά ποτάμια της περιοχής, ακούσαμε τις απόψεις των ιδιοκτητών τους και καταγράψαμε τη δική τους πλευρά του θέματος. Ο δήμαρχος Κυπαρισσίας, Γιώργος Σαμπαζιώτης, μας έδωσε ένα σύντομο ιστορικό της συζήτησης που έχει ανοίξει για την επεξεργασία των λυμάτων και περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στα ελαιοτριβεία του Δήμου του.

Γ. Σαμπαζιώτης: «Η ασβεστοποίηση είναι καλή λύση, αρκεί να εφαρμόζεται»
«Η κατάσταση με τα λιόζουμα δεν είναι καινούρια», μας είπε ο δήμαρχος Κυπαρισσίας. «Γύρω στα 15 ελαιοτριβεία απορρίπτουν λύματα στο Δήμο μας. Το έχει αποδεχτεί ο κόσμος και είναι μια κατάσταση που δεν μπορεί εύκολα να επιλυθεί. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της περιοχής μας είναι ελαιοπαραγωγοί. Εφόσον πουθενά σε ολόκληρη την Ελλάδα δεν έχει βρεθεί λύση για τα λιόζουμα, δεν είναι θεμιτό να καταδεικνύουμε αποκλειστικά την Κυπαρισσία. Σε άλλες περιοχές, μάλιστα, της Μεσσηνίας το πρόβλημα είναι πολύ χειρότερο».
Το 2006 παρατηρήθηκε σοβαρό πρόβλημα με τα λιόζουμα στη θαλάσσια περιοχή της Κυπαρισσίας. Όπως μας είπε ο κ. Σαμπαζιώτης: «Εκείνη τη χρονιά επικρατούσε άπνοια και δεν έβρεχε. Τα λύματα έπεφταν σε ακίνητη θάλασσα, προκαλώντας μεγάλη επιβάρυνση. Τότε παρατηρήθηκε χιλιάδες κιλά ψάρια και άλλα θαλάσσια είδη να βγαίνουν στην επιφάνεια νεκρά».

Το θέμα, όμως, για τον κύριο Σαμπαζιώτη είναι «τι θα μπορούσε να γίνει και δε γίνεται».
«Η λύση της εξουδετέρωσης των υγρών λυμάτων των τριφασικών ελαιοτριβείων με άσβεστο ασβέστη είναι ικανοποιητική, αρκεί να γίνεται», σημείωσε. «Το τελικό προϊόν έχει ελάχιστα φορτία σχετικά με τα αρχικά. Το σημαντικό σε αυτή την περίπτωση είναι να διακρίνει συνέπεια τον επιχειρηματία και να ακολουθούνται όλοι οι κανόνες. Έτσι, θα μπορούσε να ελαχιστοποιηθεί το πρόβλημα».

Παράλληλα, ο Δήμος Κυπαρισσίας σε συνεργασία με τους ελαιοτριβείς, με τη Νομαρχία Μεσσηνίας, με παράγοντες στην Ηλεία, με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς και με γερμανική εταιρεία που δραστηριοποιείται σχετικά, έχει εκπονήσει προκαταρκτική μελέτη για την κατασκευή εργοστασίου που θα επεξεργάζεται τα λύματα ελαιοτριβείων. «Έχει βρεθεί χώρος σε συνεργασία με την Ηλεία για την κατασκευή του εργοστασίου, που θα εξυπηρετεί πολλές περιοχές», τόνισε ο δήμαρχος, «και πρόκειται για ένα project που θα εξασφαλίζει καθαρό νερό για άρδευση, ηλεκτρικό ρεύμα από βιοενέργεια και κομπόστ για λίπασμα. Το εργοστάσιο θα εξυπηρετεί τόσο τριφασικά όσο και διφασικά ελαιοτριβεία. Μέχρι το καλοκαίρι 2010 υπολογίζουμε να είναι έτοιμη η μελέτη και αναμένουμε τη διαμόρφωση σαφούς θεσμικού πλαισίου για την πράσινη ενέργεια. Το έργο υπολογίζεται να έχει προϋπολογισμό 20 – 25 εκατ. ευρώ».

Θ. Ντέντες: «Δεν είναι λύση να κλείνουμε ελαιοτριβεία»
Για τον πρόεδρο του Συλλόγου Γιαννίτσαινας, πρόκειται για «ένα χρόνιο πρόβλημα». Ο κ. Ντέντες συμμερίζεται την άποψη του δημάρχου για τη συνέπεια των επιχειρηματιών. «Εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε», μας είπε. «Η ασβεστοποίηση μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα και εναπόκειται στη συνείδηση των ιδιοκτητών ελαιοτριβείων, αλλά και στους ελέγχους που κάνουν οι αρμόδιοι φορείς. Νομίζω, όμως», πρόσθεσε, «ότι αν οι ελαιοτριβείς υποχρεωθούν να λειτουργούν τα ελαιουργεία τους σε δύο φάσεις (σ.σ. τα λεγόμενα “οικολογικά ελαιοτριβεία”), θα γίνει ένα σαφές βήμα».
«Ως σύλλογος», συνέχισε ο κ. Ντέντες, «θα στείλουμε επιστολή στη Νομαρχία, ώστε να εντατικοποιήσει τους ελέγχους και να δρομολογηθεί μια μόνιμη λύση. Να αναλάβουν όλοι το μέρος της ευθύνης που τους αναλογεί».
«Λύση, όμως, δεν είναι να κλείσουμε ελαιοτριβεία. Είναι η “βαριά βιομηχανία” της περιοχής μας και, αντιθέτως, θα έπρεπε να ενισχύεται. Βασικό είναι να συμμορφωθούν οι επιχειρηματίες, να εφαρμόζονται οι νόμοι και να γίνεται σωστά η επεξεργασία των λυμάτων».

Ο Βασίλειος Δημητρακάκης, κάτοικος Κυπαρισσίας, παρατηρεί: «Ψαρεύω εδώ και περίπου 20 χρόνια. Αρχικά, η θάλασσα ήταν γεμάτη ψάρια. Σήμερα, υπάρχουν ελάχιστα. Δεν ξέρω αν γι’ αυτό ευθύνονται αποκλειστικά τα λιόζουμα, αλλά γεγονός παραμένει ότι μέσα σε αυτό το διάστημα εντατικοποιήθηκαν οι καλλιέργειες ελιάς, η παραγωγή έχει αυξηθεί θεαματικά και τα λύματα των εργοστασίων είναι πολύ περισσότερα».
Ο Ιωάννης Σφυρής, επαγγελματίας ψαράς εδώ και 30 χρόνια, έχει διαφορετική άποψη. «Η επιβάρυνση που έχουν για το περιβάλλον τα λιόζουμα», μας λέει, «είναι, κατά τη γνώμη μου, προσωρινή και σχεδόν μηδαμινή. Το πρόβλημα είναι αισθητό μόνο όταν έχει παρατεταμένη κάλμα θάλασσα και δε διασκορπίζονται τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων. Άλλωστε, πολλά ψάρια τρέφονται από τα λιόζουμα».

Κ. Σαράντος: «Δεν είναι τοξικά τα λιόζουμα»
Ο πρώτος επιχειρηματίας με τον οποίο συνομιλήσαμε, ο Σωτήρης Μπακούρος σημειώνει: «Το πρόβλημα δεν είναι τόσο μεγάλο όσο παρουσιάζεται. Όλα τα ελαιοτριβεία στην Κυπαρισσία κάνουν ασβέστωση. Προβλέπεται από τη μελέτη λειτουργίας τους και αυτός είναι ο τρόπος που εργαζόμαστε. Προσεκτικοί πρέπει να είναι οι ιδιοκτήτες ελαιοτριβείων με την ποσότητα ασβέστη που βάζουν. Μικρή ποσότητα ίσως να μην είναι τόσο αποτελεσματική».
Το πρόβλημα για τον κ. Μπακούρο δεν εντοπίζεται ειδικά στην Κυπαρισσία ή τη Μεσσηνία. Αντιθέτως, υποστηρίζει πως «στην περιοχή μας η ελαιοκομική περίοδος διαρκεί λίγες ημέρες και ολοκληρώνεται μέχρι τα Χριστούγεννα, το πολύ την Πρωτοχρονιά. Δεν είναι πολλά τα λιόζουμα στη Μεσσηνία. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας είναι πολύ περισσότερα».
«Νομίζω πως κάποια πράγματα τα έχει αντιληφθεί λάθος ο κόσμος», επισήμανε ο δεύτερος ιδιοκτήτης τριφασικού ελαιοτριβείου με τον οποίο μιλήσαμε. Ο Κωνσταντίνος Σαράντος θεωρεί πως «η συζήτηση για τα λιόζουμα είναι πολλή φασαρία για το τίποτα, ειδικά αφού η οικολογική ισορροπία αντιμετωπίζει σοβαρότερες απειλές».
«Τα λιπάσματα έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα», σημειώνει. «Τι θες να αναφέρω: Ότι τα νάιλον από τα καρπούζια που καίγονται είναι καρκινογόνα; Δεν άκουσα, όμως, κανέναν δήμαρχο να λέει τίποτα γι’ αυτά. Επιπλέον, πολλές περιοχές, π.χ. η Κυπαρισσία, ο Μελιγαλάς κ.ά., δεν έχουν καν βιολογικό καθαρισμό. Το ουσιώδες πρόβλημα δεν είναι τα λιόζουμα».

«Το λιόζουμο», τονίζει, «δεν είναι τοξικό. Είναι φυσικό λύμα, δε βγάζει νιτρικά και δεν ενέχει κινδύνους. Αλλιώς, δε θα τρώγαμε ούτε το λάδι και τις ελιές. Το πρόβλημα που προκύπτει είναι κυρίως αισθητικό, αλλά, από την άλλη, η ελαιοκομική περίοδος διαρκεί μόνο ένα μήνα και δεν πέφτει χρονικά πάνω στην τουριστική αιχμή. Το θέμα για μένα», εξακολουθεί, «είναι ότι υπάρχουν βιομηχανίες και συμφέροντα. Θέλουν να μας πουλήσουν μηχανές που κοστίζουν 300.000 ευρώ και ασκούνται πιέσεις. Ήδη, όμως, η δήμαρχος Μελιγαλά έκανε παράπονα και για τα λύματα των οικολογικών ελαιοτριβείων».
Ο κ. Σαράντος καταλήγει λέγοντας: «Η ασβεστοποίηση είναι υποχρεωτική και την κάνουμε εδώ και χρόνια. Αν υπήρχε κάτι άλλο να κάνουμε, θα το κάναμε. Τα ελαιουργεία είναι για τον κόσμο που βγάζει τις ελιές. Εδώ, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τις τιμές και το μέλλον της ελαιοκομικής παραγωγής και εσείς μου μιλάτε για λιόζουμα;».

Πηγή: Θάρρος